Muzeum Historii Kolei „Semafor” w Bytomiu

Wycieczka - Planer

Punkty
Właściwości
Uczestnicy

Właściciel:

Nazwa:

Data rozpoczęcia:
Data zakończenia:

Aktywności:

Opis:

Cechy:

Dodaj nowego uczestnika

Liczba elementów:

Długość trasy:

Muzeum Historii Kolei „Semafor” w Bytomiu

Na ekspozycję muzeum „Semafor” składają się stare mundury, centrale telefoniczne i zdjęcia oraz stare, odrestaurowane wagony. Obecnie muzeum jest zamknięte.

Opis

Mieszczące się na terenie warsztatów Górnośląskich Kolei Wąskotorowych muzeum skrywa w sobie mnóstwo ciekawych eksponatów. Jego pomysłodawcą jest Adrian Bilik.

Ekspozycja muzealna składa się z dwóch części. Pierwszą tworzą kolekcje związane z historią kolei wąskotorowych i pracą w kolejnictwie. Znajdują się tutaj m.in. stare mundury, kolejowe centrale i aparaty telefoniczne, lampy parowozowe, sygnałowe i konduktorskie oraz mosiężne stemple stacyjna. Jest tu także duża kolekcja zdjęć ukazujących historię Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, a także związane z nimi materiały archiwalne, m.in. plany warsztatów z 1895 r. Ciekawostkami są niemal stuletnia piła do cięcia szyn oraz kompletna dokumentacja parowozu Tw53. Druga część ekspozycji, mieszcząca się na terenie hali napraw lokomotyw, prezentuje zabytkowy tabor wąskotorowy, kuźnię, narzędziownię oraz fragment hali wagonowej.

Z uwagi na fakt, iż warsztaty nadal funkcjonują, przy odrobinie szczęścia zwiedzający mają okazję przyjrzeć się mechanikom naprawiającym wagony kolejki wąskotorowej.

Instytucją zarządzającą Muzeum Historii Kolei jest Towarzystwo Miłośników Kolei Wąskotorowych.

Data lub czas powstania

2003 r. (XXI w.)

Muzeum zostało założone w 2003 r. Historia kolei wąskotorowej na Śląsku sięga 1851 r.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – cegła.

Historia

Historia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych zaczęła się w 1851 r. wraz z uzyskaniem koncesji na budowę linii kolejowej przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej. Pierwsze odcinki GKW zostały uruchomione już dwa lata później, w 1853 r. Połączyły one Tarnowskie Góry z Wirkiem przez Repty, Karb, Bobrek, Orzegów, Chebzie, Nowy Bytom oraz Karb z Zawodziem, Szopienicami i Janowem przez Rozbark, Chorzów, Siemianowice Śląskie i Bogucice. Na początku swojej działalności, GKW służyły przede wszystkim celom transportu przemysłowego. To właśnie dzięki nim połączone zostały ze sobą setki zakładów: kopalnie, huty, elektrownie, kamieniołomy, cegielnie czy koksownie. Taki stan rzeczy trwał aż do końca XX w., kiedy to z uwagi na załamanie gospodarcze i restrukturyzację przemysłu, koleje wąskotorowe straciły większość ze swoich dotychczasowych nadawców i odbiorców ładunków. Ostatnim obsługiwanym zakładem przemysłowym była Elektrownia Chorzów, do której przez ponad 100 lat docierały zwarte składy z węglem. W 2001 r. odbył się ostatni transport przy wykorzystaniu GKW, miało to miejsce dokładnie 16 maja. Już w następnym roku, GKW znalazły swojego nowego właściciela, którym stało się Miasto Bytom. Z kolei operatorem GKW zostało powołane do życia w tym samym roku Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, dzięki czemu zostały one przywrócone do życia.

Górnośląskie Koleje Wąskotorowe służą obecnie przede wszystkim mieszkańcom Bytomia i Tarnowskich Gór, jak również turystom odwiedzającym te miasta, zapewniając dogodny transport do atrakcji turystycznych. Na zachowanej 21-kilometrowej trasie kolejki z Bytomia do Miasteczka Śląskiego znajdują się m.in. dawna elektrownia „Szombierki” z 1920 r., lokomotywownia Bytom – Karb Wąskotorowa, wyrobiska dawnych kamieniołomów dolomitu w Bytomiu – Suchej Górze i Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach. W okresie letnim kolejka dowozi również turystów nad Zalew Nakło-Chechło w Miasteczku Śląskim.

Trasa kolejki przebiega przez północną część Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, zaczynając się w samym sercu jego uprzemysłowionej części, a kończąc na leśno-rolniczych terenach wokół Miasteczka Śląskiego. Turyści mogą wybrać w dwie trasy:

EuroCity „Szombierki”: Bytom Główny Wąskotorowy – Elektrownia Szombierki (kursuje 27 lutego, 27 marca, 17 kwietnia, 29 maja, 26 czerwca), obejmuje przejazd w dwie strony wraz ze zwiedzaniem elektrowni z przewodnikiem;
Bytom – Tarnowskie Góry – Miasteczko Śląskie (Zalew Chechło) (kursuje w sezonie letnim).

Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, poza prowadzeniem regularnego ruchu pociągów, stara się uratować przed zapomnieniem i degradacją zachowane zabytki wąskotorowej techniki kolejowej, takie jak m.in. największą w Polsce stację wąskotorową w Bytomiu Karbiu, specyficzny dla Górnego Śląska tabor oraz elementy infrastruktury parowozowni z lat 20. XX w.

Położenie obiektu

Muzeum mieści się na terenie czynnych warsztatów Górnośląskich Kolei Wąskotorowych przy ulicy Brzezińskiej.

Dostępność

Obecnie muzeum jest zamknięte.

Muzeum jest placówką ogólnodostępną. Jego zwiedzanie jest możliwe w piątki, soboty i niedziele w godz. od 12:00 do 15:00 bądź też po wcześniejszej telefonicznej rezerwacji. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem, który udziela zainteresowanym wszelkich informacji.