Muzeum w Tarnowskich Górach

Mieszczące się w Domu Sedlaczka muzeum prezentuje przede wszystkim eksponaty związane z górnictwem i historią Tarnowskich Gór. Jego ekspozycja obejmuje trzy wystawy stałe dedykowane miastu, kulturze gwarków i Janowi III Sobieskiemu oraz wystawy czasowe.

Opis

Muzeum w Tarnowskich Górach jest samorządową instytucją kultury, której organizatorem jest Gmina Tarnowskie Góry. Składa się z czterech działów: Etnografii, Historii, Sztuki oraz Naukowo-Oświatowego. Liczba zgromadzonych przez placówkę eksponatów to ok. 5 tys. Wśród posiadanych przez niego kolekcji na szczególną uwagę zasługują:

• Bractwo strzeleckie – zbiór pamiątek jednej z najstarszych tarnogórskich organizacji, czyli Bractwie Strzeleckim, które powstało w 1780 r. i istniało nieprzerwanie do 1939 r., a swoją działalność wznowiło w 1997 r.;

• Cyna XVII – początek XX w. – to ponad 130 wyrobów, głównie śląskich rzemieślników, ale także pochodzących z innych regionów i krajów, m.in. talerze, dzbany, kufle, lichtarze, wazy, miarki, a także trzy wilkomy i zawieszki z wilkomów tarnogórskich cechów;

• Malarstwo europejskie – to zespół dwudziestu obrazów datowanych na XVI – początek XX w., głównie dzieł malarstwa flamandzkiego, holenderskiego i włoskiego. Kolekcja ta została zakupiona do muzeum w latach 1965–1966 i pochodzi ze zbiorów ks. infułata dr Michała Lewka, wieloletniego proboszcza kościoła parafialnego pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach. Kolekcja znajduje się w reprezentacyjnej sali renesansowej z polichromowanym, XVII-wiecznym stropem;

• „Sobiesciana w zbiorach muzeum” – to jedna z najcenniejszych kolekcji muzeum, nawiązująca do postaci króla Jana III Sobieskiego, który zatrzymał się w Tarnowskich Górach podczas marszu na Wiedeń w sierpniu 1863 r.

Kolekcje muzealne prezentowane są szerszej publiczności na trzech wystawach stałych oraz na wystawach czasowych. Do pierwszej grupy należą:

• „Z dziejów Tarnowskich Gór – na której prezentowane są eksponaty związane z pradziejami i okresem średniowiecza, w tym przedmioty odnalezione przez archeologów, pochodzące ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu (m.in. informacje o historii miasta, Donnersmarckach, eksponaty związane z winiarnią „Sedlaczek”, apteką „Pod Białym Aniołem”, fabryką mydła „Lukasik”, tarnogórskim hotelarstwem i gastronomią, historią górnictwa i hutnictwem, rzemiosłem, działalnością tarnogórskiego kościoła katolickiego, gmin protestanckiej i żydowskiej, koleją żelazną oraz organizacjami i stowarzyszeniami tarnogórskimi istniejącymi w mieście);

• Jan III Sobieski – ekspozycja została przygotowana w nawiązaniu do przemarszu przez Tarnowskie Góry wojsk i króla w drodze na Wiedeń. Ekspozycja zaaranżowana jest tak, by przypominała wnętrze namiotu tureckiego i prezentuje m. in.: XVIII-wieczne portrety króla, XIX-wieczne miniatury portretowe, liczne grafiki, medale i plakiety wybite z okazji 200., 250. i 300. rocznicy wiktorii wiedeńskiej, medale z okresu panowania Sobieskiego, medale związane z królewskimi potomkami, cenne eksponaty z czasów Sobieskiego (zbroje, broń, fragmenty strojów, starodruki i wydawnictwa);

• Kultura ludowa ziemi gwarków – ukazuje najbardziej charakterystyczne elementy kultury ludowej rejonu tarnogórskiego pod koniec XIX w. i na początku XX w., poprzez prezentację strojów ludowych, wnętrza mieszkalnego oraz sprzętów i narzędzi stanowiących podstawowe wyposażenie gospodarstw chłopskich.

Data lub czas powstania

1958 r. (XX w.)

Muzeum funkcjonuje od 1958 r.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – cegła.

Historia

Historia Muzeum w Tarnowskich Górach sięga okresu dwudziestolecia międzywojennego. W 1938 r. bowiem burmistrz miasta, Fryderyk Antes, zwrócił się z odezwą do społeczeństwa o gromadzenie zbiorów dla przyszłego muzeum. Niestety prace zmierzające do jego otwarcia przerwał wybuch II wojny światowej. W 1954 r. do życia powołane zostało Stowarzyszenie Miłośników Historii i Zabytków Ziemi Tarnogórskiej (późniejsze Stowarzyszenie Miłośników Ziem Tarnogórskiej), którego jednym ze statutowych celów było utworzenie kopalni-muzeum i regionalnego muzeum górniczo-geologicznego. Wówczas zdecydowano się na przeprowadzenie remontu Domu Sedlaczka i właśnie w nim otwarto pierwszą ekspozycję. Miało to miejsce w 1958 r.

Działalność tarnogórskiego muzeum była wielokrotnie nagradzana w konkursie na „Najciekawsze wydarzenie muzealne roku”. Placówka otrzymała także wiele wyróżnień, m.in. Sybillę 2000 za publikację „Historia Tarnowskich Gór”.

Forma ochrony prawnej

Siedziba Muzeum w Tarnowskich Górach, czyli Dom „Sedlaczek”, jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 291 z 12.03.1950 r. oraz 609/66 z 15.04.1966 r.

Dostępność

Muzeum jest czynne od wtorku do piątku w godz. od 10:00 do 16:00 oraz w soboty i niedziele w godz. od 10:00 do 15:00. W poniedziałki placówka jest nieczynna.

Źródła, informacje w Internecie

www.muzeumtg.pl

www.bip.muzeum.tarnowskiegory.pl