Fortyfikacje nowożytne w Głogowie

Fortyfikacje nowożytne w Głogowie zostały zbudowane w XVII w., a w kolejnych stuleciach często rozbudowywane. Stanowią dziś świadectwo istnienia miasta twierdzy.

Data lub czas powstania

XVII w.

Historia

Powstanie pierwszych nowożytnych fortyfikacji w

Głogowie podjął ówczesny gubernator miasta hrabia Muntecucoli. Decyzja zapadła w celu zwiększenia obronności Głogowa podczas trwającej wojny trzydziestoletniej. Pierwszy etap prac zakończył się w 1630 r. Budowa twierdzy mocno odcisnęła swoje piętno w historii miasta. Postanowiono otoczyć miasto bastionami, które znajdowały się w pierścieniu średniowiecznych murów miejskich. Przyczyniło się to do zburzenia 3 kościołów, 4 szpitali, oraz prawie 400 domów, a do tego liczne zagrody i gospodarstwa. Liczebność miasta spadła z 20 tysięcy do 7 tysięcy. W trakcie trwania wojny twierdza była licznie razy przebudowywana i umacniana mimo to, jej obronność nie była najlepsza. Miasto przechodziło z rąk do rąk. Fortyfikacje odsłoniły swoje słabe strony także w kolejnym stuleciu. Podczas oblężenia Głogowa w 1741 r. armia pruska zdołała zdobyć miasto w ciągu godziny. Prusacy podczas swojego panowania dość szybko podjęli decyzję o wzmocnieniu twierdzy. Rozbudowę zlecili Gerhardowi Corneliusowi Walraviemu. Utworzył on m.in. chodniki kontrminowe i kazamaty. W kolejnych latach rozbudowa oparta była o system Montalemberta. Powstał wtedy na wschód os miasta Fort Gwieździsty oraz na Ostrowie Tumskim Reduta Wodna.

W trakcie kampanii Napoleońskiej wojska Francuskie przejęły Głogów na kilkanaście lat. W 1814 r. Prusakom udało się odzyskać miasto. W XIX w. prusacy postanawiają dalszą rozbudowę systemu obronnego tworząc kolejne forty i reduty, w tym także obiekty chroniące nowo powstałą linię kolejową.

Druga połowa XIX w. to dynamiczny rozwój przemysłu i ośrodków miejskich. Głogów także marzył o rozwoju, niestety fortyfikacje uniemożliwiały naturalny rozwój miasta. Władze wojskowe żądały wysokich odszkodowań za zniszczenie twierdz bądź wysokich sum za możliwość ich przesunięcia. Dopiero w 1902 r. władze miasta uzyskały pozwolenia na zniszczenie fortyfikacji, które pełniły już rolę tylko historyczną. Większość bastionów została rozebrana. W dobrym stanie zachowano np. fort gwieździsty.

Historia lubi płatać figle i historia twierdzy Głogów rozgrzała na nowo po I wojnie światowej. W latach 20. i 30. rozpoczęto kolejną rozbudowę systemu fortyfikacji już z założeniami nowych technologii i nowych strategii wojennych. Mimo to pod koniec marca 1944 wojska III rzeszy ogłosiły kapitulację, a do Głogowa wkroczyła Armia Czerwona. Po zmianie granic Głogów znalazł się na terytorium Polski. Do dziś fortyfikacje nie zostały rozbudowane. Zachowane fragmenty zostały wpisane do rejestru zabytków, a władze miasta od lat inwestują w zachowanie i renowację obiektów fortyfikacyjnych.

Forma ochrony prawnej

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:

• Fortyfikacje nowożytne w Głogowie, nr rej.: 668 z 1963-12-18