Zamek w Uniejowie

Uniejowski zamek słusznie zaliczany jest do najciekawszych i najwartościowszych pod względem historycznym, architektonicznym i widokowym zabytków Ziemi Łódzkiej. Swą sławę zawdzięcza długim dziejom, ciekawej bryle i malowniczemu powiązaniu z krajobrazem.

Opis

Zamek znajduje się na sztucznie usypanym kopcu nad Wartą. Zamek w Uniejowie jest jednym z nielicznych tego rodzaju zabytków w województwie łódzkim, ale także w całej Polsce.

Powoli czas zatarł najstarsze elementy zamku, ale można odnaleźć nadal jego średniowieczne walory, m.in. ciasny dziedziniec i gotycką wieżę, ale także sklepioną kolebkowo kaplicę ozdobioną freskami opowiadającymi o św. Wojciechu, Chrystusie i Matce Boskiej.

Pierwotna warownia znajduje się w centrum obecnego założenia. Składał się na nią czworobok murów 23 x 29 m, do tych murów przylegał dom mieszkalny, kaplica oraz cylindryczna wieża, rozpoznawalna w konstrukcji do dzisiaj. Miała ona 9 m średnicy i 25 m wysokości.

Widoczne są dzisiaj także dwie mieszkalne czworoboczne wieże narożne z XV stulecia. W latach 1525–1534 powstał znany nam dziś budynek w kształcie litery L łączący wieżę główną z bramą. Tam mieściła się kaplica zamkowa z polichromią, która w części zachowała się do dziś. W XVII w. powstało skrzydło południowe. Bramę wjazdową ozdobiono wtedy także barokowym portalem. Dzisiejszego wyglądu dopełniły zmiany z XIX w. przeprowadzone przez Tollów – którzy dobudowali na osi parku klasycystyczny taras ze schodami.

Wokół zamku znajduje się 37-hektarowy park, w którym znajduje się 60 gatunków i krzewów, niekiedy egzotycznych jak cyprysik, kłęk kanadyjski i platan.

W zbudowanym nieopodal kasztelu mieści się centrum wypoczynku i rozrywki stworzone wokół znajdujących się w Uniejowie pokładów wód termalnych.

Data lub czas powstania

XIV w.

Materiał budowlany

Murowany – cegła, kamień.

Historia

W XII w. w Uniejowie wzniesiono drewnianą warownie, o której mówią dokumenty pochodzące z 1339 r., opowiadające o najeździe krzyżackim z 1331 r. Murowany zamek w Uniejowie miał stać się elementem systemu kazimierzowskiego – twierdz granicznych. Postawiony w latach 1350–1365 miał wraz z Łęczycą, Sieradzem i Kołem bronić centrum państwa od północy i północnego-zachodu. Zamek miał charakter wybitnie militarny, jednak uległ w 1381 r. atakowi Bernarda z Grabowa. Zamek ufortyfikowano dodatkowo w XV w., to jednak nie przeszkodziło kolejnemu zdobyciu go w 1492 r. przez Wawrzyńca Kośmidra Gruszczyńskiego z Iwanowic.

W tym czasie budowla oprócz funkcji rezydencjonalnych pełniła także funkcję biblioteki i archiwum kościelnego, w Uniejowie odbywały się wtedy zjazdy duchowieństwa. Inną funkcją zamku było więzienie dla innowierców i nieposłusznych księży.

Swoje dobra w czasie zagrożeń trzymał w zamku w Uniejowie także kościół gnieźnieński. Miało to miejsce do XVI w. dziesięć razy. W czasie wojny 13-letniej oprócz ornatów, kielichów, monstrancji, przewożono także relikwie, m.in. głowę i rękę św. Wojciecha.

Zamek otrzymał renesansową szatę w dziesięć lat po pożarze, który miał miejsce w 1525 r. Zaczął on tracić swój obronny charakter na rzecz rezydencji, ostatecznie zmiana ta nastąpiła w I poł. XVII w. Po sekularyzacji dóbr przez władze Prus w 1796 r. warownia została opuszczona i w 1836 r. rząd carski przekazał ją generałowi Karolowi Tollowi (podobno za zasługi w tłumieniu powstania listopadowego). Jego syn Aleksander osiadł w Uniejowie, odremontował siedzibę i ukształtował na nowo zespół parkowy. Członkowie rodziny Tollów przebywali na zamku do końca I wojny światowej, w dwudziestoleciu funkcjonował tu pensjonat i szkoła, a podczas II wojny światowej magazynowano w nim zboże, węgiel i sól. Po remoncie w latach 1956–1967 budowla zaczęła pełnić rolę hotelowo-gastronomiczną.

Ciekawostki

Jednym z więźniów uniejowskiego zamku był rzeźbiarz Hans Brandt skazany w 1485 r. za to, że uciekł z pieniędzmi, które otrzymał od Zbigniewa Oleśnickiego w zaliczce na wykonanie nagrobka św. Wojciecha dla katedry w Gnieźnie. Pomimo ucieczki do Prus Brandta złapano i zamknięto w Uniejowie, gdzie musiał skończyć swoje zadanie.

W sezonie letnim organizowany jest szereg imprez plenerowych: turnieje rycerskie, jarmarki, itp.

Każdego roku w pierwszy weekend lipca odbywa się w Uniejowie Wielki Turniej Rycerski.

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Zamek w Uniejowie, nr rej.: 256/714 z 1967-10-21
• Zamek w Uniejowie - Park przy zamku, nr rej.: A-481/222 z 1992-08-19

Położenie obiektu

Nad wodą.

Zamek położony jest na lewym brzegu Warty tuż przy trasie 72. Jadąc z Łodzi należy się kierować na Turek. Droga wiodąca na zamek jest dobrze oznakowana. Z rynku miejskiego można natomiast dojść do zamku przerzuconą przez rzekę kładką.

Dostępność

Całoroczny.

Zamek można zwiedzać po uzgodnienia tego z personalem, dostępny jest także bez ograniczeń dziedziniec i 37-hektarowy park.

Przedział cenowy

Cena od: 125.00

Cena do: 260.00

Parking

Ogrodzony parking.

Wyżywienie

W obiekcie znajduje się restauracja „Herbowa” oferująca głównie dania kuchni staropolskiej.

Sale konferencyjne

• Sala Rycerska – 100 osób,
• Sala Tollów – 35 osób,
• Wystawowa Sala Białej Damy,
• Sala hrabiego Aleksandra.

Wszystkie sale wyposażone są w:

• ekran,
• flipchart,
• rzutnik,
• telewizor LCD 42' i 32',
• nagłośnienie,
• mikrofon,
• pełne zaciemnienie,
• światło dzienne,
• WiFi.

Szczegóły oferty

Infomacje na temat szczegółów oferty są dostępne na stronie www.termyuniejow.pl.

Inne

Obecnie mieści się sie w nim ośrodek konferencyjno-szkoleniowy. Do dyspozycji gości pozostaje również hotel i restauracja, sala konferencyjna oraz centrum rekreacji.