Kościół parafialny pw. św. Stanisława Kostki

W północnej części placu Tadeusza Kościuszki znajduje się kościół św. Stanisława Kostki, który powstawał jako kościół ewangelicko-augsburski. Budowa rozpoczęła się w 1827 r. kiedy to luteranie stanowili większość wyznaniową w Aleksandrowie.

Opis

Do dzisiaj kościół nie był poddany żadnym zmianom, przez co ma olbrzymią wartość architektoniczną. Kościół powstawał pod okiem pastora Friedrich Georg Thuwe, a pomagał mu założyciel miasta Rafał Bratoszewski. Powstała klasycystyczna świątynia, odpowiadająca założeniom protestanckim – oszczędna w detale i mniej zdobna, jednak bardzo wszechstronna i funkcjonalna. Z początku jej trójspadowy dach był pokryty dachówką (dziś blachą). Główna fasada objęta jest dwoma niższymi ryzalitami, a wejście do kościoła ujęte pomiędzy dwoma kolumnami. Wnętrze ma charakter trzynawowej pseudobazyliki (nawy boczne zwieńczono emporami). W latach 1926–1930 odbywały się tam prace remontowe.

W 1945 r. kościół został wydzierżawiony i stał się filią kościoła rzymsko-katolickiego św. Rafała Archanioła. Po II wojnie światowej kościół uległ znacznej dewastacji (do dziś widoczne są duże ubytki w fasadzie) i jeszcze do niedawna niepokoił swoim wyglądem. Został jednak odbudowany staraniem Centrum Dialogu Kultur i Religii, władz miejskich, diecezji warszawskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP oraz Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa. Dziś odbywają się w nim nabożeństwa rzymsko-katolickie.

Obok kościoła znajduje się pastorówka. Klasycystyczny budynek został zbudowany na potrzeby gminy ewangelickiej w 1848 r. i połączony był z budynkiem kościelnym. Obecnie jest to siedziba biblioteki publicznej.

Data lub czas powstania

1827 r. (XIX w.)

Materiał budowlany

Kościół i pastorówka murowane z cegły.

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Kościół parafialny pw. św. Stanisława Kostki - Pastorówka, nr rej.: A/623 z 1967-08-25
• Kościół parafialny pw. św. Stanisława Kostki, nr rej.: A/622 z 1967-08-05

Właściciel, zarządzający

Parafia Świętych Archaniołów Rafała i Michała

95-070 Aleksandrów Łódzki
Wojska Polskiego 3