Aleja Najświętszej Maryi Panny w Częstochowie
Opis
Powstała w I poł. XIX w. wg projektu Jana Bernharda Aleja NMP to szeroka i długa na 1,5 km ulica wiodąca ze Starego Miasta do ulicy Popiełuszki i parków podjasnogórskich. W swoim wyglądzie i architekturze przypomina piękne francuskie bulwary, a górujące nad nią neoklasycystyczne kamienice nawiązują stylem do tych wiedeńskich i berlińskich. Nic więc dziwnego, że od początku swojego istnienia aleja skupiała wokół siebie życie miasta. Budowano tutaj domy, zakładano sklepy, tutaj kwitł handel i życie kulturalne.
Data lub czas powstania
1819 r. (XIX w.)
Aleja NMP została wytyczona przez inż. wojskowego Jana Bernharda w 1819 r. jako najważniejszy trakt miejski pn. Aleja Panny Maryi.Historia
Aleja NMP odegrała niezwykle ważną rolę w życiu Częstochowy. Jej wytyczanie rozpoczęto bowiem w 1818 r., kiedy to na terenie dzisiejszego miasta istniały dwa organizmy administracyjne: Stara Częstochowa i rozwinięta wokół klasztoru Częstochówka, które formalnie zostały połączone w 1826 r. M.in. ich złączeniu i stworzeniu jednego dużego, czwartego wówczas pod względem liczby ludności miasta w Królestwie Polskim, służyć miało wytyczenie alei. Wyznaczono jej bowiem niezwykle istotną rolę łącznika między Starą i Nową Częstochową. Zadanie przygotowania planu rozbudowy miasta, w tym także samej alei, powierzono inżynierowi Janowi Bernhardowi.
Historia alei zaczyna się w 1818 r., ale minęło jeszcze ładnych parę lat, zanim otrzymała ona swój dzisiejszy wygląd. Już jednak w 1824 r. zaczęto używać jej nazwy, początkowo określając ją mianem ulicy Maryi Panny. Formalnie istnienie alei potwierdzone zostało w 1826 r. (w okresie złączenia dwóch miast).
W kolejnym latach aleja była upiększana, głównie za sprawą sadzenia na jej terenie różnych gatunków drzew. To właśnie z ich powodu, do dnia dzisiejszego utrwalił się podział alei na jej trzy części: I aleję obsadzono bowiem lipami, klonami i jaworami, II – lipami, a III – topolami (obecnie rosną tutaj również lipy).
W okresie II wojny światowej aleja otrzymało miano „Adolf Hitler Alee”, jako że była najbardziej okazałą i reprezentacyjną ulicą w mieście. Taką zresztą pozostała po dziś dzień, a dzięki prowadzonym pracom renowacyjnym, restauratorskim i remontowym, aleja NMP stanowi godny symbol całej Częstochowy.
Forma ochrony prawnej
Kamienice znajdujące się przy Alei NMP są wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków pod następującymi numerami:
-
kamienica, Aleja NMP 1, nr rej. 375/81 z 27.01.1981 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 2, nr rej. 407/86 z 16.06.1986 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 3, nr rej. 374/81 z 27.01.1981 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 4, nr rej. 381/88 z 16.05.1988 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 5, nr rej. 373/81 z 27.01.1981 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 6, nr rej. 382/88 z 16.05.1988 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 7, nr rej. 383/88 z 16.05.1988 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 8, nr rej. 378/81 z 28.01.1981 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 9, nr rej. 384/88 z 16.05.1988 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 10, nr rej. 377/81 z 28.01.1981 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 11, nr rej. 380/88 z 16.05.1988 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 12, nr rej. 372/81 z 27.01.1981 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 13, nr rej. 496/91 z 25.03.1991 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 14, nr rej. 371/81 z 28.01.1981 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 16, nr rej. 376/81 z 28.01.1981 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 18, nr rej. 532/90 z 14.09.1990 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 19, nr rej. 517/90 z 04.02.1990 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 20, nr rej. 379/88 z 16.05.1988 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 23, nr rej. 480/90 z 26.11.1990 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 24, nr rej. 518/90 z 04.02.1990 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 27, nr rej. 449/88 z 28.11.1988 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 28, nr rej. 450/88 z 28.11.1988 r.;
-
kamienica z oficynami, Aleja NMP 29, pocz. XX w., nr rej. 504/91 z 16.12.1991 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 30, nr rej. 448/88 z 28.11.1988 r.;
-
kamienica z oficynami, Aleja NMP 32, nr rej. A/561 z 01.12.1995 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 33, nr rej. 519/90 z 04.04.1990 r.;
-
bank (dawny Rosyjski Bank Państwa), Aleja NMP 34, XIX/XX w., nr rej. 452/89 z 01.02.1989 r.;
-
kamienica z dwoma oficynami i dziedzińcem, Aleja NMP 35, koniec XIX w., nr rej. A/553/94 z 29/08/1994;
-
kamienica, Aleja NMP 43, nr rej. 520/90 z 04.04.1990 r.;
-
pałac biskupi (Popówka) – obecnie Muzeum Pielgrzymowania, Aleja NMP 47, nr rej. 268/60 z 07/03/1960 oraz 9/78 z 13.02.1978 r.;
-
kamienica z oficynami, Aleja NMP 51, nr rej. 495/91 z 22.03.1991 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 52, nr rej. 494/91 z 13.02.1991 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 53, nr rej. 483/90 z 29.10.1990 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 54, nr rej. 521/90 z 04.04.1990 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 55, nr rej. 527/91 z 20.08.1991 r.;
-
kamienica, Aleja NMP 71, II poł. XIX w., nr rej. 535/91 z 16.12.1991 r.
Położenie obiektu
Aleja NMP jest główną aleją miasta, leży w jego ścisłym centrum.
Dostępność
Ogólnodostępna.