Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny w Koszęcinie

Jeden z największych, najbardziej znanych i utytułowanych zespołów folklorystycznych nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie, został założony w 1953 r. przez Stanisława Hadynę. Wówczas był jednym z dwóch państwowych zespołów o takim charakterze.

Opis

Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” jest jednym z symboli województwa śląskiego, który rozsławia region na cały świat. Istniejący od 60 lat Zespół należy do największych i najlepszych grup folklorystycznych nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Pełni rolę ambasadora polskiej kultury ludowej i narodowej, promując nasz kraj na wszystkich kontynentach.

Nadrzędną ideą działania Zespołu jest ukazywanie bogactwa źródeł kultury śląskiej na tle spuścizny innych regionów kraju. Ponad stuosobowy skład artystyczny obejmuje chór, balet i orkiestrę. Bogactwo repertuaru, niezliczone nagrody i ponad 120 koncertów rocznie to wynik z jednej strony zaangażowania twórców Zespołu, jak i całego zespołu profesjonalnych artystów, a także współpracy z najwybitniejszymi autorytetami kulturoznawstwa. W swojej historii Zespół odwiedził 44 kraje na pięciu kontynentach, dając ponad 7 tys. koncertów dla liczącej w sumie 25 mln publiczności. Obecnie w repertuarze Zespołu znajduje się kilkanaście różnorodnych form artystycznych, począwszy od wielkich widowisk, poprzez koncerty edukacyjne, a na prezentacjach muzyki klasycznej i sakralnej kończąc. W swoim dorobku Zespół posiada także 12 płyt wydanych w ramach „Złotej Kolekcji Śląska”, z czego pięć posiada status Złotej, a jedna Platynowej Płyty. Status Platynowej Płyty uzyskał album „Karolinka” – piosenki Górnego Śląska i Ziemi Opolskiej (2008), natomiast Złotej Płyty otrzymały albumy: „Albośmy to jacy tacy” – tańce ludowe i narodowe (2011), „Starzyk” – piosenki górnicze (2007), „Bogurodzica” – pieśni maryjne (2006), „Święta noc” – kolędy i pastorałki (2005), „Karolinka” – piosenki Górnego Śląska i Ziemi Opolskiej (2005).

Zespół „Śląsk” to prężnie działająca instytucja kultury Województwa Śląskiego. Od 2005 r. w jego strukturach działa Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej, zajmujące się promocją dorobku Zespołu poprzez działania edukacyjne i stwarzanie warunków żywego kontaktu z regionalnym dorobkiem kultury.

Siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” mieści się w zabytkowym kompleksie pałacowo-parkowym wzniesionym na początku XVII w. i przebudowanym w stylu późnoklasycystycznym w I poł. XIX w. Pałac w Koszęcinie jest jednym z największych w Polsce zespołów pałacowych z okresu neoklasycyzmu. Obiekt składa się z trzech niesymetrycznych skrzydeł, z których najpiękniejsze – zachodnie – mieści Salę Balową z wychodzącym na park tarasem, Salę Zieloną zachowaną w stylu romantycznym, w której mieści się ocalały okrągły piec kaflowy w tonacji zieleni szmaragdowej, a także Salę Kominkową z oryginalnym kamiennym kominkiem pochodzącym z XIX w., zbudowanym z piaskowca. W Kaplicy Zamkowej mieści się obecnie Kameralna Sala Koncertowa Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, w której odbywają się kameralne koncerty.

Data lub czas powstania

XX w.

Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” został założony w 1953 r.

Historia

Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” został założony w 1953 r. przez Stanisława Hadynę jako Państwowy Ludowy Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”. Hadyna został oficjalnie powołany na kierownika artystycznego Zespołu jeszcze w marcu 1953 r. Towarzysząca mu przez szereg lat Elwira Kamińska otrzymała stanowisko choreografa. Premierowy występ Zespołu odbył się 16 października 1954 r. w Teatrze Śląskim w Katowicach. Pierwszy oficjalny występ miał natomiast miejsce 6 listopada 1954 r. w Warszawie w Hali Mirowskiej z okazji 37. rocznicy rewolucji październikowej.

