Zespół klasztorny Dominikanów w Sieradzu

Zespół klasztorny podominikański zajmowany obecnie przez siostry Urszulanki, zbudowany został w połowie XIII w. podobnie jak przylegający do niego kościół pw. Św. Stanisława. Dziś to jeden z najważniejszych zabytków Sieradza.

Opis

Kościół pw. św. Stanisława jest jednonawowy z prezbiterium węższym niż nawa. Wyposażony jest jedynie w sygnaturkę, nie posiada wieży. Niegdyś do kościoła prowadziło wejście z boku nawy, do dziś zachował się tam cenny portal, którego pozostałością są archiwolty z trójkątnych bloków kamiennych. Dziś wejście to jest zamurowane. Prezbiterium posiada sklepienie kolebkowo-krzyżowe, nawa zakończona jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, wspartym na pilastrach. Na łuku tęczowm oraz w prezbiterium podziwiać można cenne malowidła z 1910 r. Ołtarz główny utrzymany jest w stylu barokowym, ufundowany został w latach 1718–1760. Zawiera obraz Matki Boskiej Różańcowej z początku XVII w., Wskrzeszenia Piotrowina z XVIII w. i Chrystusa Króla z 1939 r.

Klasztor ma plan czworoboku z dziedzińcem wewnętrznym. Najstarsze są skrzydła północne i zachodnie, które zostały wzniesione równocześnie z kościołem. Skrzydło wschodnie pochodzi z XVI w., a południowe z XVII w. Budynki są otynkowane. Poza klasztor wysunięta jest siedziba przeora. I ten budynek jest starszy niż kościół. Jego podziemie to jedyny wczesnogotycki element zachowany w całym zespole zabudowy. Obecny wygląd tego budynku zawdzięczamy przebudowom z lat 1777 i 1925. Krużganki mają kolebkowe sklepienia z lunetami, a w oknach na parterze znajdują się kute kraty z XV–XVII w. W krużgankach znajdują się cenne obrazy oraz rzeźby przeważnie z XVII i XVIII w.

Data lub czas powstania

XIII w.

Najstarsze budynki zespołu zabudowy pochodzą z XIII w. W późniejszych stuleciach kościół i klasztor podlegały licznym przebudowom.

Materiał budowlany

Budynki murowane z cegły.

Historia

Między 1233 a 1245 r. prawdopodobnie Konrad Mazowiecki sprowadziło dominikanów z Krakowa do Sieradza. Nastąpiło to jeszcze przed nadaniem Sieradzowi praw miejskich. Kościół pw. św. Stanisława wybudowano w XIII w., podobnie jak zabudowania klasztorne. Jednak już w 1331 r. Krzyżacy zburzyli kościół. Po raz kolejny doszczętnie zniszczony został on 13 czerwca 1693 r. na skutek pożaru. W kościele zawaliły się wtedy nawet gotyckie stropy a odbudowa budynku trwała aż do 1718 r. W 1864 r. po kasacji klasztorów przez rząd carski dominikanie opuścili Sieradz. W tym czasie klasztor pełnił wiele różnych funkcji, m. in. był więzieniem. Od 1922 r. jest własnością Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego, które odbudowały klasztor.

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Zespół klasztorny dominikanów w Sieradzu - Klasztor, nr rej.: 843 z 1967-12-28
• Zespół klasztorny dominikanów w Sieradzu - Kościół pw. św. Stanisława, nr rej.: 842 z 1967-12-28

Położenie obiektu

Zespół klasztorny położony jest w odległości ok. 300 m od sieradzkiego Rynku, ok 50 m od Teatru Miejskiego, w ścisłym centrum miasta.

Dostępność

Kościół pw. św. Stanisława jest dostępny dla zwiedzających. Klasztor nadal zamieszkują siostry urszulanki i nie jest on udostępniony do zwiedzania.

Źródła, informacje w Internecie

Ruszkowski A., Sieradz i okolice. Przewodnik turystyczny, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Sieradza, Sieradz 2000.