Kościół parafialny pw. św. Jakuba

Kościół farny pw. św. Jakuba został wybudowany w stylu gotyckim w XIV w., w czasach Kazimierza Wielkiego. W latach 1456–1628 był miejscem kościelnych synodów.

Opis

Kościół farny jest budowlą oszkarpowaną, z węższym i niższym prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Do strony zachodniej świątyni przylega siedmiokondygnacyjna wieża, nakryta barokowym hełmem, ze strzelnicami, ostrołukowymi i półkolistymi oknami. We wnętrzu kościoła, w nawie i prezbiterium znajdują się gwieździste sklepienia rozdzielone ostrołukowo.

Obok kościoła znajduje się plebania, która posadowiona jest przy fragmencie średniowiecznych murów obronnych.

Data lub czas powstania

XIV w.

Materiał budowlany

Budynek murowany z cegły.

Historia

Piotrkowski kościół parafialny powstał prawdopodobnie w II poł. XIII w. w związku z lokacją miasta. Pierwszym dowodem istnienia fary jest dokument z 1349 r., który wzmiankuje tutejszego plebana. Pierwszy kościół prawdopodobnie był drewniany, a obecne mury pochodzą z końca XIV w. i początku XV w. Wtedy była to jednonawowa świątynia z okazałą wieżą od frontu. Podczas późnogotyckiej przebudowy w XVI w. przedłużono prezbiterium, a do kościoła dobudowano dwie kaplice:

  • od strony południowej kaplicę NPMarii ufundowaną przez Stanisława Ostoja, w II poł. XVII w. została przebudowana w stylu barokowym i otrzymała wezwanie Świętego Krzyża,
  • od strony północnej kaplicę barokową pw. św. Józefa, którą ufundowali K. i E. Amendowie.

Rodzaj zbiorów, ekspozycji

Na uwagę zasługuje ołtarz główny z obrazem Zaśnięcia  Matki Boskiej stworzony przez ucznia Wita Stwosza – Marcina Czarnego, sprowadzony do Piotrkowa w 1520 r. przez królową Bonę.

Ciekawostki

Za czasów dawnej Rzeczypospolitej świątynia była miejscem nabożeństw sejmowych, a później trybunalskich. W kościele odbywały się również synody duchowieństwa prowincji gnieźnieńskiej.

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:
  • Kościół parafialny pw. św. Jakuba, nr rej.: 169-IX-15 z 1948-07-21
  • Kościół parafialny pw. św. Jakuba, nr rej.: 200 z 1967-09-04

Położenie obiektu

Kościół znajduje się w dawnym centrum Piotrkowa Trybunalskiego nieopodal Starego Rynku, w odległości ok. 950 m od dworca PKP i PKS. Z dworca dojście główną ul. Słowackiego, następnie ul. Sieradzką i dalej przez Rynek Trybunalski i ul. Grodzką.

Dostępność

Msze święte odprawiane są:

  • w niedziele o godz.: 7:00, 8:30, 10:00, 11:30, 13:00 (z chrztami), 16:00 (dla dzieci), 18:00,
  • Nieszpory w niedziele o godz.: 17:30,
  • w dni powszednie o godz.: 7:00, 18:00.

Źródła, informacje w Internecie

  • Łoziński J., Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Tom II Województwo Łódzkie, Państwowy Instytut Sztuki Dział Inwentaryzacji Zabytków, Warszawa, 1954;
  • Nowakowski T., Piotrków Trybunalski i okolice, Sport i Turystyka, Warszawa, 1972.