Muzeum Protestantyzmu w Cieszynie

Otwarte w 2009 r. muzeum prezentuje wkład luteranów w rozwój Śląska Cieszyńskiego. Jest drugim, obok muzeum w Mikołajkach, muzeum poświęconym historii ewangelicyzmu. Ekspozycja ukazuje historię cieszyńskich ewangelików w układzie chronologicznym.

Opis

Oficjalne otwarcie Muzeum Protestantyzmu, zajmującego się prezentacją życia duchowego oraz kultury materialnej cieszyńskiej społeczności ewangelickiej na przestrzeni dziejów, odbyło się w 2009 r. i było jednym z elementów obchodów jubileuszu 300-lecia wyznaczenia miejsca pod budowę cieszyńskiego kościoła Jezusowego. Uroczysta inauguracja została połączona z prezentacją wystawy stałej pod tytułem „Z dziejów luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim”. Jej autorami są Marcin Gabryś i Maciej Oczkowski, który podczas otwarcia muzeum został przez ks. proboszcza Janusza Sikorę mianowany jego pierwszym kustoszem.
Inauguracyjna ekspozycja przedstawiona przez Muzeum Protestantyzmu ma charakter stały i ukazuje historię cieszyńskich ewangelików w układzie chronologicznym. Wystawione na niej książki i rękopisy pochodzą ze zbiorów Biblioteki i Archiwum im. Tschammera, a eksponaty muzealne z Muzeum Protestantyzmu lub z depozytów.
Pierwsza sala prezentuje dzieje luteranów od wprowadzenia przez księcia Wacława III Adama w poł. XVI w. wyznania augsburskiego, jako dominującego w Księstwie Cieszyńskim, poprzez okres kontrreformacji w XVII w., aż do momentu wyznaczenia w 1709 r. w Cieszynie miejsca pod budowę kościoła Jezusowego. Następny dział obejmują muzealia związane z budową tegoż kościoła oraz szkoły ewangelickiej przy nim działającej, a także przedmioty związane z życiem religijnym zboru. Ważne miejsce na wystawie zajmują także dokumenty związane z historią działającej w XVIII i XIX w. szkoły ewangelickiej. Ostatnia część ekspozycji obejmuje historię kościoła Jezusowego w XIX i XX w. Cennym eksponatem muzealnym jest stojący również w ostatniej sali ekspozycyjnej fotel, na którym siedział cesarz Franciszek Józef I Habsburg podczas swojego pobytu w kościele Jezusowym. Na szczególną uwagę w Muzeum Protestantyzmu zasługuje ponadto pierwsza drukowana historia kościoła Jezusowego, napisana przez Jerzego Fryderyka Erdmanna Klettego z Klettenhofu z okazji 100-lecia wyznaczenia miejsca pod budowę kościoła Jezusowego. Została ona wydana w 1809 r. w dwóch wersjach językowych.

Data lub czas powstania

XXI w.

Muzeum funkcjonuje od 2009 r.

Historia

Pomysł utworzenia muzeum prezentującego dorobek i wkład luteranów w rozwój Śląska Cieszyńskiego rozwijał się wśród cieszyńskich ewangelików od bardzo dawna. Niestety, z uwagi na brak funduszy, swojej realizacji doczekał się dopiero w 2009 r. Wcześniej jednak bogate zbiory, pochodzące głównie z Biblioteki im. Tschammera, były wielokrotnie prezentowane na wielu wystawach czasowych, zarówno w samym Cieszynie, jak i na terenie całego Śląska, a także poza granicami Polski.
Utworzenie drugiego w Polsce (po Mikołajkach na Mazurach) muzeum poświęconego historii ewangelicyzmu stało się możliwe dzięki finansowemu wsparciu udzielonemu ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w związku z realizacją projektu Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego, do którego cieszyńska parafia ewangelicko-augsburska przystąpiła w kwietniu 2007 r. Początkowo zamierzano powołać profesjonalną instytucję naukową pod nazwą Muzeum Protestantyzmu, która miała sprawować opiekę nad wszystkimi zbiorami historycznymi, a więc bibliotecznymi, archiwalnymi i muzealnymi należącymi do parafii. Ostatecznie ze względu na to, że zbiory biblioteczne i archiwalne funkcjonowały już w środowisku naukowym jako Biblioteka im. Tschammera, zadecydowano o utworzeniu dwóch osobnych instytucji, z których pierwsza pod nazwą Biblioteka i Archiwum im. Tschammera zajmuje się gromadzeniem, opracowaniem i udostępnianiem zbiorów bibliotecznych i archiwalnych, druga pod nazwą Muzeum Protestantyzmu sprawuje opiekę nad zbiorami muzealnymi.
Dzięki trzem pięknym pomieszczeniom ekspozycyjnym, wyposażonym w sprzęty pozwalające na stworzenie eksponatom optymalnych warunków przechowywania oraz ich wyposażeniu w profesjonalny sprzęt wystawienniczy, parafia uzyskała także możliwość udostępniania wszystkich swoich zbiorów bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych. Z kolei Cieszyn otrzymał dodatkowy, ważny punkt na turystycznym szlaku miasta, który już w pierwszym roku swojej działalności odwiedziło ponad 2 tys. osób z Polski i z zagranicy.

Położenie obiektu

Muzeum znajduje się przy kościele Jezusowym, który jest położony na zboczu wzgórza, przy placu Kościelnym.

Dostępność

Wystawa pt. „Z dziejów luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim” jest czynna po uprzednim uzgodnieniu terminu lub w piątki o godz. 14:30 – informacja w kancelarii parafialnej.

Źródła, informacje w Internecie

www.biblioteka.cieszyn.org.pl