Konduktorownia w Częstochowie

W dawnej, pięknie odrestaurowanej konduktorowni dworca Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej mieści się obecnie galeria Regionalnego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, która jest miejscem organizacji wielu imprez i prezentacji sztuki współczesnej.

Opis

Konduktorownia jest prowadzona przez Towarzystwo Zachęty, którego jest jednocześnie siedzibą. Stowarzyszenie to powstało z inicjatywy historyka sztuki Piotra Głowackiego i twórców z Częstochowy. Jego celem jest: 

  • popularyzacja w społeczeństwie dokonań artystów w dziedzinie kultury i sztuki,
  • integrowanie działalności artystów i miłośników kultury na rzecz krzewienia sztuk pięknych, muzyki, literatury, filmu oraz innych dyscyplin twórczych,
  • przywracanie tradycji mecenatu artystycznego,
  • angażowanie grup społecznych na rzecz kultury i sztuki,
  • działalność edukacyjna i promocyjna na rzecz sztuki współczesnej,
  • wychowanie i edukacja dzieci i młodzieży w zakresie kultury i sztuki,
  • utworzenie Regionalnej Kolekcji Sztuki Współczesnej,
  • utworzenie Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesności.

Towarzystwo realizuje swoje cele w szczególności przez:

  • zorganizowanie i stopniowe uzupełnianie o nowe eksponaty Regionalnej Kolekcji Sztuki Współczesnej oraz zarządzanie nią (wybór, zakup i zabezpieczenie dzieł sztuki, działalność wystawiennicza, bazy danych),
  • utworzenie i zarządzanie Interdyscyplinarnym Centrum Nowoczesności (adaptacja obiektów przemysłowych na centrum łączące funkcje artystyczne, społeczne, edukacyjne, rekreacyjne, rozrywkowe),
  • organizację i prowadzenie galerii oraz salonów wystawienniczych, w tym „wędrujących wystaw”,
  • prowadzenie prac badawczych, konferencji, seminariów, sympozjów, koncertów i festiwali interdyscyplinarnych,
  • aktywną popularyzację dorobku artystów,
  • działalność promocyjną,
  • powoływanie sekcji i zespołów zadaniowo-merytorycznych,
  • przydzielanie nagród artystom,
  • wydawnictwa i kolportaż,
  • impresariat, działania agencyjno-menadżerskie.

Stara konduktorownia jest doskonałym miejscem na realizację tak ambitnych celów towarzystwa. W oryginalnie zaadaptowanych wnętrzach odbywają się liczne wystawy, wernisaże, wydarzenia artystyczne, które przyciągają coraz więcej zainteresowanych. Zbiór, który powstaje w odniesieniu do stanu posiadania Muzeum Częstochowskiego, stanowi nowy zasób dzieł sztuk wizualnych. Kolekcja ma stać się oryginalnym fragmentem życia artystycznego w Częstochowie i regionie.

Data lub czas powstania

XIX w.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – cegła.

Historia

Historia konduktorowni jest nierozerwalnie związana z Koleją Warszawsko-Wiedeńską, zwaną niegdyś Drogą Żelazną Warszawsko-Wiedeńską. Była to pierwsza trasa kolejowa wybudowana na terenie Królestwa Polskiego z inicjatywy Polaków, a jej głównym zadaniem było wspieranie rozwoju gospodarczego Królestwa. Pomysł jej stworzenia pojawił się już w latach 30. XIX w. Jej trasa została wyznaczona w 1838 r., a w rok później prace nad jej budową zostały podzielone na odcinki. Te, które przebiegały przez Częstochowę nosiły numery III – odcinek od Piotrkowa do Częstochowy i Częstochowa (budową kierował inż. Roman Pollini, zastąpiony w trakcie robót przez inż. Adama Krauze) oraz IV – odcinek od Częstochowy do granicy Królestwa (budową kierował inż. Franciszek Leszczyński). W kwietniu 1839 r. oficjalnie swoją działalność rozpoczęło Towarzystwo Drogi Żelaznej Warszawa - Wiedeń. Pierwsze prace w terenie ruszyły już w 1840 r. Po rozwiązaniu towarzystwa w 1842 r. prace i finansowanie budowy kolei przejęły agendy rządowe i w 1844 r. zostały one wznowione. Uroczyste otwarcie ruchu kolejowego na pierwszym odcinku z Warszawy do Grodziska miało miejsce w 1845 r.

W latach 1845–1846 wzniesiono w Częstochowie pierwszy dworzec na trasie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Miał charakter późnoklasycystyczny i kształtem przypominał lokomotywę – jego środkowa część miała piętro i kwadratową wieżę, natomiast boczne pawilony były parterowe.  

17 listopada 1846 r. nastąpiło uroczyste otwarcie odcinka do Częstochowy. Już dzień wcześniej z Warszawy wyruszył do Częstochowy pociąg z namiestnikiem i gośćmi. Po przyjeździe do Częstochowy odbyło się oficjalne powitanie przez władze miasta i licznie przybyłe delegacje okolicznych miejscowości. Następnie udano się do klasztoru na Jasnej Górze, gdzie odprawiona została msza św., a goście zwiedzili klasztor. Później odwiedzono jeszcze szpital miejski i wojskowy, po czym przybyli goście powrócili na obiad do budynku dworu stacyjnego. Po pokazie sztucznych ogni ok. godz. 6 wieczorem wyruszono w podróż powrotną do Warszawy. 19 listopada w prasie ukazała się zapowiedź, że od 1 grudnia ruch na odcinku do Częstochowy będzie dostępny publicznie.

Położenie obiektu

Konduktorownia mieści się w pobliżu dworca w Częstochowie, przy ulicy Piłsudskiego.

Dostępność

Konduktorownia jest czynna od poniedziałku do piątku w godz. od 13:00 do 18:00, a także po uprzednim umówieniu telefonicznym. 

Źródła, informacje w Internecie

www.konduktorownia.eu

www.tpkww.one.pl

Dokumenty