Zespół zamku krzyżackiego w Gniewie

Zamek w Gniewie można uznać za wzorzec zamku krzyżackiego. Ma on otoczony czterema ścianami dziedziniec, grube na 4 metry obronne mury, wzmocnione narożnymi wieżyczkami. Na środku dziedzińca znajduje się studnia na 40 m.

Opis

Zamek w Gniewie to najpotężniejsza twierdza Zakonu Krzyżackiego na lewym brzegu Wisły. Była domem komturów krzyżackich, a w czasach polskich siedzibą starostów. W wieku XIX, wielokrotnie przebudowywany (spichlerz, więzienie), ostatecznie spłonął w Wielkim Pożarze w 1921 roku.

Obecnie w murach gniewskiej warowni mają siedzibę:

• Centrum Myśliwskie „Zamek w Gniewie”,

• Oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku,

• chór „Schola Cantorum Genevensis”,

• pracownia kowalsko-płatnerska „MORION”.

Data lub czas powstania

XVIII w.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – cegła, kamień.

Historia

Rozdział cytuje informacje ze strony http://www.zamek-gniew.pl

„Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie dołożył wielu starań aby ostatecznie w 1283 roku objąć swym władaniem ziemię gniewską, pierwszą swą posiadłość na lewym brzegu Wisły. Lokowane na prawie chełmińskim w Roku Pańskim 1297 miasto stanęło u boku zamku typu konwentualnego, którego bryła obok kościoła świętego Mikołaja do dziś stanowi charakterystyczną dominantę panoramy południowej Gniewu. Zamek jako siedziba konwentu i komtura w czasach zakonnych był głównym ośrodkiem politycznym i gospodarczym komturstwa. Mimo daleko idącej samodzielności samorządu miejskiego władza zakonu skutecznie czuwała nad swymi miejskimi poddanymi.
Położenie strategiczne pozwalające na kontrolę szlaku wodnego i lądowego wyznaczało wyjątkowe militarne cechy domu konwentu i systemu fortyfikacyjnego miasta i zamku.

Funkcja gospodarcza owej przestrzeni znalazła odbicie w zlokalizowanych na obszarze miasta, portu, podzamcza i przedmieściach – spichlerzach, stajniach, folwarkach i browarach. Te same walory stawały się często przyczyną klęsk i zniszczeń wojennych, szczególnie gwałtownych w czasie wojen szwedzkich, czy wojny północnej. Dalszy rozwój sztuki wojennej spowodował utratę militarnych cech fortyfikacji miasta i samego zamku, co zmuszało do poszukiwania nowych funkcji i wyznaczało rozpoczynające się od końca XVIII wieku jego kolejne przebudowy. Po pierwszym rozbiorze rząd pruski rozpoczął zakrojoną na szeroką skalę rozbiórkę bądź w najlepszym wypadku gruntowną przebudowę większości dawnych zamków krzyżackich. Los ten podzielił też gniewski Zamek. Przeznaczony najpierw na koszary, jednakże niedostosowany zupełnie do tej funkcji znalazł na początku XIX wieku nowe zastosowanie jako spichlerz. W trakcie owej przebudowy dokonano wyburzenia gotyckich sklepień, w znacznym stopniu zmieniono pierwotny układ wnętrz, zlikwidowano pierwotne otwory okienne we wszystkich elewacjach, tynkując je jednocześnie, zburzono wieżę latrynową - gdanisko, zasypano także fosy wokół zamku i wykuto dodatkowy otwór bramny w skrzydle zachodnim. Kolejna przebudowa zamku przypadła na lata pięćdziesiąte XIX wieku. Kosztem 133 397 talarów 23 i 1 grosza dokonano częściowej odbudowy zamku i jego adaptacji na ciężkie pruskie więzienie dla recydywistów. W trakcie tych prac, realizowanych w epoce romantycznego zainteresowania historią, dokonano między innym rekonstrukcji sklepienia kaplicy, przywrócono pierwotny, ostrołukowy kształt kilku otworom okiennym elewacji południowej, poprawiając tym samym znacznie wizerunek zamku od strony południowej. Odbudowane zostały też dwie narożne wieże.
Na poddaszu wykonano rzędy okien tzw. lukarn. Nowy pięciokondygnacyjny podział w pozostałych trzech skrzydłach umożliwił urządzenie przestronnych cel więziennych, doświetlonych prostokątnymi dużymi oknami sklepionymi odcinkowo zachowanymi do dzisiaj.
W 1920 roku Gniew przyłączony zostaje do Rzeczpospolitej. W dawnym więzieniu zasiada polska administracja, a później obiekt przejmuje wojsko.
W lipcu 1921 roku w niewyjaśnionych okolicznościach wybucha na zamku pożar, który doszczętnie niszczy trzy skrzydła i częściowo skrzydło południowe. Zamek uzyskuje status trwałej ruiny chronionej prawem. W trakcie II wojny światowej niemieccy okupanci w zachowanych pomieszczeniach południowego skrzydła Zamku urządzają więzienie przejściowe dla ludności polskiej z Pomorza. Po II wojnie światowej, aż do połowy lat pięćdziesiątych na obszarze Wzgórza Zamkowego stacjonuje batalion saperów użytkując tzw. Pałac Marysieńki i Zamek, chroniąc siłą rzeczy ruinę przed dalszą dewastacją.”

