Zespół dawnego szpitala pediatrycznego im. Anny Marii w Łodzi

Dzięki fundacji Matyldy i Edwarda Herbstów w 1905 r. powstał neogotycki szpital, pomnik ku czci ich zmarłej córki, który do dziś służy najmłodszym mieszkańcom miasta potrzebujących lekarskiej pomocy. Obecnie szpital im. Janusza Korczaka.

Opis

Obiekt składający się z 8 pawilonów wzniesiono na planie prostokątów. Najbardziej reprezentacyjny jest dwukondygnacyjny budynek administracyjny zlokalizowany u zbiegu ulic Piłsudskiego i Rydza-Śmigłego, wyraźnie nawiązujący do neogotyku. Okna i drzwi ostrołukowe, pomiędzy którymi umieszczono otynkowane płciny. W poddaszu umieszczono lukarny. Główne wejście umieszczone w ryzalicie. Wnętrza przestronne, oszczędne w formę. Poszczególne pawilony połączone alejkami. Całość terenu urozmaicona zielenią.

Data lub czas powstania

1905 r. (XX w.)

Szpital wzniesiono w latach 1902–1905. W 1908 r. dobudowano blok ortopedyczny im. K. Jonshera W 1930 r. powstał oddział przeciwgruźliczy.

Materiał budowlany

Budynek murowany z cegły.

Historia

Gmach szpitala dziecięcego im. Anny Marii, a obecnie J. Korczaka został wzniesiony na początku XX w. wg projektu pochodzącego z Łotwy architekta Paula Reibensahma. Środki na budowę szpitala w wysokości 200 tys. rubli przekazała rodzina Herbstów, aby upamiętnić zmarłą na gruźlicę córkę Annę Marię. Pierwsi pacjenci przybyli do szpitala w marcu 1905 r. W 1910 r. placówkę przekazano Łódzkiemu Chrześcijańskiemu Towarzystwu Dobroczynności. W następnych latach dobudowywano kolejne pawilony. Najważniejszą inwestycją było zbudowanie w stylu modernistycznym oddziału przeciwgruźlicznego im. Juliusza Kunitzera. Architektem nowego budynku był miejski architekt Wiesław Lisowski. Szpital Anny Marii w 1950 r. zyskał nowego patrona – Janusza Kroczaka, lekarza zamordowanego w Treblince w 1942 r.
W ostatnich latach w związku z niekorzystnym ustytuowaniem obiektu wzdłuż głównych arterii komunikacyjnych miasta, a co za tym idzie wysokim poziomem zanieczyszczeń i hałasu powstały koncepcje likwidacji placówki poprzedzone przenosinami poszczególnych oddziałów do innych szpitali. Niemniej jednak placówka nadal pełni swoje funkcje pomagając chorym dzieciom powrócić do zdrowia.

Ciekawostki

Architekt Paul Riebensahm zaprojektował także kościół pw. św. Anny na Zarzewiu.

 

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:
  • Zespół dawnego szpitala pediatrycznego im. Anny Marii w Łodzi, nr rej.: A/336/1-8 z 1993-05-28

Położenie obiektu

Obiekt zlokalizowany u zbiegu al. Józefa Piłsudskiego i al. Śmigłego-Rydza, ok. 1,5 km od ulicy Piotrkowskiej i ścisłego centrum miasta.
Dojazd tramwajem linii nr 14, 10, 8 (przystanek al. Piłsudskiego), nr 7, 9, 13 (al. Śmigłego-Rydza) oraz autobusem linii nr 54, 54A, 82A, 85A, 98 (przystanek al. Piłsudskiego), 70, 70A, 75, 96 (przystanek al. Śmigłego-Rydza).

Dostępność

Obiekt dostępny z zewnątrz, od strony ulicy.

Źródła, informacje w Internecie

  • Bonisławski R., Podolska J., Spacerownik Łódzki, Łódź 2008;
  • Stefański K., Gmachy użyteczności publicznej dawnej Łodzi, Łódź 2000.