Stare Miasto w Warszawie

Stare Miasto zostało pieczołowicie odbudowane po zniszczeniach wojennych. Przykład tak dużej rekonstrukcji został wpisany na listę UNESCO. Stare miasto posiada zachowany średniowieczny układ urbanistyczny z pierścieniem murów obronnych z XIV–XVI wieku.

Opis

Stare Miasto warszawskie to zapewne najczęściej odwiedzana przez turystów część polskiej stolicy. Na południe od niego znajduje się plac Zamkowy, w którego centrum króluje kolumna Zygmunta III Wazy. Powstały w 1644 r. pierwszy polski pomnik o charakterze świeckim, ufundowany przez Władysława IV. Na skraju placu stoi kościół św. Anny, z którego wieży można podziwiać wspaniały widok na całe miasto. Kamienice w pastelowych kolorach otaczają plac od północy. Po przeciwnej stronie placu stoi Zamek Królewski, przypominając czasy świetności monarchii w Polsce. Jest on niestety tylko rekonstrukcją budowli pochodzącej z czasów zygmuntowskich. Ukończona w 1984 r. rekonstrukcja była konieczna gdyż po bombardowaniu Warszawy w czasie II wojny światowej, zamek leżał w gruzach. Sale zamkowe zwiedza się z przewodnikiem, który opowiada o ich mieszkańcach. Cennym walorem zamku są sale z obrazami Canaletta XVIII-wiecznego malarza, który uwiecznił Warszawę na kilkudziesięciu panoramach, dzięki czemu możemy dziś odtworzyć jej wygląd, okazało się to także bardzo przydatne podczas odbudowy miasta po wojnie.

Na północ od zamku rozciąga się Stare Miasto – to część Warszawy założona w XIV w. przez księcia mazowieckiego Bolesława II. Całość została otoczona w XVI w. podwójnym pasem murów z basztami, wieżami i barbakanem. Dzisiejsza rekonstrukcja części murów przypomina czasy rozkwitu miasta z XVII i XVIII w. W obrębie murów znajduje się katedra św. Jana, która powstała w XIV w. jako skromny kościół farny, z czasem nabrała dużego znaczenia, a jej mury były świadkami takich wydarzeń jak zaprzysiężenie Konstytucji 3 Maja. Najcenniejszym zabytkiem świątyni jest kaplica Baryczów z czarnym krucyfiksem czyniącym podobno cuda. Inne ważne zabytki to wykonane także z czarnego marmuru w 1526 r. płyty nagrobne ostatnich piastów mazowieckich Stanisława i Janusza znajdujące się w prawej nawie. W podziemiach znajdują się sarkofagi wielkich Polaków: króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, książąt mazowieckich, arcybiskupów warszawskich, a także Henryka Sienkiewicza, Gabriela Narutowicza i Ignacego Paderewskiego.

Sercem starówki jest oczywiście Rynek Starego Miasta z syrenką na środku, otoczony kamieniczkami. Każda z pierzei rynku otrzymała imię działacza z czasów Sejmu Czteroletniego. Najciekawsze z kamienic to: po stronie Zakrzewskiego pod numerem 13 – kamienica pod Lwem z oryginalną polichromią Zofii Stryjeńskiej z lat 20. XX w.; po stronie Kołłątaja pod numerem 27 – kamienica Fukierowska; po stronie Dekerta pod numerem 36 – kamienica „Pod Murzynkiem” ozdobiona manierystyczną diamentową dekoracją. Na koniec należy się przespacerować uliczką Nowomiejską do Barbakanu i murów miejskich, zwłaszcza po to by zobaczyć wzruszający pomnik Małego Powstańca.

Stare Miasto zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1980 r., jako przykład niemal całkowitej rekonstrukcji historycznej.

Data lub czas powstania

XIV w.

Początki Starego Miasta to wiek XIV, zostało ono zapoczątkowane przez księcia mazowieckiego Bolka II.

Forma ochrony prawnej

Wpis obiektu na światową listę dziedzicta UNESCO: Stare Miasto w Warszawie (K II, VI / 1980).

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:
  • Stare Miasto w Warszawie, nr rej.: 5/A z 1966-11-11

Źródła, informacje w Internecie

Turystyczna encyklopedia Polski, Bielsko-Biała 2007.