Kaplica zamkowa pw. św. Tomasza Becketa w Raciborzu

Wycieczka - Planer

Punkty
Właściwości
Uczestnicy

Właściciel:

Nazwa:

Data rozpoczęcia:
Data zakończenia:

Aktywności:

Opis:

Cechy:

Dodaj nowego uczestnika

Liczba elementów:

Długość trasy:

Kaplica zamkowa pw. św. Tomasza Becketa w Raciborzu

Kaplica nazywana jest perłą górnośląskiego gotyku, bądź też, ze względu na podobieństwa do słynnej paryskiej kaplicy, śląską Saint-Chapelle. Zbudowana w XIII wieku. Budowla pierwotnie wybudowana w stylu gotyckim, z elementami baroku i neogotyku.

Opis

Zamek Piastowski w Raciborzu dotrwał w pierwotnej formie do naszych czasów. Z pierwotnego założenia przetrwał dom książęcy, kaplica, budynek bramny oraz część obwarowań. W skrzydłach północnym i zachodnim, na miejscu starej zabudowy, w II poł. XIX w. ulokowano warzelnię i słodownię browaru. Zamek należy obok pocysterskiego zespołu klasztorno-pałacowego w Rudach do najcenniejszych średniowiecznych zabytków w województwie śląskim. Jego najcenniejszym elementem jest zbudowana w XIII w. kaplica pw. św. Tomasza Becketa z Canterbury. Profesor Grzybkowski uważa, że kaplica stanowi dziś najcenniejszy tego typu obiekt w Polsce, wśród XIII wiecznych kaplic zamkowych. Nazywana jest perłą górnośląskiego gotyku, bądź też, ze względu na podobieństwa do słynnej paryskiej kaplicy, śląską Saint-Chapelle. Do 1416 r. siedziba kolegiaty raciborskiej.

Ze starych przekazów wiadomo, że niegdyś przechowywano w kaplicy relikwie, związane ze św. Tomaszem Becketem (kanonizowany biskup z Canterbury) lub relikwia 3. st., czyli np. chusta, którą dotknięto jego szczątków. Wnętrze kaplicy zamkowej jest udostępnione dla zwiedzających. Kaplica składa się z dwóch kondygnacji: dolnej, nie udostępnionej dla zwiedzających, przeznaczonej pierwotnie prawdopodobnie na oratorium grobowe Piastów raciborskich oraz relikwii, oraz górnej, do zwiedzania, z prezbiterium oraz chórem a także sediliami kanonickimi w ścianie północnej.

Data lub czas powstania

XIII w.

Kaplica została wzniesiona około 1290 r. Została gruntownie odnowiona po 1858 r., dla której zakupiono nowe elementy wyposażenia, m.in. ołtarz św. Tomasza Becketa z obrazem patrona pędzla Jana Bochenka.

Materiał budowlany

Obiekt murowany.

Historia

Kaplica została wzniesiona około 1290 roku przez księcia Przemysła. Otrzymała wezwanie św. Tomasza Becketa z Canterbury, angielskiego męczennika. Kaplica stanowi najcenniejszy element Zamku Piastowskiego w Raciborzu. Wezwanie upamiętnia spór między biskupem wrocławskim Tomaszem II a księciem Henrykiem IV Probusem, którego finał, opisany przez Jana Długosza, rozegrał się w Raciborzu. Zamek, w którym schronił się biskup, oblegały wojska Probusa. Ostatecznie doszło do pojednania, a wdzięczny za to biskup ustanowił przy kaplicy kolegiatę. Kanonicy przebywali tu do 1416 roku.

W swojej historii kaplica była wielokrotnie niszczona pożarami. Podczas dokonywanych remontów zabudowań zamkowych, była jednak zawsze restaurowana. Ostatnia ważna odbudowa miała miejsce po pożarze całego zamku w 1858 r.

Z działań wojennych w 1945 roku kaplica wraz z Zamkiem wyszła bez większego szwanku. Począwszy od lat 50. XX w. Zamek wraz z kaplicą popadał w ruinę. Wskutek pożaru, rozebrano barokowy budynek mieszkalny partii wschodniej (od bramy do południowego naroża). Dopuszczono do zniszczenia ołtarza i ławek w kaplicy. W zbiorach Muzeum w Raciborzu przechowywany jest obraz Bochenka oraz figury apostołów, zdobiące dawniej sedilia kanonickie.

Forma ochrony prawnej

Kaplica zamkowa jest wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytku jako część zespołu zamkowego. Zamek wpisano do rejestru zabytków województwa katowickiego w dniu 17 grudnia 1997 roku pod numerem: A/1672/66/97. Oprócz kaplicy, do zespołu należy również: zamek (XII/XIV, XVII, XIX w.), budynek bramny (XIII, XVI, po 1945 r.) oraz park (XIX w.).

Pierwszy wpis do rejestru pochodzi z 03.12.1953 r. i widnieje pod nr rej. 66/53.

Położenie obiektu

Kaplica pw. św. Tomasza Becketa z Canterbury wraz Zamkiem Piastowskim znajduje się przy ulicy Zamkowej w Raciborzu.

Dostępność

Punkt Informacji Turystycznej i Zamek Piastowski dostępny jest do zwiedzania w następujących dniach i godzinach:

od 1 kwietnia do 30 września: we wszystkie dni tygodnia: 10:00–18:00,
od 1 października do 31 marca: od poniedziałku do piątku: 9:00-16:00, w soboty, niedziele i święta: 10:00–18:00,

Zwiedzanie wnętrz zamku odbywa się wyłącznie z przewodnikiem, wejścia o godzinie: 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:00, 16:00, 17:00.

Punkt Informacji Turystycznej i Zamek są zamknięte w następujące dni: