Pałac Wilhelma w Sosnowcu

Wycieczka - Planer

Punkty
Właściwości
Uczestnicy

Właściciel:

Nazwa:

Data rozpoczęcia:
Data zakończenia:

Aktywności:

Opis:

Cechy:

Dodaj nowego uczestnika

Liczba elementów:

Długość trasy:

Pałac Wilhelma w Sosnowcu

Jeden z dwóch pałaców zespołu pałacowego Schoenów w Sosnowcu, został zbudowany w 1900 r. wg projektu J. Pomianowskiego. Konstrukcja w stylu neobarokowym była wzniesiona głównie jako pałac gościnny. W 2010 r. jego duże zniszczenia spowodował pożar.

Opis

Neobarokowa budowla wzniesiona na początku XX w. jest kolejnym z sosnowieckich dzieł znanego architekta Zagłębia Dąbrowskiego – Józefa Pomian-Pomianowskiego. Stanowi element pięknego zespołu zamkowego Schoneów, który powstał na przełomie XIX i XX w. jako drugie założenie pałacowe tej rodziny. Pierwszym wzniesionym przez Schoenów pałacem był bowiem jedyny śródmiejski pałac, stanowiący siedzibę rodową bogatych przemysłowców, wybudowany niedługo po ich przybyciu do Sosnowca z Saksonii.

Budynek ma charakter willi mieszkalnej bez cech reprezentacyjnej monumentalności. Zwieńczony jest łamanym dachem, wspartym na pilastrach, które są jedyną dekoracją fasady. Poza nimi uwagę zwraca naczółek portalu z ozdobnym, pustym kartuszem. Elewację ogrodową ozdabia ryzalit zwieńczony tarasem z fantazyjnym daszkiem. Wejście główne pałacu, które stanowi wysunięty przedsionek, znajduje się po stronie wschodniej.

Pałac Wilhelma pełnił przede wszystkim funkcje pałacu gościnnego.

Niestety obecnie pałac znajduje się w złym stanie technicznym z uwagi na pożar, który dokonał znacznych zniszczeń budynku w poł. 2010 r.

Data lub czas powstania

XX w.

Pałac Wilhelma został wzniesiony na pocz. XX w., ok. 1900 r.

Materiał budowlany

Obiekt murowany.

Historia

Schoenowie należeli do najbogatszych i najbardziej wpływowych obywateli Sosnowca. Zyski czerpali z dwóch wybudowanych przez siebie fabryk włókienniczych. Trzypokoleniowa rodzina mieszkała w Sosnowcu od 1875 r. do 1945 r. i w ciągu tych kilkudziesięciu lat aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym miasta. Położyła ogromne zasługi dla jego rozwoju, między innymi starała się o nadanie praw miejskich, współfinansowała wiele przedsięwzięć publicznych i organizowała szereg akcji charytatywnych. Troszczyła się także o swoich pracowników budując dla nich osiedle mieszkaniowe. Podczas II wojny światowej wspierała polski ruch oporu i pomagała rodzinom aresztowanych.

Schoenowie, jak już wcześniej napisano, przybyli do Sosnowca w 1875 r. z Saksonii. Rodzinę spadkobierców Christiana Gottlieba Schoena – właściciela zakładów włókienniczych w Saksonii – przyciągnęły tutaj przede wszystkim doskonałe uwarunkowania rozwoju. Sosnowiec pod koniec XIX w. osiągnął szczyt swojego rozkwitu przemysłowego. Przemysłowcy Ernst, Franz, Roman i Brunon Schoenowie wybrali więc zachodnie rubieże Królestwa Polskiego ze względu na dostęp do ogromnego rynku zbytu na wschodzie Europy, a jednocześnie stosunkowo łatwe połączenie z kulturowo im bliższym zachodem.

W ciągu dwóch lat pobytu na tutejszej ziemi Franz uruchomił w Kuźnicy (na terenach między Ostrą Górką i Sielcem) pierwszą w mieście przędzalnię wigoniową. Szybki rozwój biznesu pozwolił mu na odkupienie w 1885 r. od hrabiego Mortimer-Tschischky'ego gruntów po wschodniej stronie Czarnej Przemszy. Właśnie na nich powstał jedyny usytuowany w śródmieściu sosnowiecki pałac. Budowa tego eklektycznego obiektu została zakończona w 1903 r. Miejsce to stało się główną siedzibą Franza i jego żony Emmy. Przepiękna neogotycka wieża, imponujące swą wielkością i rozmachem wnętrza, przesiąknięte dawnym duchem pomieszczenia biblioteki imponują do dziś, zachęcając do zwiedzenia okazałej budowli. Na przełomie wieków Schoenowie zdecydowali się wznieść kolejną budowlę pałacową, tym razem na Środuli.

Forma ochrony prawnej

Pałac Wilhelma jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. A-1241 z 10/04/1980 jako element zespołu pałacowego Schoena, w skład którego wchodzą: stanowiący siedzibę muzeum pałac „ojca” 1894–1897–XIX w., opisywany tutaj pałac „syna” z początku XX w., budynek gospodarczy z początku XX w., dom ogrodnika z końca XIX w., park z tarasami, grota oraz ruina pawilonu orientalnego.