Wycieczka - Planer
Liczba elementów:
Długość trasy:
Kościół pw. św. Marcina Biskupa w Kłomnicach
Kościół zbudowano w latach 1779–1789 z fundacji właściciela wsi Andrzeja Załuskiego, jego żony Marii i siostry Hilarii de Riviere. W 1918 r. dobudowano prostokątne prezbiterium i dwie boczne kaplice. W czasach II wojny światowej kościół bardzo ucierpiał.
Opis
Kościół św. Marcina Biskupa jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu kłomnickiego należącego do archidiecezji częstochowskiej.
Kościół wraz z całym zespołem, w skład którego wchodzi również murowana dzwonnica z końca XVIII w. oraz pochodzące z tego samego okresu, również murowane ogrodzenie z bramą, stanowi najważniejszy zabytek Kłomnic. Świątynia reprezentuje cechy stylu późnobarokowego. Takie również jest jej wnętrze, aczkolwiek wyposażenie jest w większości współczesne, jako że dużo cennych zabytków zostało skradzionych z kościoła przez Niemców w czasie II wojny światowej.
W odległości ok. 600 m od świątyni znajduje się zabytkowy cmentarz parafialny, który został założony pod koniec XIX w. i również wówczas ogrodzony ceglanym murem. Spoczywają na nim m.in. ostatni właściciele okolicznych majątków wchodzących w skład parafii kłomnickiej, m.in. znajdują się tutaj nagrobki Policzkiewiczów, Moraczewskich i Ziółkowskich, jak również księży służących w tutejszej parafii.
Data lub czas powstania
XVIII w.
Kościół pw. św. Marcina Biskupa został wzniesiony w latach 1779–1789, ale swój obecny kształt zawdzięcza rozbudowie przeprowadzonej w 1918 r. Pierwotną świątynię wybudowano prawdopodobnie jeszcze w XIV w.Materiał budowlany
Obiekt murowany.Historia
Pierwsza wzmianka o kłomnickiej parafii pochodzi z 1406 r. Prawdopodobnie więc istniała ona już w poł. XIV w. W Liber Beneficorium (łac. Księga Dobrodziejstw / Księga Beneficjentów) Jana Łaskiego z 1521 r. opisana jest parafia Kłomnice, jej zasięg i uposażenie. W 1903 r. ze wspólnoty tej wydzielona została parafia w Garnku, gdzie od 1811 r. znajdował się kościół filialny. W 1919 r. odłączono od niej parafię w Zawdzie, a w 1969 r. w Rzerzęczycach.
Pierwszy kościół parafialny był drewniany, a wzniesiono go ok. połowy XIV w. Jego fundatorami byli ówcześni właściciele Kłomnic – Kłomniccy. Przebudowany w 1521 r., przetrwał do początku XVIII w. Wówczas jego stan był tak zły, iż uległ całkowitej ruinie. W jego miejsce została wzniesiona w 1728 r. świątynia, która służyła parafii jedynie do 1764 r., kiedy to została zniszczona podczas pożaru. Jej fundatorką była Joanna z Brzostowskich Leszczyńska, wojewodzina kaliska i jednocześnie właścicielka okolicznych dóbr. Wówczas zbudowano tymczasową kaplicę. Kościół, który podziwiać można po dziś dzień, został wzniesiony w latach 1779–1789 z fundacji właściciela wsi – Andrzeja Załuskiego, jego żony Marii i siostry Hilarii de Riviere. Jego poświęcenie miało miejsce w 1790 r. Konsekracji zaś dokonał rok później biskup sufragan gnieźnieński Michał Kociesz-Kosmowski, opat w Trzemeszynie. Wtedy też świątynia, której wcześniej patronowała Trójca Święta, otrzymała wezwanie św. Marcina.
Po I wojnie światowej, w 1918 r. kościół został powiększony i odnowiony. Dobudowano do niego wówczas prezbiterium i nową zakrystię. Prace te przeprowadzono staraniem ks. Romana Kossowskiego, a ich fundatorami byli parafianie.
W 1946 r. ufundowano trzy nowe dzwony na miejsce zrabowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej. Ks. Marian Kubowicz, którego staraniem owe dzwony nabyto, usunął też zniszczenia w kościele, którym uległ on podczas bombardowania Kłomnic w 1939 r. Jego następca ks. Jan Massalski wybudował nową plebanię, zaś ks. Bronisław Panek przeprowadził remont dachów i zewnętrznych murów. Za ks. Stanisława Piwowarskiego odrestaurowano kościół ponownie. W miejsce pojedynczych drewnianych okien, założono podwójne żelazne, przebudowano prezbiterium, odnowiono ołtarze, dano nową polichromię, wyremontowano wieżę i położono blachę miedzianą na dachu i nowe tynki na zewnątrz kościoła, odnowiono również ogrodzenie placu przykościelnego. Staraniem ks. Zdzisława Bednarza w 1998 r. wykonano podziemną, zbiorczą instalację odwadniającą teren wokół kościoła. W tym samym roku rozpoczęto powiększanie i grodzenie cmentarza grzebalnego, które ukończono w 1999 r. W tymże roku położono brukowy chodnik procesyjny wokół świątyni. W 2000 r. zamontowano nową instalację nagłaśniającą kościół.
Na terenie parafii znajduje się również kościół pw. Miłosierdzia Bożego w Rzekach, wybudowany w miejscu wzniesionej w 1916 r. kaplicy. Jego poświęcenia dokonał ks. biskup Stanisław Nowak w kwietniu 1990 r.
Forma ochrony prawnej
Kościół pw. św. Marcina Biskupa jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 204/78 z 27.12.1967 r. oraz 731/67 z 27.12.1967 r.
Położenie obiektu
Kościół pw. św. Marcina Biskupa znajduje się w centrum Kłomnic przy ulicy Częstochowskiej.
Dostępność
Kościół pw. św. Marcina Biskupa jest świątynią ogólnodostępną. Najlepiej jest go zwiedzać w godzinach porannych lub popołudniowych, przed lub po odprawianą tutaj codziennie mszą św.
