Kościół pw. św. Klemensa w Ustroniu

Znajdujący się przy głównej ulicy miasta kościół został wzniesiony w 1787 r. Jest to obiekt zbudowany z kamienia i cegły, bez wyraźnych cech stylowych. Posiada nawę trójprzęsłową, a w niej i w transepcie sklepienia żaglaste o wydatnych gurtach.

Opis

Kościół pw. św. Klemensa jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym wezwaniem, która należy do dekanatu Wisła położonego na terenie diecezji bielsko-żywieckiej, a która została erygowana w I poł. XV w. i w 1785 r.

Kościół powstał na bazie kaplicy zlikwidowanego sierocińca jezuickiego pod koniec XVIII w. W wyniku wielokrotnych przebudów, w czasie których w latach 1835–1837 drewnianą wieżę zastąpiono nową, istniejącą do dziś, w 1846 r. poszerzono nawę i prezbiterium świątyni, w latach 70. dostosowano świątynię do wymogów posoborowych, kościół pw. św. Klemensa zatracił charakterystyczne cechy stylu. Na szczególną uwagę zasługuje natomiast wnętrze świątyni, niedawno gruntowanie wyremontowane, a w nim:

• drewniany ołtarz główny, w którym znajduje się XIX-wieczny obraz patrona świątyni – św. Klemensa, autorstwa Jana Raszki oraz drewniane, polichromowane figury śś. Piotra i Pawła pochodzące z dawnego późnobarokowego ołtarza głównego;
• czternaście drewnianych, kolorowych rzeźb stacji Drogi Krzyżowej z 1893 r., będących dziełem Józefa Rifessera z pracowni w St. Ullrich w Tyrolu;
• organy z 1906 r.;
• okna witrażowe ze scenami z życia Najświętszej Maryi Panny oraz malowidła na sklepieniu, pośrodku nawy poprzecznej. Wizerunkom czterech aniołów z atrybutami Męczeńskiej Śmierci Chrystusa – włócznią, koroną cierniową, chustą św. Weroniki i palmą męczeństwa – towarzyszą alegoryczne wyobrażenia bestii oraz dwóch symbolicznych przedstawień Chrystusa, ukazanego pod postacią pegaza i orła.

Po prawej stronie nawy głównej, tuż przy wejściu głównym, znajduje się kaplica Matki Bożej Nieustającej Pomocy, poświęcona w 1970 r. i przebudowana w 2002 r.

Przed wejściem do świątyni na czworobocznych postumentach stoją dwie kamienne rokokowe figury św. Jana Nepomucena i św. Józefa z Dzieciątkiem w towarzystwie aniołków, które zostały wykonane przez znanego XVIII-wiecznego rzeźbiarza Wacława Donaya.

Data lub czas powstania

XVIII w.

Kościół pw. św. Klemensa powstał w latach 80. XVIII w.

Materiał budowlany

Obiekt murowany – kamień, cegła, otynkowany.

Historia

Parafia pw. św. Klemensa sięga swoją historią I połowy XV w., bowiem już w 1447 r. w spisie świętopietrza pojawia się o niej informacja. Pierwszy kościół farny był drewniany i znajdował się na obecnym cmentarzu katolickim. W czasie reformacji w XVI w., tak jak wiele śląskich kościołów, przeszedł w ręce protestantów. Odzyskany dla katolików w kwietniu 1654 r. został kościołem filialnym parafii w Goleszowie. W 1784 r. z powodu znacznego zniszczenia został zamknięty i rozebrany. Parafię św. Klemensa erygowano ponownie w 1785 r. (z tego roku zachowały się księgi metrykalne). Drewniany kościół był zbyt mały dla stale wzrastającej liczby wiernych, dlatego rozbudowano dotychczasową kaplicę zlikwidowanego sierocińca jezuickiego (kompleks budowli przylegający od północy do obecnego kościoła), zamieniając ją na kościół parafialny, który poświęcono 23 listopada 1788 r. Pierwszym proboszczem reerygowanej parafii został były jezuita ks. Franz Entzendorffer. Jego grób i pomnik rzeźbiony z litego kamienia zachował się na starym cmentarzu. W 2001 r. pomnik nagrobny został gruntownie odrestaurowany – jest to jeden z najstarszych zabytków z okresu baroku.

Z terenów parafii św. Klemensa zaczęły z czasem powstawać nowe placówki duszpasterskie. W 1938 r. odłączono Wisłę, w której parafię erygowano w 1957 r. W 1983 r. powołano do życia parafię w Ustroniu-Polanie oraz w Ustroniu-Hermanicach, a w roku 1995 r. w Ustroniu-Zawodziu.

Forma ochrony prawnej

Kościół pw. św. Klemensa jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 186/60 z 02.03.1960 r. oraz A-352/78 z 07.07.1978 r. W rejestrze widnieje również cmentarz kościelny z kamiennymi rzeźbami, a także plebania (dawny sierociniec) – nr rej. 187/60 z 02.03.1960 r. oraz A-350/78 z 07.07.1978 r.

Położenie obiektu

Kościół pw. św. Klemensa znajduje się w centrum Ustronia, przy jego głównej ulicy – Daszyńskiego.

Dostępność

Kościół pw. św. Klemensa jest ogólnodostępny. Najlepiej jest go zwiedzać w godzinach porannych lub popołudniowych, przed lub po odprawianą tutaj codziennie mszą św. oraz w niedziele i święta.

Źródła, informacje w Internecie

www.klemens.beskidy.pl

www.ustron.pl