Pałac Juliusza Kindermanna w Łodzi

Pałac Juliusza Kindermanna, wybudowany w stylu neorenesansowym na pocz. XX w. Na szczególną uwagę zasługuje fasada ozdobiona unikatową mozaiką wykonaną przez artystów z weneckiego warsztatu A. Salvattiego.

Opis

Projektantem rezydencji przemysłowca Juliusza Kindermanna był Karl Seidel. Projekt przewidywał trzy kondygnacje domu mieszkalnego, dwie oficyny i skład. Plan budowlany obejmował również dwie parterowe stajnie. Jednakże wybudowano tylko budynek frontowy, jedną oficynę i stajnię. W 1910 r., na tyłach posesji, postawiono oranżerię, projektu Lwa Lubotynowicza.

Budynek posiadał dwa wejścia na osiach bocznych. Jedno prowadziło do pomieszczeń biurowych na parterze, drugie natomiast do sieni przejazdowej. Tutaj też było główne wejście do klatki schodowej, a dalej do części mieszkalnej. Obiekt dwukrotnie przebudowywano, już po śmierci właściciela, w latach 1940−1941 zmieniono: wizerunek holu, dzieląc go na dwie kondygnacje, oraz zlikwidowano wykusz w elewacji zachodniej i zamontowano windę w oficynie. W 1967 r. sień przejazdową zmieniono na podcienia arkadowe.
Elewacja frontowa posiada neorenesansowe elementy dekoracyjne, w tym tzw. okno palladiańskie w wykuszu, charakterystyczne dla późnego renesansu włoskiego. Szczególnie cenna jest mozaika wykonana w weneckim warsztacie Andrea Salvattiego wg projektu Hansa Aloisa Schrama - wiedeńskiego malarza. Do jej  stowrzenia zużyto około pół miliona wielobarwnych, złoconych kostek szklanych, aby przedstawić zbiór bawełny, jej handel i transport.
Wnętrze domu udekorowano wg stylistyki secesyjnej. Interesująca jest mozaikowa kompozycja wnęki w westybulu z cokołem z biało-szarego marmuru. Wnęka otoczona elementami z płyt czarnego marmuru z czerwonym żyłkowaniem, beżowym tynkiem, w który wtopiono kolorowe, złocone i opalizujące szkiełka. Na szczycie kolorowy kosz z kwiatami i para delfinów. Inny ciekawy element dekoracji secesyjnej to przyścienna fontanna w holu na piętrze. Wykonana została z wytłaczanych blach i podświetlanych od tyłu tafli szkła, z dopełniającym finezyjnym wkładem porcelanowym. Całość otoczona ścianą luster.
Dopełnienie dekoracji klatki schodowej stanowi okazały witraż, w szczycie ujęty w półkole, po bokach bordiura w formie kolumn jońskich, wokół nich zielone wieńce. W górnej części witraża – maszkaron, z jego paszczy rozchodzą się na boki girlandy. W centralnej – sielski obrazek: na tle lasu zameczek, jezioro w zachodzącym słońcu i dwa łabędzie wśród sitowia.
Rezydencja mieszkalno-biurowo-magazynowa, położona była w znacznej odległości od fabryki. Juliusz Kindermann, jako jeden z niewielu fabrykantów zdecydował się na takie rozwiązanie.

Data lub czas powstania

1907 r. (XX w.)

Budynek wznoszono w latach 1907−1909.

Materiał budowlany

Budynek murowany z cegły, otynkowany.

Historia

Juliusz Robert Kindermann był synem Franciszka, właściciela manufaktury wełnianej, którego uważano za spolonizowanego Niemca. Franciszek Kindermann zmarł mając lat 78, pozostawiając po sobie sporo niespłaconych długów.
Juliusz, spośród wszystkich braci zrobił największą karierę. Wybudował fabrykę przy ul. Łąkowej 23. Z początku były to parterowe budynki, rozbudowywane piętrami w miarę rozwoju firmy. Początek XX w. to dość trudny czas dla przemysłowca, strajki robotników domagających się podwyżki płac, rewolucja 1905 r. Okres porewolucyjny, to powrót do rozwoju produkcji oraz czas budowy domu i biura zarazem, przy głównej ulicy Łodzi – Piotrkowskiej. Początkowo wybudował dwa drewniane domki, mieszczące biura i siedzibę firmy, a także skład wyrobów gotowych. W 1907 r. wyburzono domki i wybudowano rezydencję. Parter pełnił funkcje handlowe, piętro zajmowały salony, dalsze piętro i oficyna to część mieszkalna.
Juliusz Kindermann zmarł w 1932 r. Dobrze prosperującą firmę prowadziła żona i synowie. Jako ostatni wyjechał syn Eugeniusz, w styczniu 1945 r.
Obecnie pałac jest siedzibą Związku Nauczycielstwa Polskiego. Szeroką działalność kulturalną prowadzi Klub Nauczyciela. Tu odbywają się wystawy plastyczne i fotograficzne, organizowane są odczyty, spotkania piszących o Łodzi i w Łodzi.

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Pałac Juliusza Kindermana w Łodzi, nr rej.: A/50 z 1971-01-20

Położenie obiektu

Obiekt położony w centrum miasta, dzielnica Śródmieście.
Ul. Piotrkowska zamknięta dla ruchu samochodowego.
Możliwość dojazdu sąsiednimi ulicami: Mickiewicza, Kościuszki, Roosvelta, Sienkiewicza, z możliwością parkowania w wyznaczonych miejscach.
Komunikacja tramwajowa ulicami: Mickiewicza nr 10, 14, 8, Kościuszki nr 2, 3, 6, 11, 16 oraz komunikacja autobusowa ul. Mickiewicza nr 98.

Dostępność

Obiekt dostępny w godzinach pracy znajdujących się w nim instytucji.

Źródła, informacje w Internecie

• Łukawski S., Łódzka secesja,  Łódź 1997;
• Skrzydło L., Rody fabrykanckie, Łódź 2003;
• Stefański K., Atlas architektury dawnej Łodzi do 1939 r., Łódź 2003.