Drukuj

Kościół pw. św. Mikołaja w Truskolasach – Sanktuarium Matki Boskiej Truskolaskiej

Drewniany kościół na kamiennej podmurówce, kryty gontem został wzniesiony w 1737 r., przebudowany w XIX i XX w. Wnętrze jest barokowe. Ołtarz główny zawiera cudami słynący obraz MB Truskolaskiej. Obiekt leży na Szlaku Architektury Drewnianej.

Opis

Kościół pw. św. Mikołaja jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu truskolawskiego należącego do archidiecezji częstochowskiej.

Modrzewiowy kościół został zbudowany w stylu barokowym w konstrukcji zrębowej, na planie krzyża, na kamiennej podmurówce. Jest orientowany, tzn. jego mniejsze od nawy prezbiterium jest zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią z oratorium na piętrze, zwrócone w kierunku wschodnim. Z boku nawy znajdują się dwie kaplice – pw. św. Józefa i Matki Boskiej Szkaplerznej, które tworzą pozorny transept, zamknięte trójbocznie, o kalenicach niższych od nawy głównej. Kruchta znajduje się od frontu nawy. Kościół nakryty jest dachem dwukalenicowym, krytym blachą cynkową, z czworoboczną wieżyczką na sygnaturkę, zwieńczoną blaszanym daszkiem namiotowym.

Wewnątrz świątyni podziwiać można pozorne sklepienie kolebkowe. Chór muzyczny wsparto na czterech słupach, o prostej linii parapetu. Belka tęczowa zdobiona jest barokową Grupą Ukrzyżowania. Centralne miejsce kościoła zajmuje późnobarokowy ołtarz główny z I poł. XVIII w., w którym uwagę zwracają rzeźby czterech biskupów oraz śś. Piotra i Pawła, a także słynący łaskami obraz Matki Boskiej Truskolaskiej w srebrnej sukience. Ołtarze boczne, również późnobarokowe, są starsze, pochodzą bowiem z II poł. XVII w. Ponadto w wyposażeniu świątyni na szczególną uwagę zasługuje: barokowa ambona, późnobarokowa chrzcielnica w kształcie misy podtrzymywanej przez anioła oraz wykonana na początku XX w. polichromia projektu Wacława Skomierskiego i Stanisława Ligonia.

Uroku kościołowi dodaje aleja lipowa składająca się z 30 starych drzew. Wszystkie zostały zarejestrowane jako pomniki przyrody, a najgrubsze z nich mają w obwodzie prawie pięć metrów.

Data lub czas powstania

XVIII w.

Kościół pw. św. Mikołaja został wzniesiony w 1737 r.

Materiał budowlany

Obiekt drewniany.

Historia

Wieś Truskolasy należała początkowo do parafii w Kłobucku. W 1454 r., gdy parafię kłobucką objęli kanonicy regularni, w Truskolasach została utworzona filia parafii macierzystej. W 1626 r. biskup krakowski ks. Marcin Szyszkowski utworzył tu parafię filialną, co potwierdził król Zygmunt III w 1628 r. (królowie polscy byli kolatorami tego kościoła), ale placówka ta pozostawała nadal w zależności od parafii w Kłobucku. Pełną niezależność od parafii macierzystej zyskała dopiero po kasacie kanoników regularnych w tym mieście, co miało miejsce w 1810 r. Wówczas to, 13 marca 1810 r., arcybiskup gnieźnieński ks. Ignacy Raczyński erygował w Truskolasach pełnoprawną parafię. W 1919 r. wydzielono z niej dwie nowe placówki: Bór Zapilski i Panki, a w 1981 r. Kuleje.

Pierwotny kościół rozebrano w 1736 r. Rok później wybudowano staraniem ks. Tadeusza Gołębiowskiego nowy, modrzewiowy z fundacji Józefa Winnera, starosty krzepickiego. Jego konsekracja miała miejsce 26 listopada 1746 r., a dokonał jej sufragan krakowski Michał Kunicki. Świątynia była restaurowana w latach 1871–1881 oraz 1948–1849. Podczas pierwszej restauracji rozebrano dwie kościelne wieże. Na początku XX w., w latach 1903–1909 wykonano nową polichromię.

Po zakończeniu II wojny światowej staraniem ks. Bolesława Sokoła wybudowano nową plebanię, ponieważ dotychczasowa została spalona przez Niemców w 1939 r. Wówczas również powstała dzwonnica. Staraniem ks. Artura Pietrusińskiego, w latach 70. ubiegłego wieku kościół pokryto nowym dachem gontowym. Ks. Andrzej Szatniewski pokrył dach świątyni blachą cynkową oraz wymienił podłogę.

Na terenie parafii, na cmentarzu grzebalnym istnieje kaplica wybudowana w 1847 r. kosztem ks. Mateusza Wysockiego. Mieści się w niej grobowiec zmarłych księży, którzy pracowali w tutejszej parafii.

W 2009 r. kościół został laureatem konkursu „Zabytek Zadbany” organizowanego przez Generalnego Konserwatora Zabytków. Barokowa świątynia otrzymała laur za „przeprowadzenie kompleksowego remontu drewnianego kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja w Truskolasach”.

Forma ochrony prawnej

Kościół pw. św. Mikołaja jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 1108/69 z 27.12.1968 r. oraz 66/76/A z 17.02.1978 r.

Położenie obiektu

Kościół pw. św. Mikołaja znajduje się przy ulicy Częstochowskiej.

Dostępność

Kościół pw. św. Mikołaja jest świątynią ogólnodostępną. Najlepiej jest go zwiedzać w godzinach porannych lub popołudniowych, przed lub po odprawianą tutaj codziennie mszą św. oraz w niedziele i święta.

Galeria

Dokumenty