Wycieczka - Planer

Punkty
Właściwości
Uczestnicy

Właściciel:

Nazwa:

Data rozpoczęcia:
Data zakończenia:

Aktywności:

Opis:

Cechy:

Dodaj nowego uczestnika

Liczba elementów:

Długość trasy:

Dane podstawowe

Galeria

Pałac Dietla w Sosnowcu

Neobarokowy pałac, wybudowany w II poł. XIX w., stanowił do 1945 r. rezydencję rodową Dietlów. Po II wojnie został zajęty przez NKWD. Wnętrza pałacu zachowały do dzisiaj część oryginalnego wyposażenia. Obecnie obiekt znajduje się w rękach prywatnych.

Opis

Pałac Henryka Dietla jest jednym z wielu przykładów materialnej spuścizny po Henryku Dietlu, najważniejszym i najbogatszym mieszkańców Sosnowca na przełomie XIX i XX w. To także niezwykle ciekawy i piękny przykład architektury pałacowej przemysłowców z końca XIX w.

Budowla została wzniesiona około 1900 r., aczkolwiek pierwsze plany budynku, przygotowane przez Waligórskiego, powstały pod koniec lat 80. XIX w., a sam projekt realizacyjny datowany jest na 1890 r. Około 1900 r., wraz z pracami wykończeniowymi pałacu, powstało także piękne założenie parkowe otoczone murem, z oranżerią i elementami małej architektury. Pałac wchodził w skład zespołu patronackiego, wraz z parkiem, zabudową dawnej fabryki, osiedlem robotniczym, a także kościołem ewangelickim.

Obecny pałac ma charakter neobarokowy, co zawdzięcza kilku przebudowom. Autorem ostatniej zmiany, dokonanej na początku XX w., był warszawski architekt Antoni Jabłoński-Jasieńczyk.

Historyzujące wnętrza pałacu zachowały część oryginalnego wyposażenia. Do dzisiaj swoim wyglądem zachwycają reprezentacyjne sale usytuowane zostały na pierwszym piętrze, na które prowadzi wielka klatka schodowa. Nad marmurowymi schodami rozpostarto malowany plafon przedstawiający cztery pory roku. Dech w piersiach zapierają: utrzymane w stylu neobarokowym jadalnia i gabinet, w stylu drugiego rokoka – wielka sala balowa i tzw. buduar, eklektyczny pokój fajkowy i gabinet secesyjny, a także klasycystyczny salon. Prawdziwą perełką pałacu jest bogato zdobiona, efektownie wykonana łazienka – pokój kąpielowy, kilkakrotnie służąca potrzebom reżyserów filmowych. Z uwagi na fakt zachowania dużej części wystroju wnętrz, pałac Dietlów określany jest często mianem naturalnego muzeum wnętrz zabytkowych.

Pałac funkcjonował jako rezydencja rodowa Dietlów do 1945 r. W styczniu 1945 r. obiekt został zajęty przez komendaturę radziecką NKWD. Wówczas wiele fragmentów pałacu oraz wyposażenie zostało zniszczonych. Następnie, do 1997 r. mieściła się tutaj siedziba Szkoły Muzycznej. Od 1997 r. budynek znajduje się w rękach prywatnych i podlega pracom renowacyjnym.

Data lub czas powstania

ok. 1900 r. (XIX w.)

Pałac Dietlów został wzniesiony na przełomie XIX i XX w.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – czerwona cegła.

Historia

Pałac Dietla jest jednym z wielu materialnych przykładów spuścizny po Henryku Dietla, który zapisał się w historii Sosnowca nie tylko jako jego najbogatszy mieszkaniec, ale również jako mieszkaniec, który z wyjątkową starannością i gorliwością dbał o swoje miasto. Urodzony w 1839 r. Dietel przybył do Sosnowca z Saksonii wraz ze swoją małżonką w 1878 r. Dysponując ojcowskim kapitałem i już dość sporym doświadczeniem zawodowym, założył jedyną wówczas w Rosji przędzalnię wełny czesankowej, a jej korzystne ceny na skutek wojny celnej Rosji z Zachodem uczyniły go wkrótce czołową postacią miasta i regionu. Mimo ogromu bogactwa Dietel nie zapomniał o wierze i współwyznawcach. Z własnych środków założył ewangelicką szkołę kantoratową, ufundował ogród botaniczny, łożył na wiele przedsięwzięć charytatywnych i publicznych. Dietel przyczynił się znacznie do rozwoju sosnowieckiego szkolnictwa zakładając początkową Szkołę Aleksandryjską oraz średnią Szkołę Realną.

Stał się też fundatorem kościoła ewangelickiego w Sosnowcu dla całej społeczności ewangelickiej Zagłębia Dąbrowskiego. To na jego zlecenie do potrzeb sakralnych zaadaptowana została w 1886 r. hala przędzalni, następnie rozbudowana na początku XX w., uzyskując dzisiejszy kształt. Oprócz wybudowania kościoła Henryk Dietel zatroszczył się też o duszpasterza dla sosnowieckich ewangelików. W 1878 r. sprowadził do Sosnowca ks. Eugeniusza Ernesta Uthke, który został mianowany kapelanem rodziny Dietlów, a zarazem pełnił wszystkie posługi duszpasterskie dla zagłębiowskich ewangelików i był nauczycielem sosnowieckiego gimnazjum.

Heinrich Dietel był też współdarczyńcą budowy dwu (z trzech) sosnowieckich cerkwi: św. Wiery, Nadzii i Luby, dla której ufundował osiem dzwonów, z których największy ważył 1000 kg oraz św. Mikołaja Cudotwórcy, na budowę której dał 10 tys. rubli. Wsparł także hojnie budowę katolickiego kościoła pw. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu-Pogoni.