Zduńska Wola

Prawa miejskie zostały nadane w 1825 r., jednak historia osadnictwa na terenach Zduńskiej Woli sięga XIV wieku. W mieście urodził się św. Maksymilian Maria Kolbe. Miasto jest siedzibą powiatu zduńskowolskiego.

Powierzchnia: 2 447 ha

Opis

Historia miejscowości

Znaleziska archeologiczne dowodzą bytności człowieka na tym obszarze już 12 000 lat temu, w epoce paleolitu. Kolejne znaleziska potwierdzają natomiast ciągłość osadnictwa.

Pierwsze historyczne informacje o mieście pochodzą z 1394 r. i zawarte są w Tekach Pstrokońskiego, w których zapisano imię: Andreas de Zduny alias Wola.

Na przełomie XIV i XV w. powstają dobra Zduńska Wola, do której należą: Zduńska Wola, Zduny, Paprotnia, Woźniki i Pstrokonie, które były majątkiem szlacheckim. W początkach XVIII w. trafiły one w ręce Złotnickich.

Choć Zduńska Wola nie ma praw miejskich, pełni rolę takiego ośrodka, co przejawia się chociażby w nadanym w 1773 r. przez Stanisława Augusta Poniatowskiego przywileju odbywania 12 targów wielkich. Z początkiem XIX w. do miejscowości napływają tkacze ze Śląska, Niemiec i Czech, w 1824 r. liczy się 1400 mieszkańców, w tym 150 majstrów sukienniczych. O prawa miejskie zadbał w 1825 r. dziedzic Złotnicki. Nadanie praw zdynamizowało rozwój miasta, w 1827 r. liczba mieszkańców podwaja się, w 1909 r. jest ich już 22 500. W Zduńskiej Woli mieści się wówczas 50 zakładów przemysłowych, przede wszystkim włókienniczych. Kolejnym asumptem do rozwoju jest połączenie miasta w 1903 r. linią kolejową z Łodzią i Kaliszem.

Działania wojenne Wielkiej Wojny osłabiają miasto, liczba mieszkańców spada do 12 000. W dwudziestoleciu obok zakładów włókienniczych pojawiają się także: metalowe, maszynowe, młyny, rzeźnia i elektrownia dające zatrudnienie mieszkańcom. Pojawiają się także gmachy użyteczności publicznej np. służby zdrowia czy szkolnictwa. Rozwijała się także kolei.

Po wkroczeniu Niemców w 1939 r., Zduńską Wolę przyłączono do Kraju Warty. Zaludnienie spadało, w 1944 r. osiągnęło 50 % stanu sprzed wojny – czyli 12 000. Miasto wyszło z wojny bardzo zniszczone, największe straty w zabudowie dotyczyły terenu okupacyjnego Getta Żydowskiego.

Po wojnie Zduńska Wola odbudowywała się, powstawały nowe dzielnice na przyłączonych do miasta terenach, budowano zakłady przemysłowe i rozwijano zaplecze dla mieszkańców.

Miejsca warte odwiedzenia

  • Z historią miasta nieodłącznie związana jest postać św. Maksymiliana Marii Kolbego, patrona miasta. Przy ulicy jego imienia znajduje się dawny drewniany dom tkacza z XIX wieku, w którym święty się urodził i mieszkał w młodości. Dziś we wnętrzach umieszczono muzeum prezentujące historię św. Maksymiliana Marii Kolbego.
  • W centrum miasta znajduje się Bazylika mniejsza pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1891 roku, która w 2004 roku uzyskała status Sanktuarium Urodzin i Chrztu św. Maksymiliana Kolbego.
  • Przy alei Tadeusza Kościuszki znajduje się kościół ewnagelicko-augsburski z 1862 roku, świadczący o licznej populacji tkaczy z Czech i Saksonii.
  • Urząd Miasta znajduje się przy placu Wolności w wyremontowanym dworze, wzniesionym w I połowie XIX wieku, przez zasłużonego dla rozwoju miasta Stefana Złotnickiego.
  • W zabytkowym pałacyku z lat 20. XX wieku, mieści się muzeum. Prezentuje historię rozwoju Zduńskiej Woli, przede wszystkim z okresu XIX i XX wieku.
  • W mieście znajduje się także ciekawe Muzeum Zgromadzenia Małego Dzieła Boskiej Opatrzności Księży Orionistów na Ziemiach Polskich, prezentujące eksponaty związane z działalnością zakonu orionistów i jego założycielem ks. Alojzym Orione. Prezentowane są także zebrane przez zakon pamiątki po Janie Pawle II czy św. Maksymilianie Kolbem.
  • W Karsznicach, obecnej dzielnicy Zduńskiej Woli znajduje się Skansen Lokomotyw . Otwarcie ekspozycji miało miejsce w 1993 roku w 60 rocznicę powstania Zakładu Taboru. W skansenie znajduje się 14 lokomotyw, pług wirowy produkcji niemieckiej, dźwig parowy samojezdny armii amerykańskiej z 1942 roku i dawna kolejka liniowo-terenowa z Gubałówki.

Przez Zduńską Wolę przebiegają liczne szlaki turystyczne, w tym Cysterski Szlak Samochodowy.

Charakterystyka zagospodarowania turystycznego

Miasto posiada rozbudowaną bazę sportowo-rekreacyjną. Na północ od miasta znajdują się dwa rezerwaty przyrody z drzewostanem jodłowym: Jabłecznik i Wojsławice. W widłach Warty, Widawki i Grabi, 10 km na południe od Zduńskiej Woli, położony jest Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki, będący doskonałym miejscem wypoczynku. Odpocząć i powędkować można również nad zbiornikiem retencyjnym Kępina, znajdującym się w południowej części miasta.

Inne

Więcej informacji o miejscowości i okolicach można znaleźć na stronach:

Informacje o urzędzie gminy znajdują się na karcie poświęconej samorządowi.