Drukuj

Zespół zamkowo-katedralny w Kwidzyniu

Wielki zespół katedralno-zamkowy to prawdziwy skarb architektury. Powstał on jako jednolity obiekt obronny w XIV w. Zamek posiada cztery skrzydła, spięte w narożach wieżami. Zamek połączony jest z katedrą pw. św. Jana Ewangelisty.

Opis

Zamek w Kwidzynie góruje nad miastem, wzniesiony na nadwiślańskiej skarpie kolos jest jego wizytówką. Dziś podziwiać można północne i zachodnie skrzydło oraz trzy wieże narożne. Całość oparta jest na planie kwadratu z dziedzińcem i basztami w narożach. Dziedziniec zamkowy słynie ze wspaniałej akustyki, co sprzyja organizowaniu na nim imprez.

We wnętrzu nie zachowało się nic z wystroju, warto jednak zajrzeć do środka, by obejrzeć sale o gotyckiej architekturze, piwnice i pomieszczenia o klasycznych dla tego stylu sklepieniach. Ganki i przejścia z charakterystycznymi oknami i łukami. Uważni odnajdą piece i skarbczyk wypełniony skrzyniami.

Atrakcjami zamku są dwie wieże – studzienna oraz gdanisko. Ta druga jest najbardziej charakterystycznym elementem zamku, chętnie odwiedzanym przez turystów. Wieża połączona jest z bryłą zamku gankiem wspartym na pięciu wielkich arkadowych kolumnach. Nie powinna jednak nikogo zmylić ta monumentalna obronna architektura – ponieważ gdanisko to po prostu ogromna latryna odprowadzająca nieczystości. Podobne wieże były na każdym zamku krzyżackim. Ta w Kwidzyniu sięgała Wisły, która kiedyś płynęła w tym miejscu.

Zamek połączony był z katedrą pomezańską pw. św. Jana Ewangelisty. Jest ona kolejnym wyśmienitym przykładem pomorskiego gotyku i zaraz po gdańskim kościele mariackim drugą co do wielkości budowlą tego typu. Zbudował ją siódmy biskup pomezani Bertold (1333–1346). We wnętrzu katedry zachowały się mozaiki i polichromie z II poł. XIV w.

W zamku znajduje się muzeum poświęcone historii zamku, w którym na kilku piętrach rozlokowano obrazy, stare meble, rzeźby, ceramikę, piece, wyroby ślusarskie i kowalskie oraz pamiątki powstańcze.

W udostępnionych do zwiedzania piwnicach znajdują się średniowieczne działa i narzędzia tortur.

Data lub czas powstania

1330 r. (XIV w.)

Zamek był budowany w latach 1300–1330.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – cegła.

Historia

Zamek jest starszy od wszystkich otaczających go budynków, dziś jest pamiątką po Pomezani, krainie, która zniknęła wiele wieków temu. Pomezania to nazwa najdalej na zachód wysuniętej dzielnicy pogańskich Prus. Po chrystianizacji tych ziem powstała tu w 1243 r. diecezja pomezańska (w okolicach Kwidzyna, Susza i Prabut). Założycielem jej był dominikanin Ernest z Torgawy, istniała ona do ostatnich dni państwa krzyżackiego – do 1526 r. Ponieważ dekrety pomezańskiej diecezji zakładały, że tylko członkowie zakonu mogą być członkami kapituły diecezjalnej po kasacie zakonu i diecezja przestała istnieć, nie nabrawszy wcześniej większej samodzielności.

Zamek wzniesiono dla kapituły w latach 1300–1330. Uległ on zniszczeniu podczas potopu szwedzkiego, co spowodowało, że niszczejący został przez władze pruskie częściowo rozebrany w 1798 r. W 1709 r. zamek był świadkiem spotkania cara Rosji Piotra I, króla Prus Fryderyka oraz posłów polskich i szwedzkich.

Ciekawostki

W katedrze pochowana jest św. Dorota z Mątw, słynąca z cnót i pobożności, która zamurowała się w celi w krypcie kościoła i zmarła po kilku miesiącach. Inną znaną postacią spoczywającą w katedrze jest pierwszy pruski eksplorator Afryki Otton Friedrich von Grӧben, założyciel fortu Friedrichburg w Gwinei.

Forma ochrony prawnej

Obiekt wpisany do rejestru zabytków jako zespół zamkowy:

  • zamek Kapituły Pomezańskiej, nr rej.: 164/N z 9.12.1961.
Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:
  • Zespół zamkowo-katedralny w Kwidzyniu – Zamek Kapituły Pomezańskiej, obecnie muzeum, nr rej.: 77/3/59 z 1959-07-01
  • Zespół zamkowo-katedralny w Kwidzyniu – Zamek Kapituły Pomezańskiej, obecnie muzeum, nr rej.: 164/N z 1961-12-09
  • Zespół zamkowo-katedralny w Kwidzyniu – Katedra, obecnie kościół pw. św. Jana Ewangelisty, nr rej.: 77/3/59 z 1959-07-01
  • Zespół zamkowo-katedralny w Kwidzyniu, nr rej.: 77/3/59 z 1959-07-01
  • Zespół zamkowo-katedralny w Kwidzyniu – Katedra, obecnie kościół pw. św. Jana Ewangelisty, nr rej.: 163/N z 1961-12-09

Położenie obiektu

Po dojechaniu do miasta należy udać się do centrum, gdzie zamek widoczny jest z daleka.

Dostępność

Muzeum jest otwarte w zależności od sezonu.

Sezon letni (1.05–30.09):

  • wtorek-piątek

godziny otwarcia wystaw: 9:00–17:00;

godziny otwarcia kasy: 9:00–16:30;

  • sobota-niedziela

godziny otwarcia wystaw: 9:00–17:00;

godziny otwarcia kasy: 9:00–16:30.

Sezon zimowy (1.10–30.04):

  • wtorek-piątek

godziny otwarcia wystaw: 9:00–16:00;

godziny otwarcia kasy: 9:00–15:30;

  • sobota- niedziela:

godziny otwarcia wystaw: 9:00–15:00;

godziny otwarcia kasy: 9:00–14:30.

W poniedziałki muzeum nieczynne.

Inne

Muzeum organizuje przeglądy muzyczne i kulturalne, różnego rodzaju wystawy, warsztaty (m.in. „Tańce w kręgu”) i inne imprezy.

Galeria