Park Zdrowie im. Józefa Piłsudskiego w Łodzi

Największy łódzki park. Jego urządzanie rozpoczęto w 1924 r. na terenach dawnego lasu miejskiego. Na ponad 180 ha znajdują się rozległe tereny rekreacyjno-sportowe. Do parku przylega ZOO, Ogród Botaniczny oraz Aquapark Fala.

Opis

Park na Zdrowiu jest największym łódzkim parkiem miejskim i jednym z największych w Europie o łącznej powierzchni ok. 187 ha. Zachowały się tutaj niewielkie enklawy zbiorowisk leśnych o charakterze półnaturalnym, w północno-zachodniej oraz w południowo–wschodniej części parku. Ich fragment objęty został ochroną w formie rezerwatu przyrody Polesie-Konstantynowskie. Park we fragmentach stanowi relikt puszczy łódzkiej. Ciekawostką przyrodniczą parku jest przebieg przez jego teren północnej granicy zasięgu jodły pospolitej w Europie. Cenny drzewostan objęto ochroną w formie pomników przyrody. Wśród nich znajduje się 18 okazów pojedynczych, w tym m.in. unikalnych w skali miasta gatunków brzozy brodawkowatej, skrzydłoorzecha kaukaskiego, klonu srebrzystego oraz dwie grupy drzew obejmujące łącznie 51 klonów srebrzystych. W zachodniej części parku płyną rzeki Łódka i Bałutka.
Podstawą czytelnego do dziś układu rozplanowania Parku Ludowego stały się liczne proste szerokie aleje oraz gwiaździste place. Osią symetrii parku jest ulica Konstantynowska. Główne aleje tworzą podwójne ciągi komunikacyjne obsadzone czterema rzędami drzew tego samego gatunku. Jesionem pensylwańskim obsadzono al. Retkińską, lipami krymskimi al. Konstantynowską, jasionem pensylwańskim al. Michałowicza i fragment al. Średnicowej, klonem srebrzystym al. Zdrowie, topolą chińską fragment al. Średnicowej. W rozległymi terenami zielonymi pięknie komponują się rozległe stawy. W parku znajdują się obiekty sportowe (boiska, siłownia plenerowa, strzelnica), Lunapark, a także muszla koncertowa, w której organizowane są imprezy kulturalne. Park tętni życiem, gdyż przylega do ZOO, Ogrodu Botanicznego i Aquaparku Fala.
W parku znajdują się trzy kamienie upamiętniające Stefana Rogowicza (projektanta ogrodów), Henryka Dubaniewicza (urbanistę) oraz żołnierzy poległych podczas II wojny światowej.

Data lub czas powstania

1924 r. (XX w.)

Historia

Wielkopowierzchniowy park Ludowy na Zdrowiu został założony na terenach dawnego lasu miejskiego obrębu Łodzi i Złote Wesele, położonego po zachodniej stronie stronie kolei warszawsko-kaliskiej. Las jednak w dużej części był wykarczowany podczas I wojny światowej. Prace nad urządzaniem parku trwały w latach 1924−1939. Powstał według projektu E. Ciszkiewicza i Braci Zajkowskich, zmodyfikowanego przez E. Templina, a następnie w latach 30. przez Stefana Rogowicza. II wojna światowa przerwała prace. Maksymalną swoją powierzchnię (237 ha) park osiągnął w 1948 r., wówczas obejmował również Ogród Botaniczny i ZOO. W latach 70. znany był pod nazwą Parku Kultury i Wypoczynku i wówczas o charakterze założenia decydowały względy ideologiczne, nawiązujące do politycznego wychowania odpoczywających masowo na jego terenie łodzian. Park był pierwszym i jednym z największych parków Kultury i Wypoczynku w Polsce. Park Ludowy stanowił również zaplecze rekreacyjne dla pierwszego wielorodzinnego osiedla mieszkaniowego im. Montwiłła-Mireckiego wybudowanego w latach 30.

Ciekawostki

Na terenie parku w latach 1905−1907 władze grzebały zwłoki rewolucjonistów straconych w lesie, bądź poległych w walkach. By uczcić pamięć pochowanych, w 1920 r. usypano kopiec, a następnie  w 1923 r. wsytawiono Kolumnę Rewolucjonistów. Została ona zniszczona przez hitlerowców, jednak na jej miejscu powstał w 1975 r. Pomnik Czynu Rewolucyjnego.

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Park Ludowy, obecnie im. Piłsudskiego w Łodzi, nr rej.: A/332 z 1993-03-24
• Park Ludowy, obecnie im. Piłsudskiego w Łodzi, nr rej.: 226/P-VII-20 z 1946-05-24

Położenie obiektu

Park położony w zachodniej części Łodzi między ulicami Krzemieniecką, al. Unii, Srebrzyńską i Konstantynowską. Dojazd autobusem nr 6, 76,  80, 99 (przystanek ul. Retkińska i ul. Krzemieniecka), 74, 83, 97 (przystanek al. Unii), tramwajem nr 9, 43 (przystanek ul. Konstantynowska).

Dostępność

Park dostępny całorocznie. Nieogrodzony.
Teren rezerwatu przyrody jest niedostępny do zwiedzania.

Źródła, informacje w Internecie

• Bonisławski R., Podolska J., Spacerownik łódzki, Łódź 2008;
• Mowszowicz J., Parki Łodzi, Łódź 1962;
• Pabich M., Więcej niż rekreacja. Parki miejskie w przestrzeni Łodzi, „Kronika Miasta Łodzi" 2008, 3/2008;
• Pabich M., Parki miejskie jako element zagospodarowania miejskiej przestrzeni Łodzi (maszynopis pracy magisterskiej), Łódź 2004.

Właściciel, zarządzający

Urząd Miasta Łodzi.