Rynek im. Jana Pawła II w Kłobucku

Wycieczka - Planer

Punkty
Właściwości
Uczestnicy

Właściciel:

Nazwa:

Data rozpoczęcia:
Data zakończenia:

Aktywności:

Opis:

Cechy:

Dodaj nowego uczestnika

Liczba elementów:

Długość trasy:

Rynek im. Jana Pawła II w Kłobucku

Rynek o zachowanym układzie urbanistycznym stanowi – po niedawnej rewitalizacji – centrum miejskich wydarzeń i życia kulturalnego. Jego cechą charakterystyczną jest nieregularna siatka odchodzących od niego urokliwych uliczek.

Opis

Noszący imię Jana Pawła II kłobucki rynek stanowi, jak na rynek przystało, centralny plac Kłobucka i jest głównym elementem urbanistycznym miasta od XIV w., kiedy to został wytyczony po północnej stronie kościoła pw. św. Marcina, na pustym wówczas terenie. Obok istniejącej wcześniej osady zwanej Staromieściem powstał wtedy niewielki, czworokątny rynek i wychodzące z niego prostopadle ulice.

Płyta rynku ma nieregularny kształt, co jest wynikiem wielokrotnych zmian w jego zabudowie. Położony jest w centralnej części miasta. Przy południowej pierzei umiejscowiony jest zespół klasztorny z kościołem parafialnym pw. św. Marcina. Po przeciwnej stronie znajduje się budynek Starostwa Powiatowego i Urzędu Skarbowego. We wschodniej i zachodniej pierzei dominuje niejednolita zabudowa mieszkaniowa i usługowa.

Niedawno kłobucki rynek został zrewitalizowany, dzięki czemu stał się piękną wizytówką miasta.

Data lub czas powstania

XIV w.

Historia

Kłobuck, jako miasto liczące sobie ponad 600 lat istnienia, posiada bogatą historię. Z Kłobuckiem związany jest najwybitniejszy polski kronikarz Jan Długosz. W latach 1434–1448 był on proboszczem tutejszej parafii, a z miastem związany był również w latach późniejszych.

Punktem centralnym miasta był czworokątny rynek, od którego odchodziły prostopadle boczne uliczki.

Rynek, od czasu swego powstania, pełnił typową w średniowieczu funkcję handlową. Oprócz cotygodniowych, wtorkowych targów, z informacji z końca XVII w. wiadomo o jarmarku w Kłobucku odbywającym się w dniu patronki miejscowego kościoła parafialnego św. Małgorzaty (13 VII). Jarmark ten uznaje się za najstarszy, może ustanowiony w okresie budowy i poświęcenia kościoła, a wiec jeszcze w XII–XIII w. Przypuszcza się, że w dniu 11 listopada odbywał się drugi jarmark tj. w dniu drugiego patrona kościoła, św. Marcina.

Średniowieczna zabudowa rynku, oprócz kościoła, była głównie drewniana, co było powodem częstych i dotkliwych pożarów. Miasto otoczone wałami dwa razy prawie doszczętnie spłonęło: w 1457 r. w wyniku napadu księcia oświęcimskiego Jana IV i ponownie w 1469 r., z powodu zaprószenia ognia przez jednego z kowali.

W pożarze, który wybuchł 18 maja 1689 r., według rejestru sporządzonego przez radę miejską i urząd lantwójtowski, spłonęło 18 domów w rynku i ponad 30 w jego pobliżu. Finansowy upadek miasta w tym czasie, znacznie utrudnił odbudowę.

Na początku XVII w. Mikołaj Wolski starosta krzepicki, marszałek wielki koronny, wybudował w rynku murowany pałac, założył sad i piękny ogród włoski. Miejsce to również w czasach późniejszych, kiedy budynek już nie istniał nazywano dalej „murowanym sadem”.

Obecnie na tym terenie znajdują się budynki Urzędu Miejskiego oraz Miejskiego Ośrodka Kultury.

W 1826 r., komisarz województwa kaliskiego wydał zarządzenie, o konieczności rozpoczęcia prac regulacyjnych w miastach, w tym także w Kłobucku. W tym samym roku geometra rządowy Woyda rozpoczął prace nad planem regulacji. Przeprowadził pomiary, których celem było wytyczenie granic między posiadłościami miejskimi a sąsiednimi szlacheckimi folwarkami. Regulacją objęto również rynek. W sporządzonym planie rynek miał być powiększony poprzez zburzenie jednego z domów żydowskich, zlikwidowanie ogrodu, oraz zajęcie trzech nie zabudowanych placów znajdujących się po wschodniej stronie rynku. Z placu miały wychodzić cztery proste ulice, a kolidujące z tym zamierzeniem domy przeznaczono do rozbiórki. Pomiarów dokonano w obecności burmistrza, ławników oraz właścicieli poszczególnych nieruchomości i zakończono je w 1827 r.

Wynikiem regulacji było głównie podniesienie bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Zabroniono stawiania w mieście domów drewnianych, zlikwidowano stodoły należące do mieszczan trudniących się rolnictwem, które usytuowane były obok domów mieszkalnych w śródmieściu. Ostatnie drewniane domy w rynku spłonęły w 1832 r., w ostatnim tak wielkim pożarze w Kłobucku.

1 września 1939 r., w trakcie bitwy pod Mokrą, przesuwające się na południe oddziały niemieckie zajęły miasto bez walki, podpalając bez przyczyny domy w rynku, przy ulicach Wieluńskiej, 3 Maja i Pięknej. Szybki rozwój miasta w latach powojennych ułatwił ich odbudowę.

31 marca 1953 r. plac wraz układem architektonicznym centrum miasta, po raz pierwszy wpisano do rejestru zabytków. Nie pomogło to jednak w utrzymaniu go w zabytkowej formie. Rynek został zdewastowany w czasach PRL-u. W 1976 r. wywłaszczono prywatnych właścicieli działek w pierzei wschodniej i północnej rynku, a ich domy zostały zburzone. Stara, kamienna nawierzchnia rynku została pokryta asfaltowymi chodnikami i nieprzemyślnie zaprojektowanym trawnikiem, powstał tam również przystanek autobusowy.

Nie doczekały się realizacji plany budowy na rynku ratusza i pałacu ślubów. Rynek zatracił swój miejski charakter i stał się miejscem odludnym.

W 2005 r. władze miejskie postanowiły przywrócić pierwotne funkcje rynku, jako miejsca spotkań mieszkańców. W wyniku ogłoszonego konkursu na projekt architektoniczny rewitalizacji rynku zwyciężył projekt pracowni architektury TopPROJECT z Rybnika.

Latem 2009 r. rozpoczęły się prace budowlane. Rynek oficjalnie otwarty został 27 czerwca 2010 r. podczas Dni Kłobucka.