Miejska Placówka Muzealna w Mikołowie

Otwarta w 2006 r. Miejska Placówka Muzealna prezentuje wystawę stałą poświęconą historii miasta i jego mieszkańców pt. „Mikołów przez wieki” oraz dwie wystawy czasowe o zmiennej tematyce.

Opis

Miejska Placówka Muzealna mieści się w pięknej klasycystycznej willi mieszczańskiej, pochodzącej z lat 70. XIX w. Prezentowana w placówce stała wystawa „Mikołów przez wieki” ukazuje najważniejsze wydarzenia z dziejów miasta od pierwszej pisanej wzmianki z 1222 r. aż do 1939 r. Jest to pierwsza stała wystawa, która z roku na rok będzie uzupełniana nowymi eksponatami. Obecnie prezentowane są na niej wykopaliska z mikołowskiego kopca oraz rynku, a także dokumenty i fotografie pokazujące bogatą historię miasta. Znajdują się tu fotokopie dokumentów dotyczących nadań dla dawnego kościoła pw. św. Wojciecha (obecnie św. Wojciecha i Matki Boskiej Śnieżnej), fotokopie map, w tym Andreasa Hindenberga z 1636 r. czy Martina Helwiga z 1571 r., jak również dokumenty dotyczące drukarni Karola Miarki, powstania Bractwa Strzeleckiego oraz powstania drużyn harcerskich w rejonie miasta.

Data lub czas powstania

XXI w.

Placówka muzealna została udostępniona do zwiedzania w 2006 r.

Materiał budowlany

Willa murowana, otynkowana.

Historia

Miejska Placówka Muzealna poświęcona jest historii Mikołowa, dlatego też poniżej znajduje się krótki rys historyczny. Nazwa miasta pochodzi najprawdopodobniej od imienia Mikołaj. Pierwsza pisemna wzmianka o Mikołowie pochodzi z 1222 r. i pojawia się w dokumencie wydanym przez księcia opolskiego Kazimierza (syna Mieszka raciborskiego) dla biskupa wrocławskiego Wawrzyńca, gdzie jako świadek wymieniony jest hrabia Andrzej, kasztelan z Mikołowa. Świadczy to o tym, iż Mikołów pełnił już funkcje w administracji państwowej jako gród i siedziba kasztelanii. Z 1266 r. pochodzi pierwsza wzmianka o kościele pw. św. Wojciecha w Mikołowie. Dawna osada i drewniano-ziemny gród leżały wówczas na wzniesieniu w rejonie dzisiejszej ulicy Konstantego Prusa. W 1273 r. podczas walk o tron Polski uległy one zniszczeniu. Na ich ślady natrafiono dopiero w 1860 r. podczas budowy kościoła ewangelickiego pw. św. Jana. Z biegiem lat budowniczym nowej osady, w miejscu dzisiejszego rynku, był Jan herbu Grabie. W 1336 r. ziemie przeszły pod panowanie czeskie, a następnie stały się własnością Habsburgów. W 1375 r. po sprzedaży Mikołowa i Pszczyny, miasto dostało się pod władanie księcia opolskiego Władysława. Ważną datą w historii miasta był 1545 r., kiedy to król czeski Ferdynand I nadał miastu Mikołów prawo do urządzania jarmarków i targów tygodniowych. Z kolei w 1547 r. Jan Turzo – pan Ziemi Pszczyńskiej – nadał miastu ordynację miejską, co przyspieszyło rozwój Mikołowa. W 1645 r. miasto dotknęła klęska pożaru. W 1742 r. Mikołów trafił pod berło królestwa Prus. Przez stulecia nawiedzały go liczne epidemie, wojny, trzęsienia ziemi, a nawet inwazja szarańczy. Jednak po każdym z tych nieszczęść miasto odradzało się na nowo.

Po raz pierwszy nazwa miasta Mikołów pojawiła się w dokumentach z 1760 r. Niedługo potem, w 1794 r. największy pożar w historii miasta strawił praktycznie całą jego centralną część.

Wiek XIX oznaczał dla Mikołowa rozwój przemysłu – w 1840 r. L. Froehlich założył w mieście fabrykę łyżek, która przetrwała do końca stulecia, w 1842 r. otwarto fabrykę wyrobów żelaznych i części maszyn pod nazwą huta „Maria Ludwika”, a w 1845 r. Tomasz Nowacki założył tutaj drukarnię. Jej książki i śpiewniki były rozprowadzane na terenie całego Górnego Śląska. Tradycje tej drukarni kontynuowali Karol Miarka-senior i Karol Miarka-junior. Ten ostatni był m.in. wydawcą masowych nakładów dzieł A Mickiewicza, J. Słowackiego i Z. Krasińskiego.

W 1856 r. powstał natomiast w Mikołowie dworzec kolejowy, a miasto uzyskało połączenie kolejowe z Nędzą i Orzeszem, a dwa lata później z Ligotą.

W granice Polski Mikołów, wraz z całym powiatem pszczyńskim, powrócił w 1922 po powstaniach i plebiscycie. Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. oddziały wojska polskiego stawiały tutaj Niemcom zacięty opór (Wyry i Sośnia Góra). W styczniu 1945 r. miasto zostało wyzwolone przez oddziały Armii Czerwonej.

Położenie obiektu

Miejska Placówka Muzealna mieści się na Starym Mieście, w pięknej klasycystycznej willi mieszczańskiej, pochodzącej z lat 70. XIX w. przy ulicy Karola Miarki, niedaleko mikołowskiego rynku.

Dostępność

Muzeum jest otwarte dla zwiedzających od poniedziałku do piątku w godz. od 9:00 do 15:30. Zwiedzanie indywidualne i grupowe powyżej 10 osób należy zgłosić telefonicznie. Grupy zorganizowane powyżej 15 osób chcące zwiedzić Miejską Placówkę Muzealną po godzinie 16:00 proszone są o wcześniejszy kontakt telefoniczny pod nr 501 560 677.

Źródła, informacje w Internecie

www.mikolow.eu

www.silesiakultura.pl

Dokumenty