Ciekawostki

Organizowane tu od 1992 roku spektakle i inscenizacje historyczne oraz turnieje rycerskie sprawiły, że Zamek Gniewski uznawany jest za jeden z głównych ośrodków krzewienia tradycji średniowiecznej w Polsce. Przez cały rok organizowane są tu konferencje, zjazdy, sympozja naukowe i bankiety. Ponadto zamek organizuje jedno i kilkudniowe pobyty dla zorganizowanych grup młodzieżowych z „żywymi lekcjami historii”, ogniskiem i wizytą „Ducha Zamku Gniewskiego”.

Istnieje także możliwość zorganizowania biesiady staropolskiej z oprawą historyczną.

Zamek w Gniewie otrzymał  Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej za przedsięwzięcie pod nazwą „Vivat Vasa!”.

Vivat Vasa ! – Bitwa pod Gniewem 1626

Zamek Gniew, najpotężniejsza warownia na lewym brzegu Wisły co roku latem jest oblegana przez Szweda. Wojska autoramentu cudzoziemskiego pod dowództwem Gustawa II Adolfa – króla szwedzkiego podobnie jak ponad 385 lat temu zajmują gniewską warownię. Odpór Szweda daje husaria stająca pod dowództwem króla Zygmunta III Wazy.

Na polu stają szwedzkie regimenty piechoty cudzoziemskiej uzbrojone w piki i muszkiety oraz działa regimentowe, a po polskiej stronie Chorągwie Husarskie i Pancerne, wspierane przez piechotę autoramentu narodowego. Działania Szweda zostają zgodnie z historią zdławione przez niespodziewaną szarżę husarii, czynioną od strony zachodniej.

Zamek oferuje bogate kalendarium wielu innych wydarzeń.

Forma ochrony prawnej

Obiekt wpisany do rejestru zabytków jako:

• zamku krzyżackiego, nr rej.: A-130 z 19.05.200.

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Zespół zamku krzyżackiego w Gniewie – Zamek krzyżacki, nr rej.: 84 z 1959-07-30
• Zespół zamku krzyżackiego w Gniewie – Mury obronne przedzamcza i fosy, nr rej.: A-130 z 2009-05-19
• Zespół zamku krzyżackiego w Gniewie – Budynek bramny, nr rej.: A-130 z 2009-05-19
• Zespół zamku krzyżackiego w Gniewie – Pałac Myśliwski, nr rej.: 84 z 1959-07-30
• Zespół zamku krzyżackiego w Gniewie – Pałac Marysieńki, nr rej.: 84 z 1959-07-30
• Zespół zamku krzyżackiego w Gniewie, nr rej.: 84 z 1959-07-30

Położenie obiektu

W mieście.

Dostępność

Całoroczny.

Przedział cenowy

Cena od: 55.00

Cena do: 650.00

Pałac Marysieńki: od 65 do 420 zł.

Apartamenty Zamkowe: od 550 do 650 zł.

Dormitorium: od 55 do 55 zł.

Parking

Przy obiekcie, ogrodzony.

Rabaty/zniżki

Zniżki dla grup.

Inne

Zamek w Gniewie to miejsce oferujące zwiedzanie, noclegi a także zaplecze do imprez rodzinnych czy konferencji.

Dla aktywnych jest możliwa nauka jazdy konnej, spływ kajakowy oraz korzystanie z siłowni i sauny.

Gastronomię zapewnia:

• „Restauracja „Husarska”,
• „Karczma zamkowa”.

Noclegi oferowane są w:

• „Pałacu Marysieńki”,
• apartamentach zamkowych,
• „Dormitorium”.

„Pałac Marysieńki”

Pałac zbudowany przez Jana III Sobieskiego, wówczas starostę gniewskiego, dla żony Marii Kazimiery w drugiej połowie XVII w. Wbudowany w zespół zamkowy, proponuje Państwu komfortowy wypoczynek w odnowionych komnatach. Rozpościerające się malownicze widoki z okien pokoi ukoją nerwy z dala od zgiełku miasta.

Apartamenty zamkowe

Niezwykle luksusowe apartamenty w średniowiecznych zamkowych murach: Komnata Kasztelańska oraz Komnata Komturska. Niepowtarzalny wystrój wnętrz oraz malownicze widoki na dolinę Wisły umilą pobyt. Nieustraszeni, przechadzając się korytarzami warowni mogą spotkać ducha komtura Zygmunta von Raumungen.

„Dormitorium”

Surowy wystrój Dormitorium nawiązuje do ascetycznego wyglądu cel Braci Zakonnych.

Komnaty 4,6 i 8-osobowe, które oferowane są grupom zorganizowanym i wycieczkom szkolnym.

Obsługa również w języku angielskim.