Aleja Najświętszej Maryi Panny w Częstochowie

Aleja NMP to nie tylko najbardziej znana, ale również najciekawsza pod względem urbanistycznym ulica Częstochowy. To właśnie nią tysiące pielgrzymów podąża na Jasną Górę, to tutaj również tętni życie miasta.

Opis

Powstała w I poł. XIX w. wg projektu Jana Bernharda Aleja NMP to szeroka i długa na 1,5 km ulica wiodąca ze Starego Miasta do ulicy Popiełuszki i parków podjasnogórskich. W swoim wyglądzie i architekturze przypomina piękne francuskie bulwary, a górujące nad nią neoklasycystyczne kamienice nawiązują stylem do tych wiedeńskich i berlińskich. Nic więc dziwnego, że od początku swojego istnienia aleja skupiała wokół siebie życie miasta. Budowano tutaj domy, zakładano sklepy, tutaj kwitł handel i życie kulturalne.

Data lub czas powstania

1819 r. (XIX w.)

Aleja NMP została wytyczona przez inż. wojskowego Jana Bernharda w 1819 r. jako najważniejszy trakt miejski pn. Aleja Panny Maryi.

Historia

Aleja NMP odegrała niezwykle ważną rolę w życiu Częstochowy. Jej wytyczanie rozpoczęto bowiem w 1818 r., kiedy to na terenie dzisiejszego miasta istniały dwa organizmy administracyjne: Stara Częstochowa i rozwinięta wokół klasztoru Częstochówka, które formalnie zostały połączone w 1826 r. M.in. ich złączeniu i stworzeniu jednego dużego, czwartego wówczas pod względem liczby ludności miasta w Królestwie Polskim, służyć miało wytyczenie alei. Wyznaczono jej bowiem niezwykle istotną rolę łącznika między Starą i Nową Częstochową. Zadanie przygotowania planu rozbudowy miasta, w tym także samej alei, powierzono inżynierowi Janowi Bernhardowi.
Historia alei zaczyna się w 1818 r., ale minęło jeszcze ładnych parę lat, zanim otrzymała ona swój dzisiejszy wygląd. Już jednak w 1824 r. zaczęto używać jej nazwy, początkowo określając ją mianem ulicy Maryi Panny. Formalnie istnienie alei potwierdzone zostało w 1826 r. (w okresie złączenia dwóch miast).
W kolejnym latach aleja była upiększana, głównie za sprawą sadzenia na jej terenie różnych gatunków drzew. To właśnie z ich powodu, do dnia dzisiejszego utrwalił się podział alei na jej trzy części: I aleję obsadzono bowiem lipami, klonami i jaworami, II – lipami, a III – topolami (obecnie rosną tutaj również lipy).
W okresie II wojny światowej aleja otrzymało miano „Adolf Hitler Alee”, jako że była najbardziej okazałą i reprezentacyjną ulicą w mieście. Taką zresztą pozostała po dziś dzień, a dzięki prowadzonym pracom renowacyjnym, restauratorskim i remontowym, aleja NMP stanowi godny symbol całej Częstochowy.

Forma ochrony prawnej

Kamienice znajdujące się przy Alei NMP są wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków pod następującymi numerami:

  • kamienica, Aleja NMP 1, nr rej. 375/81 z 27.01.1981 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 2, nr rej. 407/86 z 16.06.1986 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 3, nr rej. 374/81 z 27.01.1981 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 4, nr rej. 381/88 z 16.05.1988 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 5, nr rej. 373/81 z 27.01.1981 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 6, nr rej. 382/88 z 16.05.1988 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 7, nr rej. 383/88 z 16.05.1988 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 8, nr rej. 378/81 z 28.01.1981 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 9, nr rej. 384/88 z 16.05.1988 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 10, nr rej. 377/81 z 28.01.1981 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 11, nr rej. 380/88 z 16.05.1988 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 12, nr rej. 372/81 z 27.01.1981 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 13, nr rej. 496/91 z 25.03.1991 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 14, nr rej. 371/81 z 28.01.1981 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 16, nr rej. 376/81 z 28.01.1981 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 18, nr rej. 532/90 z 14.09.1990 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 19, nr rej. 517/90 z 04.02.1990 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 20, nr rej. 379/88 z 16.05.1988 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 23, nr rej. 480/90 z 26.11.1990 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 24, nr rej. 518/90 z 04.02.1990 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 27, nr rej. 449/88 z 28.11.1988 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 28, nr rej. 450/88 z 28.11.1988 r.;

  • kamienica z oficynami, Aleja NMP 29, pocz. XX w., nr rej. 504/91 z 16.12.1991 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 30, nr rej. 448/88 z 28.11.1988 r.;

  • kamienica z oficynami, Aleja NMP 32, nr rej. A/561 z 01.12.1995 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 33, nr rej. 519/90 z 04.04.1990 r.;

  • bank (dawny Rosyjski Bank Państwa), Aleja NMP 34, XIX/XX w., nr rej. 452/89 z 01.02.1989 r.;

  • kamienica z dwoma oficynami i dziedzińcem, Aleja NMP 35, koniec XIX w., nr rej. A/553/94 z 29/08/1994;

  • kamienica, Aleja NMP 43, nr rej. 520/90 z 04.04.1990 r.;

  • pałac biskupi (Popówka) – obecnie Muzeum Pielgrzymowania, Aleja NMP 47, nr rej. 268/60 z 07/03/1960 oraz 9/78 z 13.02.1978 r.;

  • kamienica z oficynami, Aleja NMP 51, nr rej. 495/91 z 22.03.1991 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 52, nr rej. 494/91 z 13.02.1991 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 53, nr rej. 483/90 z 29.10.1990 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 54, nr rej. 521/90 z 04.04.1990 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 55, nr rej. 527/91 z 20.08.1991 r.;

  • kamienica, Aleja NMP 71, II poł. XIX w., nr rej. 535/91 z 16.12.1991 r.

Położenie obiektu

Aleja NMP jest główną aleją miasta, leży w jego ścisłym centrum.

Dostępność

Ogólnodostępna.

Źródła, informacje w Internecie

www.czestochowa.miasto.biz

Dokumenty