Zespół zamkowy w Tarnowskich Górach-Starych Tarnowicach

Renesansowy zamek został wzniesiony z inicjatywy Piotra Wrochemana w latach 1520–1570. W kolejnych wiekach, głównie XIX w., zabudowania zamkowe były rozbudowywane. Obecnie, po ich restauracji, mieści się tutaj wspaniały kompleks wypoczynkowo-rekreacyjny.

Opis

Zespół zamkowy w Tarnowicach Starych to dzisiaj jedna z największych atrakcji nie tylko Tarnowskich Gór, ale i całego województwa śląskiego. Wzniesiona w XVI w., prawdopodobnie na ruinach poprzedniego obiektu, wielokrotnie przebudowywana fortalicja od momentu powstania miała wielu właścicieli, wśród których były znamienite rody Wrocheman, Ohm, Skronski, Loewencron, Gusnar, Welczek, Koschuetzki, Larisch, Neugebauer, Buettner czy Henckel von Donnersmarck.

Zamek reprezentował pierwotnie styl renesansowy, ale już od XVIII w. jest dwukondygnacyjną budowlą klasycystyczną, składającą się z czterech skrzydeł i wewnętrznego dziedzińca, z czteroboczną wieżą w południowo-wschodniej części. Zamek jest jednym z dwóch renesansowych zamków z krużgankami na Górnym Śląsku (drugi znajduje się w Raciborzu). Niektórzy określają go mianem śląskiego Wawelu, i nie należy uznawać tego za przesadę.

Po przeprowadzonych w latach 2000–2011 pracach renowacyjno-restauracyjnych, cały zespół zamkowy lśni blaskiem niemal tak wielkim, jak w czasach, gdy rezydował w nim zamożny szlachcic Piotr Wrocheman. Historyczna szlachecka siedziba, piękna fortalicja to obecnie kompleks hotelowo-wypoczynkowo-kulturalny, który zachwyca doskonałym połączeniem przeszłości z nowoczesnością, wygodą i wysokim standardem oferowanych tutaj usług. W otoczeniu stylowo zaprojektowanej zieleni, której wyróżnikiem jest znajdujący się na dziedzińcu ogród francuski, znajduje się Dom Gościnny „Na Podzamczu”, który został zaadoptowany ze starej obory oraz „Gospoda u Wrochemana” powstała w budynku zabytkowej masztarni. Ta klimatyczna restauracja dysponuje dwoma poziomami, przy czym wystrój wnętrz na parterze nawiązuje do XIX-wiecznych stajni, a wystrój wnętrza pierwszego piętra wprowadza klimat stolic europejskich. Gospoda zachwyca nie tylko swoim wyglądem, ale również tradycyjną śląską kuchnią. Od czerwca 2011 r. dostępne dla turystów jest także serce całego kompleksu, czyli wyremontowany zamek, w którym mieści się Centrum Sztuki i Rzemiosła Dawnego. W planach zarządzającej zespołem fundacji „Kompleks Zamkowy Tarnowice Stare” jest zagospodarowanie kolejnych znajdujących się tutaj obiektów, m.in. stodoły, która w przyszłości ma pełnić funkcje wystawienniczo-ekspozycyjne oraz oranżerii, w której znajdować się będzie basen, siłownia, fitness, sauna, gabinet masażu oraz kawiarenka.

Data lub czas powstania

XVI w.

Kompleks zamkowy powstał w XVI w., ale swój obecny wygląd zawdzięcza przebudowie przeprowadzonej w XVIII w. oraz oczywiście restauracji przeprowadzonej już w XXI w.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – cegła, kamień.

Historia

Zespół zamkowy powstał w latach 1520–1570 jako siedziba szlacheckiego rodu Wrochemanów. Przez pięć wieków swojego istnienia przechodził różne koleje losu, zmieniając właścicieli, podlegając licznym przebudowom i rozbudowom. Jego powojenne użytkowanie przez PGR doprowadziło go do kompletnej ruiny. W 2000 r. kompleks zakupili Krystyna i Rajner Smolorze, którzy wielkim wysiłkiem, przywrócili mu dawny blask. Dokonane przez nich inwestycje, częściowo współfinansowane z programów Unii Europejskiej, całkowicie zmieniły oblicze zespołu zamkowego, który dzisiaj niektórzy historycy określają mianem śląskiego Wawelu. Założona przez Smolorzy fundacja „Kompleks Zamkowy Tarnowice Stare” oraz Pracownia Konserwatorska „Art-Reno” zarządzają już funkcjonującymi obiektami, a także planują kolejne inwestycje związane z budowaniem następnych atrakcji.

Forma ochrony prawnej

Zespół zamkowy i folwarczny jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 639/66 z 02/05/1966 i z 04/05/1998. W jego skład wchodzą: zamek (nr rej. 334/51 z 10/10/1951) oraz wpisane pod tymi samymi numerami park oraz folwark (stodoła, stajnia, obora i 2 oficyny).

Położenie obiektu

Zespół zamkowy znajduje się przy wyjeździe z Tarnowskich Gór w stronę Zbrosławic i Pyskowic, na osiedlu Stare Tarnowice, przy ulicy Pyskowickiej.

Dostępność

Z uwagi na pełnione funkcje, zespół zamkowy jest ogólnodostępny.

Kasa biletowa czynna zawsze:

• wtorek-piątek w godz. 9:00–16:00;
• sobota-niedziela w godz. 11:00–19:00 – od 1 kwietnia do 30 września;
• sobota-niedziela w godz. 11:00–17:00 – od 1 października do 31 marca;
• poniedziałek – kasa  nieczynna.

Zwiedzanie odbywa się wyłącznie z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie.

Rabaty/zniżki

Bilety ulgowe przysługują:

• emerytom, rencistom, inwalidom wraz z opiekunami;
• dzieciom i młodzieży szkolnej i studenckiej.

Źródła, informacje w Internecie

Renka J., Rosenbaum S., Tarnowskie Góry. Architektura, Tarnowskie Góry 2007

www.komplekszamkowy.pl