Ruiny Zamku Bąkowiec w Morsku
Opis
Ruiny zamku Bąkowiec są miejscem niezwykle malowniczym, atrakcyjnym pod względem krajobrazowym i historycznym. Z dawnej średniowiecznej warowni do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie fragmenty murów na skale, ścian zamku z otworem drzwiowym i czworokątnych pomieszczeń z niewielkim dziedzińcem. Jednak na podstawie przekazów historycznych, możliwe jest odtworzenie pierwotnego wyglądu budowli, stanowiącej niewątpliwie jeden z najlepszych przykładów wykorzystania warunków naturalnych dla celów obronnych.
Zamek powstał na wyniosłej skale na planie nieregularnym o powierzchni około 500 m². Budowla została pomyślana jako obiekt pełniący zarówno funkcje mieszkalne, jak i obronne. Została wzniesiona z kamienia wapiennego. Warto jednak zaznaczyć, iż wewnętrzne partie murów zamkowych były budowane z kamiennego gruzu zalewanego dużą ilością zaprawy wapiennej.
Znajdujące się na łagodnym podejściu od strony wschodniej podzamcze miało wielkość około 500–800 m². Do jego budowy użyto kamienia wapiennego. Dziedziniec gospodarczy oddzielała fosa i stożkowy nasyp ziemny, na którym niegdyś stała owalna baszta. Przylegała do niej zapora oddzielająca majdan od zamku. Od strony południowej warownię zabezpieczał prawdopodobnie mur wzniesiony na naturalnym wybrzuszeniu skalnym. Wgłębienie terenowe zamknięte starannie obrobionym progiem skalnym wyznaczało kierunek drogi z majdanu na zamek. Otwór bramny w murze usytuowano we wgłębieniu terenowym. Dalsza droga prowadziła do zamku przez system drabin i pomostów przymocowanych do skały. System obronny Morska był idealnie dostosowany do sytuacji terenowej, nie uwzględniał jednak zasad obronnych związanych z siłą ognia artyleryjskiego.
Ciekawostką jest fakt, iż w zamku Bąkowiec zastosowano jedne z pierwszych na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej baszt typu półkolistego.
Wirtualny spacer w 3D
Zamek Bąkowiec w Morsku
Zamek Bąkowiec w Morsku – pozostałości zamku rycerskiego z XIV wieku leżącego na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, wybudowanego w systemie tzw. Orlich Gniazd, we wsi Morsko w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim.
Data lub czas powstania
XIV w.
Zamek Bąkowiec jest datowany na XIV w.Materiał budowlany
Obiekt murowany – kamień.Historia
Zamek Bąkowiec powstał prawdopodobnie w XIV w. Przypuszczalnie jego budowniczym był rycerz z Morska herbu Topór, choć istnieją domysły, iż warownię wzniósł Władysław Opolczyk lub książę śląski Mikołaj Strzała. W 1390 r. w pierwszej znanej wzmiance o Bąkowcu wymieniany jest właśnie dziedzic Mikołaj Strzała, rycerz z księstwa opolskiego, przeniesiony tutaj przez swego protektora księcia Władysława Opolczyka. Prawdopodobnie w 1391 r., po utracie tej ziemi przez Opolczyka, Mikołaj Strzała pozbawiony protektora utracił tą warownię, gdyż od 1392 r. znajdowała się ona w posiadaniu Piotra z Marcinowic herbu Lis, krewnego panów z Koziegłów. W latach 1413–1434 właścicielem klucza bąkowieckiego był Jan z Sieciechowic. Wiadomo również, że w latach 1418–1422 niejaki Piotr był burgrabią na tym zamku. W 1435 r. zamek wraz z przynależnymi dobrami przejął kasztelan sądecki Krystyn z Koziegłów, którego potomni od głównej siedziby Giebułtowa przybrali nazwisko Giebułtowskich. Na początku XVII w. zamek znajdował się już w ruinie i został opuszczony.
W 1927 lub 1928 r. wzgórze wraz z ruinami kupił architekt W. Czeczot, który w latach 1929–1933 częściowo wykorzystując mury fortyfikacji wybudował tu willę. Po II wojnie światowej teren ten od wdowy po Czeczocie zakupiły Zabrzańskie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węglowego i zorganizowały tu ośrodek wypoczynkowy.
Na terenie średniowiecznej fortyfikacji i terenie przylegającym do niej zbudowano kawiarnię z tarasem. W środkowej części nasypu oddzielającego majdan od zamku w miejscu kolistego wzniesienia, będącego podstawą baszty obronnej systemu dojazdowego do zamku, ustawiono wyciąg narciarski.
W 1961 r. przeprowadzono konserwację ruin. Wówczas to podwyższono i zabezpieczono koronę murów opasujących szczyt skały.
W 1999 r. ośrodek wypoczynkowy wraz z ruinami zakupiła firma KEM z Dąbrowy Górniczej, która przy okazji generalnej przebudowy terenu ośrodka zadbała również o zagospodarowanie terenu wokół zamku.
Ciekawostki
Okoliczna legenda opowiada o możnym panu, który zbudował zamek i ukrywał w nim ogromne bogactwa. Pewnego dnia, wybrał się wraz ze swą drużyną na wojnę, z której już nie wrócił, a jego skarby nadal spoczywają gdzieś głęboko ukryte.
Forma ochrony prawnej
Ruiny zamku Bąkowiec w Morsku wpisane są do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 790/67 z 07.10.1967 r.
Położenie obiektu
Zamek Bąkowiec znajduje się na skalistym wzgórzu w Morsku na terenie Ośrodka Rekreacyjnego „Morsko” w Parku Krajobrazowym Orlich Gniazd.
Dostępność
Ruiny można oglądać z zewnątrz.