Kościół parafialny pw. św. Andrzeja

Obecne istniejący kościół został konsekrowany w 1425 r. choć źródła podają, iż w tym miejscu świątynia istniała już od XIII w. Jest to trzynawowa bazylika w stylu gotyckim, wielokrotnie na przestrzeni wieków przebudowywana.

Opis

Kościół to trzynawowa, gotycka budowla postawiona na planie krzyża łacińskiego, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium, stromym dwuspadowym dachem oraz smukłą, wysoką sygnaturką. Obok znajduje się dzwonnica będąca dawną basztą obronną z XV w. W najbliższym sąsiedztwie możemy podziwiać także budynki klasztorne obecnie użytkowane przez zakon sióstr Norbertanek. Całość kompleksu otacza mur z wykonaną z żelaza, kutą bramą.

Data lub czas powstania

XIV w.

Materiał budowlany

Budynek murowany.

Historia

Różne przesłanki wskazują na to, że parafia w tym miejscu istniała już od 2 poł. XIII w., niestety nie zachowały się dokumenty potwierdzające te przypuszczenia. Najstarsza wzmianka pisemna o parafii pochodzi z 1338 r. Konsekracja obecnie istniejącej świątyni św. Andrzeja Apostoła miała miejsce w 1425 r. przez arcybiskupa Metropolitę Gnieźnieńskiego Wojciecha Jastrzębca. Kościół na przestrzeni wieków był wielokrotnie przebudowywany. W XIV i XV w. został dwukrotnie spalony przez Krzyżaków, co za każdym razem było asumptem do dokonania przebudowy. W XVII i XVIII w. nadano wnętrzu barokowy charakter, zaś w XIX w. sklepienia krzyżowe zastąpiono płaskimi stropami. Mimo licznych zmian, w kościele nadal zachowany jest jego gotycki charakter.

Rodzaj zbiorów, ekspozycji

W barokowym osiemnastowiecznym ołtarzu głównym umieszczony jest obraz patrona świątyni – św. Andrzeja. W zwieńczeniu ołtarza można podziwiać obraz przedstawiający św. Józefa opiekuna Świętej Rodziny. W nawie głównej są też dwa drewniane ołtarze boczne. Od strony północnej w ołtarzu znajduje się obraz M.B. Nieustającej Pomocy przywieziony z Rzymu w 1899 r. i osobiście poświęcony przez Papieża Leona XIII.

Pod względem artystycznym wyróżnia się kaplica Szczawińskich wzniesiona w drugiej połowie XVII w., stanowiąca przedłużenie nawy południowej, gdzie na szczególną uwagę zasługuje epitafium Jakuba Szczawińskiego herbu Prawdzic.

W kościele odnajdziemy również wiele wybitnych dzieł rzeźbiarskich jak: barokowa rzeźba Chrystusa z tęczy z końca XVII w., rokokowa rzeźba ruchoma przedstawiająca Chrystusa Zmartwychwstałego, chrzcielnica marmurowa z około 1630 r., czy kropielnica kamienna z końca XV w.

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Kościół parafialny pw. św. Andrzeja, nr rej.: 516 z 1946-05-15
• Kościół parafialny pw. św. Andrzeja, nr rej.: 68/274 z 1967-07-25

Położenie obiektu

Kościół położony w centrum miasta, przy ul. Kościelnej po jej południowej stronie, tuż obok pl. Kościuszki (rynek Starego Miasta).

Dostępność

Kościół z zewnątrz dostępny bez ograniczeń, wewnątrz poza nabożeństwami możliwość wejścia do przedsionka. Zwiedzanie wnętrza możliwe wyłącznie przed i po nabożeństwach lub po uzgodnieniu z kancelarią.

Źródła, informacje w Internecie

• Mokras-Grabowska J., Rzeńca P., Województwo Łódzkie. Przewodnik turystyczny, Łódź 2007;
• www.powiatleczycki.republika.pl;
• www.sw-andrzej-leczyca.pl.