Kościół pw. św. Anny w Ustroniu-Nierodzimiu

Najstarszy i najbardziej unikalny z ustrońskich kościołów, jedyny sakralny obiekt drewniany został wzniesiony w 1769 r. z fundacji Antoniego Goczałkowskiego. Na uwagę zasługują odrestaurowane organy. Obiekt znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej.

Opis

Kościół pw. św. Anny jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu Wisła leżącego w obrębie diecezji bielsko-żywieckiej, a która została erygowana w 1978 r.

Ten najstarszy i przez to również najcenniejszy kościół, jedyny drewniany obiekt sakralny na terenie Ustronia stanowi jedną z atrakcji Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego. Obiekt jest konstrukcji zrębowej, nieorientowany, jako że jego prezbiterium zwrócone jest ku zachodowi. Do trójbocznie zamkniętego prezbiterium przylegają zakrystia (od południa) i skarbczyk z emporami (od północy), nie wyodrębniające się z bryły kościoła. Nawa świątyni jest prostokątna z narożnikami ściętymi po zachodniej stronie, szersza od prezbiterium i kryta stropem. Nad prezbiterium i nawą znajduje się wspólny, kryty gontem, dach dwuspadowy. Okna kościółka są zamknięte półkoliście. Nad nawą od wschodu wznosi się czworoboczna wieża, nadbudowana w 1938 r., zwieńczona cebulastym hełmem z ośmioboczną latarnią. Hełm podbity jest gontem. Ściany wieży oszalowane są deskami. Pod wieżą znajduje się wejście główne z kamienną kropielnicą z XIX w. Ściany świątyni podbite gontem otoczone są przydaszkami okapowymi (sobotami). Od wschodniej, frontowej strony znajduje się duży podcień wsparty na słupach.

Wnętrze kościoła reprezentuje w większości styl późnobarokowy i pochodzi z XVIII i początku XIX w. Na szczególną uwagę zasługuje ołtarz główny, który zdobią rzeźby Boga Ojca w glorii w zwieńczeniu oraz obraz przedstawiający leonardiańską św. Annę Samotrzeć namalowany w 1704 r. Na ścianach absydy umieszczony jest św. Józefa i Jakub wraz z aniołami. Cenna jest również rokokowa ambona z końca XVIII w. z wyobrażeniami Wiary, Nadziei i Miłości na znajdującym się nad nią baldachimie. W kościele znajduje się ponadto kilkanaście obrazów olejnych datowanych na II poł. XVIII w. i początek XIX w.

Przy kościele znajduje się liczący 600 lat cmentarz z kamiennym ogrodzeniem. Od południowej i zachodniej strony do świątyni przylega duży, nowszy cmentarz z żelbetonową, pokrytą gontem wysoką dzwonnicą. Wieża została ukończona i poświęcona w 2000 r. Znajdują się w niej cztery dzwony. Od wschodniej strony znajduje się natomiast parking, przy którym zlokalizowany jest współczesny dom katechetyczny.

Data lub czas powstania

1769 r. (XVIII w.)

Kościół pw. św. Anny został wzniesiony w 1769 r.

Materiał budowlany

Obiekt drewniany.

Historia

Kościół pw. św. Anny został wzniesiony w 1769 r. z fundacji Antoniego Goczałkowskiego. Budowla powstała w miejscu rozebranego w XVIII w. kościoła zbudowanego przez protestantów pod koniec XVI w. lub na początku XVII w., który od 1654 r. użytkowany był przez katolików.

Do naszych czasów przetrwał w sumie w niezmienionej formie. Ważna rozbudowa miała jedynie miejsce w 1938 r., kiedy to do świątyni nadbudowano wieżę. Kościółek był wielokrotnie odnawiany i restaurowany, m.in. w 1948 r., 1957 r. i w latach 1965–1966 – gruntowny remont, wówczas ściany budowli obito gontem. W 1983 r. i w latach 1998–1999 dokonano restauracji kościelnych organów oraz zmieniono polichromię. W latach 1997–1998 przeprowadzone zostało malowanie elewacji i wnętrza obiektu. W 2000 r. w pobliżu kościoła wybudowano wolnostojącą dzwonnicę i zainstalowano w niej cztery dzwony. Odbyła się wtedy również uroczystość ich poświęcenia. W 2007 r. miał miejsce remont dachu, w czasie którego wymieniono pokrycia gontowe.  

Świątynię uznano za obiekt zabytkowy już w 1929 r.

Forma ochrony prawnej

Kościół pw. św. Anny jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 160/60 (R/301/50) z 27.02.1960 r. oraz A-302/78 z 21.04.1978 r.

Położenie obiektu

Kościół pw. św. Anny znajduje się przy ulicy Zabytkowej na terenie Ustronia-Nierodzimia, za fabryką Mokate.

Dostępność

Kościół pw. św. Anny jest ogólnodostępny. Najlepiej jest go zwiedzać w godzinach porannych lub popołudniowych, przed lub po odprawianą tutaj codziennie mszą św. oraz w niedziele i święta.

Źródła, informacje w Internecie

www.ustron.pl

www.diecezja.bielsko.pl

Dokumenty