Rawa Mazowiecka
Powierzchnia: 1 406 ha
Opis
Rawa Mazowiecka to miasto o bogatej historii. Można tu podziwiać urokliwe miejsca i ciekawe zabytki, jak chociażby barokowe kościoły, przepiękny park w stylu angielskim, czy zamek, w którym podobno straszy. Takich wyjątkowych miejsc jest wiele i co najważniejsze – nie trzeba się specjalnie natrudzić, aby dotrzeć do najciekawszych. Warto więc wybrać się na spacer śladami przeszłości.
Historia
Pierwszy raz o Rawie napisano w dokumencie z 1228 r., w którym wspomina się o Bolesławie z Rawy, prawdopodobnie dotyczy ono czeskiego rodu Werszyców, który otrzymał ziemie Rawy od Bolesława Krzywoustego. Na początku XII w. Rawa była już znaną osadą, leżącą na szlaku handlowym z Torunia do Lwowa. Prawa miejskie zostały przyznane jej w początkach XIV w., wtedy to właśnie wzniesiono zamek z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, który stał się siedzibą książąt mazowieckich. Rawa pełniła rolę stolicy księstwa dzielnicowego, a po zjednoczeniu ziem Polski stała się stolicą województwa rawskiego.
W tamtych czasach liczyła ona 3000 mieszkańców, co stawiało je obok kilku innych dużych miast w XVI-wiecznej Polsce. Ta i kilka innych zalet (położenie w centrum kraju, skrzyżowanie szlaków, szybki dostęp, posiadanie warownego zamku), które przyczyniły się do wzmocnienia bezpieczeństwa miasta, pozwoliły na umiejscowienie w mieście skarbca królewskiego czyli tzw. banku królestwa. Instytucję tę powołał sejm lubelski z 1569 r. Z dochodów przetrzymywanych w skarbcu utrzymywano wojsko kwarciane. Umiejscowienie skarbu w Rawie owocowało także odwiedzinami wielu władców I Rzeczpospolitej.
Oczywiście oprócz splendoru, pojawiały się także kłopoty, często gdy wojsko kwarciane nie dostawało swojej zapłaty wkraczało do miasta by wziąć co swoje siłą. Rycerzy przebywali „pod Rawą”, po łacinie „sub Rawa”, z tego powodu nazywano ich sub-rawcami. Z czasem weszło ono do powszechnego języka jako „szubrawcy”, pozostawiając swoje pejoratywne znaczenie. Z czasem wojsko kwarciane zostało pobite przez Chmielnickiego, więc bank królewski, tracił znaczenie, a Rawie dali się we znaki jeszcze Szwedzi.
Duże straty przyniósł pożar z marca 1861 r., który wybuchł w dzielnicy żydowskiej miasta. Płomienie strawiły 120 budynków – domów, warsztatów i sklepów, 513 rodzin pozostało bez dachu nad głową. Pomimo akcji pomocowej, która przetoczyła się przez całe Królestwo Polskie, długo jeszcze łagodzono straty żywiołu.
Kolejne nieszczęścia miały miejsce w czasie I wojny światowej. W 1915 r. Rawa znalazła się w pasie frontowym, domy zostały zniszczone, wiele zabytków popadło w ruinę.
Przed II wojną światową Rawę zamieszkiwali Polacy, Żydzi i Niemcy, wszyscy mieli w mieście swoje świątynie. Niestety zarówno cerkiew, jak i synagoga zostały w czasie wojny zniszczone. Dla ludności żydowskiej zbudowano getto, wielu Żydów zabito w ruinach zamku, innych w 1942 r. wywieziono do Treblinki. Mieszkańcy Rawy byli szykanowani, a okupacja pochłonęła wiele istnień. Trudne zadanie stanęło przed rawianami w październiku 1944 r., kiedy do miasta przybywali uciekinierzy z Warszawy, a za pomoc im groziła śmierć i deportacje na roboty do Niemiec. Miasto zostało zniszczone w 50 % w styczniu 1945 r., w wyniku nalotów sowietów.
Po wojnie w mieście i okolicach rozwijał się przemysł i infrastruktura, jednak ciągłe przeciwności losu sprawiły, że miasto nie rozwinęło się do rozmiarów miast wojewódzkich. Dziś Rawa Mazowiecka ma swój niepowtarzalny urok, który przypadł do gustu miłośnikom bluesa. Każdego roku w ostatni weekend maja odbywa się tu jeden z największych festiwali bluesowych Rawska Noc Bluesowa. Obok zespołów amatorskich stawiających pierwsze kroki w karierze, na scenie występują również gwiazdy światowego formatu. Rawa gromadzi także miłośników średniowiecza na spotkaniach i turniejach rycerskich.
Miejsca warte odwiedzenia
- Zamek Książąt Mazowieckich – rawski zamek w XVI w. był strategiczną twierdzą, jedną z najpotężniejszych w Polsce. Tutaj w XVI w. przechowywano skarb kwarciany. Zamek rawski do czasów współczesnych przetrwał w formie ruiny. Zrekonstruowana w połowie XX w. wysoka wieża z fragmentem murów wyraźnie góruje na niewielkim wzniesieniu. Na murach obwodowych odbudowano także krużganki. Współcześnie obiekt jest siedzibą oddziału Muzeum Ziemi Rawskiej.
- Kościół szpitalny pw. św. Ducha , obecnie ewangelicko-augsburski – jednonawowy murowany kościół wybudowany w XIV w. W XIX w. kościół został rozbudowany. Przez długi czas przy kościele istniał szpital prowadzony przez benedyktynów.
- Muzeum Ziemi Rawskiej – muzeum jest rekonstrukcją izby chłopskiej oraz saloniku z przełomu XIX i XX w. W saloniku można zobaczyć m.in. neorokokowe biurko i kryształowy kałamarz.
- Ratusz miejski – neoklasycystyczny budynek ratusza został wzniesiony w latach 1822–1824. Odrestaurowany w 2006 r. stanowi siedzibę niektórych wydziałów Urzędu Miasta.
- Zespół klasztorny Augustianów , obecnie Pasjonistów – w skład zespołu wchodzą wybudowany pod koniec XVIII w. kościół należący do stylu barokowego oraz pochodzące z XIX w. budynki klasztorne.
- Zespół klasztorny Jezuitów – w skład zespołu wchodzą kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, zabytkowa dzwonnica oraz dawne kolegium jezuickie ufundowane w 1613 r. Na wyposażeniu kościoła znajduje się siedem barokowych ołtarzy oraz gotycka chrzcielnica z XIX w.
Interesującym, cyklicznym wydarzeniem w Rawie Mazowieckiej jest Noc bluesowa, która odbyła się w 2010 r. po raz 20. Co roku zjeżdżają na nią fani bluesa z całej Polski, by w dekoracjach rawskiego zamku brać udział w licznych koncertach – wielkich gwiazd oraz początkujących artystów.
Przez miasto przebiega wiele szlaków turystycznych, w tym Grunwaldzki Szlak Samochodowy.
Charakterystyka zagospodarowania turystycznego
W Rawie Mazowieckiej działają dwa hotele. Wiele obiektów noclegowych znajdziemy w pobliżu miasta zwłaszcza wzdłuż drogi krajowej nr 8. Podobnie jest z bazą gastronomiczną, oprócz centrum wiele restauracji, czy zajazdów znajduje się przy drodze krajowej nr 8.
Inne
Więcej informacji o miejscowości i okolicach można znaleźć na stronach:
Informacje o urzędzie gminy znajdują się na karcie poświęconej samorządowi.