Kościół pw. śś. Barbary i Walentego w Siewierzu
Opis
Kościół pw. św. Barbary i Walentego jest świątynią filialną, należącą do parafii rzymskokatolickiej pw. św. Macieja Apostoła i jest położony w dekanacie siewierskim, diecezji sosnowieckiej, metropolii częstochowskiej. Jest kościółkiem poszpitalnym samodzielnej parafii szpitalnej, która istniała do 1840 r.
Kościół jest niewielki – jednonawowy. Jest murowany, otynkowany, zbudowany jest rzucie prostokąta, zamkniętego od południa półkolistą absydą. Od wschodu znajduje się prostokątna zakrystia. Portal do zakrystii jest kamienny, prostokątny. Znajdują się w nim drzwi z okuciami i zamkiem. Na zewnątrz drzwi zamykane są dodatkową żelazną kratą. Ściany kościoła zostały zwieńczone profilowanym gzymsem, a okna zamknięte łukiem półkolistym w profilowanych obramieniach. Dach jest dwuspadowy, nad zakrystią pulpitowy, kryty blachą. Wieżyczka ma sygnaturkę kształtu barokowego, jest ośmioboczna z latarnią.
Wewnątrz świątyni na uwagę zasługują przede wszystkim piękne ołtarze:
- ołtarz główny w stylu późnorenesansowym pochodzący z lat 1620–1640, dekorowany jest ornamentem okuciowym z rzeźbami świętych: Wojciecha, Stanisława, Marcina, Matki Boskiej z Dzieciątkiem, dwóch świętych niewiast i dwóch aniołów. W ołtarzu znajduje się ponadto obraz patronów kościoła – św. Barbary i Walentego wykonany w 1639 r.,
- ołtarz boczny z rzeźbami aniołów oraz obrazem Matki Boskiej Anielskiej, reprezentuje styl barokowy i pochodzi z początku XVIII w.,
- drugi ołtarz boczny, w którym na deskach namalowane są postaci świętych: Wawrzyńca i Andrzeja. Znajduje się w nim również obraz św. Antoniego.
Architektura kościoła z zewnątrz jest bardzo prosta, natomiast jego wnętrze potrafi zachwycić niejednego.
Data lub czas powstania
XVII w.
Kościół pochodzi z pocz. XVII w.Materiał budowlany
Obiekt murowany, otynkowany.Historia
Kościół został wzniesiony w 1618 r. jako parafialny kościół szpitalny. Samodzielna parafia szpitalna istniała do 1840 r., opiekując się położonym obok szpitalem. Przy kościele działało m.in. Bractwo Męki Pańskiej – świeckie zrzeszenie religijne, obecnie działające jedynie przy kościele Franciszkanów w Krakowie. Zostało ono założone w 1595 r. przez kanonika kapituły katedralnej w Krakowie, księdza Marcina Szyszkowskiego, późniejszego biskupa krakowskiego. Należeli do niego zarówno mieszczanie, jak i kardynałowie czy królowie (jego członkami byli m.in. Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan Kazimierz, Jan III Sobieski). Przynależność do bractwa była anonimowa, co jego członkom zapewniały stroje – czarne habity i kaptury z wyciętymi otworami na oczy. Celem działania bractwa była kontemplacja Męki Pańskiej. Obecnie bractwo pełni jedynie funkcję liturgiczną, zachowało jednak tradycyjne stroje i obyczaje. Dla historii kościoła ważny jest również fakt funkcjonowania przy nim Stowarzyszenia Konfraterni Literackiej. Kościółek pełnił ponadto ważną rolę polityczną, jako że w XVII–XVIII w. odbywały się w nim sejmiki szlachty istniejącego od 1341 r. Księstwa Siewierskiego.
W swojej historii kościół nie przechodził znaczących remontów. Świątynia, którą możemy podziwiać do dnia dzisiejszego, zachowała w pełni swój pierwotny kształt. W latach 1987–1995 sukcesywnie remontowano wnętrze kościoła i restaurowano główny ołtarz.
Forma ochrony prawnej
Kościół jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 779/67 z 17.06.1967 r.
Położenie obiektu
Kościół znajduje się na południe od siewierskiego rynku, przy ulicy Krakowskiej.
Źródła, informacje w Internecie
Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Siewierz na lata 2008–2011, Siewierz 2008
Inne
Kontakt
Parafia pw. św. Macieja Apostoła
ul. Kościuszki 12
42-470 Siewierz
tel. (32) 674 11 51