Za swoją działalność Zespół „Śląsk” był wielokrotnie nagradzany. W ostatnich latach otrzymał między innymi prestiżowe wyróżnienia, takie jak: Platynowa Płyta za album „Karolinka” (2008), Nominacja do nagrody Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” – TOTUS 2008, w kategorii „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej” – Złota odznaka za Zasługi dla Województwa Śląskiego (2008), Platynowy Laur Umiejętności i Kompetencji „Ambasador Spraw Polskich” (2009), „Skrzydła Merkurego” – za promocję kultury polskiej i międzynarodowej na świecie (2009), Nagroda im. Stanisława Ligonia (2009), Złoty Medal Akademii Polskiego Sukcesu (2009) czy „Lux ex Silesia” – nagroda Metropolity Katowickiego, arcybiskupa Damiana Zimonia (2009), tytuł Ambasadora Śląska w kategorii „Kultura” od Dziennika Zachodniego (2010), prestiżowa nagroda polskich przedsiębiorców „Honorowy Ambasador Polskiego Biznesu” za niepowtarzalny dorobek w propagowaniu tradycji i kultury polskiej (2010), Marka Śląskie w kategorii Kultura „za znaczący wkład w rozwój województwa śląskiego” (2010), nominacja do Nagrody Akademii Fonograficznej Fryderyk 2010 dla albumu „Hej, koło Cieszyna” Pieśni Ziemi Cieszyńskiej, nagroda główna w III edycji ogólnopolskiego konkursu Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich w kategorii Zabytek za projekt Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej w Koszęcinie (2010), I miejsce w kategorii „Kultura” w konkursie „Fundusze na medal” plebiscytu „Dziennika Zachodniego” za projekt inwestycyjny „Rewitalizacja zespołu pałacowo-parkowego w Koszęcinie w ramach tworzenia Śląskiego Centrum Edukacji Regionalnej – II i III etap” (2011), Cieszyński Kwiat Przyjaźni – nagroda za wieloletnią współpracę i wspieranie działalności cieszyńskiego szpitala (2011), Nagroda Specjalna Izby Rzemieślniczej oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach dla „Największego Ambasadora Śląskości” (2012), nagroda Radia Katowice „Żeleźniok Karlika” (2012).

Klasa wykonawcza „Śląska” zyskuje uznanie innych narodów, jest także wspaniałym spoiwem kraju z Polonią rozsianą po wszystkich zakątkach świata. Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny to jedna z najlepiej rozpoznawanych polskich marek artystycznych.

Rodzaj zbiorów, ekspozycji

W Domu Pracy Twórczej im. prof. Adolfa Dygacza, który wchodzi w skład kompleksu pałacowo-parkowego – siedziby Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” – mieści się Izba Tradycji Zespołu „Śląsk”.

Stałą ekspozycję stanowią:

• kolekcja strojów ludowych oraz kostiumów scenicznych Zespołu;
• wystawa instrumentów muzycznych, wśród których na szczególną uwagę zasługują instrumenty szklane oraz instrumenty ludowe obrzędowe, takie jak: kołatki czy trąbity;
• nagrody otrzymane za działalność artystyczną, edukacyjną, charytatywną;
• pamiątki związane z założycielami Zespołu – Stanisławem Hadyną i Elwirą Kamińską,;
• pamiątki i upominki zebrane podczas licznych tournee Zespołu na całym świecie;
• wydawnictwa obrazujące historię Zespołu: kroniki, plakaty, foldery, programy, zdjęcia, wycinki prasowe oraz filmy archiwalne.

Forma ochrony prawnej

Zespół pałacowy w Koszęcinie, który stanowi siedzibę Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. A-81/78 z 10.01.1997 r.

W rejestrze znajduje się również osobno:

• pałac z kaplicą (nr rej. 392/60 z 12.03.1960 r.),
• park (nr rej. R/168 z 29.04.1949 r.).

Położenie obiektu

Siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” mieści się w zabytkowym kompleksie pałacowo-parkowym, położonym blisko centrum miasta.

Dostępność

Izba Tradycji jest czynna:

• od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00 – 15:00,
• w soboty i niedziele – nieczynna.
• Izbę Tradycji Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” można zwiedzać, po wcześniejszym złożeniu zamówienia: www.zespolslask.pl

Dla grup zorganizowanych istnieje możliwość zwiedzania Izby Tradycji w soboty.

Kontakt:

tel. +48 34 310 65 59

e-mail: centrum.edukacji@zespolslask.pl

Parking

Na terenie siedziby Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” jest dostępny parking.

Źródła, informacje w Internecie

www.zespolslask.pl

Właściciel, zarządzający

Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny jest wojewódzką samorządową instytucją kultury – instytucją artystyczną. Organizatorem jest Województwo Śląskie. Zespół „Śląsk” posiada osobowość prawną i wpisany jest do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Województwo Śląskie pod numerem RIK Z/1/99.

Inne

Obiekty znajdujące się w siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” są częściowo dostępne dla osób niepełnosprawnych.