Ruiny zamku i przedzamcza w Szczytnie

Wzniesiona w XIV w. twierdza krzyżacka. Do czasów obecnych pozostały trzy skrzydła zamku oraz Wieża Juranda. W budowli znajduje się teraz Muzeum Warmii i Mazur oraz ratusz.

Opis

Zamek w Szczytnie został zbudowany przez Krzyżaków w końcu XIV wieku w miejscu dawnego, drewnianego grodu. Budowla na planie kwadratu o wymiarach 39x39 m, wzniesiona z cegły, położona między między dwoma jeziorami. Część główna składała się z czterech, trójkondygnacyjnych skrzydeł z drewnianymi krużgankami naokoło dziedzińca. W południowo-zachodnim narożniku mieściła się kwadratowa wieża. Całość otaczała nawodniona fosa.

W dzisiejszych czasach pozostałości zamku (widoczne od ul. Spacerowej) obejmuje ratusz miejski z 46 metrową wieżą przy ul. Sienkiewicza.

Dziś ratusz jest siedzibą władz samorządowych Szczytna i powiatu szczycieńskiego.

W ratuszu mieści się także Muzeum Mazurskie. Jego zbiory liczą 4,5 tysiąca eksponatów.

Od 1948 r. muzeum zajmuje pomieszczenia w południowym i wschodnim skrzydle ratusza miejskiego, którego dziedziniec od zachodu zamykają pozostałości zamku.

Data lub czas powstania

XIV w.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – cegła, kamień.

Historia

Zamek w Szczytnie Krzyżacy zbudowali w XIV wieku. Warownia uległa poważnym zniszczeniom w XV i na początku XVI wieku.

Został przebudowany w latach 1579–1581 na rezydencję myśliwską książąt pruskich.
Zaczął popadać w ruinę pod koniec XVIII w. i został częściowo rozebrany. W 1925 r. ulokowano w nim muzeum.
W latach 1936–1937 na części ruin zamkowych zbudowano ratusz miejski. W latach 1990–1992 pozostałości po zamku zabezpieczono w postaci trwałej ruiny, która zamyka dziedziniec ratusza od strony jeziora.

Rodzaj zbiorów, ekspozycji

W muzeum znajdują się działy: archeologii, zbiorów artystyczno-historycznych, etnografii, numizmatów, kartograficzne, przyrody oraz pomocy naukowych.

Ciekawostki

Sienkiewicz przyczynił się do rozsławienia Szczytna w historycznej powieści „Krzyżacy”.

Forma ochrony prawnej

Obiekt wpisany do rejestru zabytków jako:

• ruiny zamku i przedzamcza, nr rej.: 207 z 6.11.1956 oraz 1096 z 5.04.1968.

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Ruiny zamku i przedzamcza w Szczytnie, nr rej.: 207 z 1956-11-06
• Ruiny zamku i przedzamcza w Szczytnie, nr rej.: 1096 z 1968-04-05

Położenie obiektu

Obiekt znajduje się na przesmyku między jeziorem Domowym Małym i Dużym.

Dostępność

Muzeum jest otwarte od poniedziałku do niedzieli w godz. 9:00–17:00 (maj-wrzesień) oraz 8:00–16:00 (pozostałe miesiące).

Inne

W ruinach zamku organizowane są różne atrakcje, m.in.: Jarmark Mazurski, koncerty oraz wystawy.