Kościół pw. św. Jadwigi w Zabrzu

Drewniany kościół wzniesiono w stylu modernizmu z elementami ekspresjonizmu w 1929 r. Na uwagę zasługuje ciekawa, rzadko spotykana na Śląsku, architektura świątyni. Obiekt leży na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego.

Opis

Kościół pw. św. Jadwigi jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która jest położona na terenie dekanatu zabrzańskiego Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego, należącego do diecezji gliwickiej, a która została erygowana w 1929 r.

Świątynia została wzniesiona wg projektu Karola Kattenidta, budowniczego rejencyjnego, który został jednocześnie kierownikiem jej budowy. Inicjatorem zbudowania kościoła był proboszcz parafii pw. św. Franciszka z Asyżu – ks. Józefa Benneka.

Kościół założony jest na planie dwunastoboku z czterema ośmiobocznymi wieżami. Pokrywa go wysoki dach wielospadowy wykończony dachówką ceramiczną. Wokół budowli znajdują się cztery niewysokie wieże, których hełmy wykonane są z miedzi.

Architektura świątyni jest rzadko spotykana, przypomina nieco swoim wyglądem kościoły protestanckie budowane w latach 30. XX w. Na uwagę zasługuje również jej wnętrze. Znajdują się w nim bowiem pochodzące z lat 1930–1941 ławki, konfesjonały, klęczniki oraz dwie drewniane figury do bocznych ołtarzy: Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Uwagę zwraca także ołtarz główny, w którym znajdują się płaskorzeźby przedstawiające św. Jadwigę budującą kościół i rozdającą chleb ubogim. Nad tabernakulum podziwiać można się rzeźby aniołów adorujących Sanctissimum. Nad ołtarzem znajduje się naturalnej wielkości tzw. Grupa Krzyżowa. W nawie bocznej wisi obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z formie tryptyku. W kościele podziwiać można także figury przedstawiające: św. Józefa, św. Barbarę i Matkę Boską Fatimską. Na ścianach rozmieszczone zostały płaskorzeźby Drogi Krzyżowej. Godne uwagi są również XIX-wieczne ośmiogłosowe organy sprowadzone z Lutyni, wykonane w 1883 r. przez mistrzów z Góry k. Poznania. Całość wyposażenia dopełnia piękne dekorowany drewniany strop.

W parku przykościelnym stoi posąg św. Jadwigi Śląskiej, na którego cokole wyryta jest po łacinie modlitwa o wstawiennictwo patronki parafii.

Na koniec warto dodać, iż kościół pw. św. Jadwigi jest jedynym zabrzańskim zabytkiem sakralnym należącym do Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego.

Data lub czas powstania

XX w.

Kościół pw. św. Jadwigi został zbudowany w latach 1928–1929.

Materiał budowlany

Kościół drewniany.

Historia

Lokalia św. Jadwigi w Zabrzu powstała w 1929 r., a jej terytorium wyodrębniono z parafii pw. św. Franciszka z Asyżu. Drewniany kościół wybudowano w latach 1928–1929. Zdecydowano się na konstrukcję drewnianą, a nie murowaną, przede wszystkim z uwagi na występujące tutaj duże zagrożenie szkodami górniczymi.

16 maja 1928 r. zrobiono pierwszy wykop, który zapoczątkował prace nad fundamentami nowej świątyni. Kamień węgielny wmurowano 8 lipca tego samego roku. 25 sierpnia 1929 r. proboszcz parafii pw. św. Franciszka ks. Józef Bennek dokonał poświęcenia kościoła. Na patronkę obrano św. Jadwigę Śląską. Uznano bowiem za właściwe, aby księżna wrocławska i patronka tej ziemi szczególną opieką otoczyła leżącą na pograniczu parafię.

Pierwszym proboszczem parafii został ks. Paweł Janik, który do Zabrza przybył 23 lutego 1930 r., kiedy parafia liczyła 5000 osób. Gdy świątynia stanęła już w całej okazałości zaczęto zastanawiać się nad jej wystrojem, które uzupełniano systematycznie w latach 1930–1941.

W latach powojennych kolejni proboszczowie dbali o stan kościoła, który regularnie był poddawany pracom remontowym i restauracyjnym. W latach 1994–2001 miała miejsce gruntowana renowacja wnętrza świątyni, w czasie której założono także 18 nowych witraży, obrazy Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i Jezu ufam Tobie.

Forma ochrony prawnej

Kościół pw. św. Jadwigi jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. A/225/08 z 08.06.2008 r.

Położenie obiektu

Kościół pw. św. Jadwigi jest położony w centrum Zabrza, przy ulicy Wolności.

Dostępność

Kościół pw. św. Jadwigi jest ogólnodostępny. Najlepiej jest go zwiedzać w godzinach porannych lub popołudniowych, przed lub po odprawianą tutaj codziennie mszą św. oraz w niedziele i święta.

Źródła, informacje w Internecie

Walerjański D., Zabrze krok po kroku, Zabrze 2007

www.sw-jadwiga.info

Dokumenty