Zespół cmentarny w Łowiczu

Cmentarz kolegiacki założono w 1843 r. dla kolegiaty Wniebowzięcia NMP. Na terenie cmentarza odnaleźć można piękne nagrobki będące przykładem artystycznego kunsztu kamieniarzy. W centralnej jego części znajduje się zabytkowa kaplica grobowa Laskowskich.

Opis

Początki cmentarza kolegiackiego sięgają roku 1843. Kolegiacka nekropolia posiada wyjątkową wartość zabytkową. Znajduje się tutaj prawie 20 nagrobków z XIX w. oraz kwatera żołnierzy Wojska Polskiego, którzy zginęli nad Bzurą podczas wojny obronnej 1939 r.
Najcenniejszym zabytkiem cmentarza jest kaplica Laskowskich h. Korab z 1883 r. Została wzniesiona dla płk. wojsk rosyjskich herbu Korab Laskowskiego według projektu Ferdynada Eichhorna. Kaplicę wzniesiono z cegły na kamiennym fundamencie. Posiada ona cechy neogotyckie – strzeliste sterczyny w narożnikach z blendami, ostrołukowe okna i drzwi oraz fryz z motywem czteroliści. W podziemnej krypcie pochowano małżonków Laskowskich, wspomnianego pułkownika i Karolinę z Trejdenów. Wnętrze zdobią marmurowy ołtarz z rzeźbą Chrystusa Pana na Krzyżu oraz tablica pamiątkowa Karoliny Laskowskiej. Współcześnie kaplica grobowa jest wykorzystywana również do nabożeństw pogrzebowych.

Data lub czas powstania

1843 r. (XIX w.)

Materiał budowlany

Kaplica murowana.

Historia

Cmentarz posiada interesującą historię sięgającą okresu likwidacji w I poł. XIX w. przykościelnego cmentarza parafii. św. Leonarda. Wówczas na terenie tzw. gór szubieniczych, przy ul. Listopadowej, wyznaczono cmentarz dla parafii kolegiackiej i św. Leonarda. Wkrótce potem doszło do konfliktu z prawosławnymi, którzy przejęli nekropolię po tym, jak w 1842 r. pochowano na niej samobójcę wyznania prawosławnego. W związku z tym zdecydowano o nowej lokalizacji rzymsko-katolickiego cmentarza, tym razem na terenach należących do folwarku Blich, w sąsiedztwoe cmentarza ewangelików.
Cmentarz rozplanowano na planie nawiązującym do kwadratu. Na osi północ-południe wyznaczono główną aleję i dwie boczne. Dodatkowo wytyczono aleję prostopadłą i jedną biegnącą po obwodzie przy murze cmentarnym. Ciągi komunikacyjne obsadzono drzewami, gdyż cmentarz miał pełnić funkcję parku.
Cmentarz ogrodzono murem w 1867 r., zaś pod koniec XIX w. wybudowano dom grabarza z inicjatywy ks. Antoniego Chmielowskiego.
Teren nekropolii dwukrotnie rozszerzano, po raz pierwszy w latach 1917–1918, zaś po raz drugi w 1989 r. o grunty cmentarza ewangelickiego.

Ciekawostki

Na terenie cmentarza odnaleźć można groby wielu znanych  mieszkańców miasta m.in. rodziców Józefa Chełmońskiego z 1882 r. i kilkunastu zasłużonych dla Łowicza m.in. bpa Henryka Ludwika Platera (kanonik łowicki, biskup sufragan łowicki, zmarły 1868 r.), Jana Konopackiego (malarz, zmarł w 1894 r.), Stanisława Lisieckiego (doktor medycyny uniwersytetu paryskiego, zmarł w 1848 r.), Hipolita Wyszyńskiego (inspektor policji, pierwszy naczelnik Straży Ogniowej w Łowiczu).

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Zespół cmentarny w Łowiczu - Cmentarz rzymsko-katolicki „kolegiacki”, nr rej.: 809 z 1991-11-22
• Zespół cmentarny w Łowiczu - Kaplica grobowa Laskowskich, nr rej.: 809 z 1991-11-22

Położenie obiektu

Cmentarz położony jest na obrzeżach miasta, przy ul. Blich. Cmentarz zajmuje sąsiednie działki z cmentarzem ewangelicko-augsburskim.

Dostępność

Obiekt dostępny całorocznie.

Źródła, informacje w Internecie

http://www.lowiczanin.info

Właściciel, zarządzający

Parafia katedralna w Łowiczu.