Zespół zamkowy w Żywcu - stacja 05 - Nowy Zamek

Opis

Nowy Zamek w Żywcu [fot. 09.05.001] swoje powstanie zawdzięcza rodzinie Habsburgów, która władała ziemią żywiecką w latach 1838–1944. Budowla ta to klasycystyczny pałac zaprojektowany z polecenia arcyksięcia Albrechta Habsburga. Mimo że od początku był obiektem niezwykle pięknym pod względem architektonicznym, wielokrotnie go przebudowywano. Jego projekt przygotowali uznani w tym czasie architekci Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński. W latach 1893–1895 powstało nowe skrzydło pokryte szklanym dachem, w którym urządzono sypialnie i pokoje gościnne. Następnie do zamku dobudowano pawilon na skrzydle południowym, w którym na piętrze urządzono tzw. lustrzaną salę balową. Ostatniej rozbudowy dokonano w 1911 r., kiedy to dobudowano trójosiowy ryzalit, czyli występ na elewacji [fot. 09.05.002], który zwieńczony jest tympanonem z pięknie zdobionym herbem rodziny Habsburgów [fot. 09.05.003]. Po bokach ryzalitu znajdują się dwie dekoracyjne latarnie [fot. 09.05.004] zwieńczone kamiennymi koronami [fot. 09.05.005]. Na początku XX w. dobudowano także dwa balkony ozdobione jońskimi kolumnami [fot. 09.05.006]. Na elewacji pod prawym balkonem w 1907 r. została umieszczona tablica pamiątkowa [fot. 09.05.007], mówiąca o pobycie na zamku królowej Hiszpanii Marii Krystyny, siostry ówczesnego właściciela zamku żywieckiego. Prosimy teraz obejść dookoła skrzydło południowe z prawej strony i zatrzymać się przed jego środkową częścią.

Pośrodku elewacji znajduje się ryzalit z wąskim tarasem i wyjściem do ogrodu [fot. 09.05.008]. Ryzalit ten ozdobiono pilastrami, czyli półkolumnami, przypominającymi antyczne kolumny doryckie i jońskie. Ryzalit zwieńczony jest balustradą, która optycznie powiększa tę część zamku. Do południowego skrzydła na przełomie XIX i XX w. został dobudowany pawilon, który z kolei optycznie wydłuża oś starszego budynku. Oba budynki połączone są ze sobą dwupiętrowym łącznikiem. W pawilonie znajdowała się okazała lustrzana sala balowa. Tę część zamku wyróżnia bogatsze zdobnictwo. By to dostrzec, wystarczy przyjrzeć się oknom. Upiększają je motywy roślinne [fot. 09.05.009] albo wyrzeźbione głowy ludzkie [fot. 09.05.010]. Na piętrze, we wnęce okiennej, umieszczono zegar słoneczny, który zdobi spektakularne malowidło. [fot. 09.05.011]. Grafika przedstawia krajobraz z zamkiem i dwoma herbami: po lewej znajduje się herb Galicji i Lodomerii, a po prawej stronie dawny herb miasta Żywiec. Dalej na prawo, w kolejnej wnęce okiennej, mogą państwo zobaczyć namalowany wizerunek św. Huberta z jeleniem, nad którego głową unosi się krucyfiks [fot. 09.05.012]. Święty Hubert jest patronem myśliwych i leśników. Habsburgowie, jak widać, chcieli zaskarbić sobie jego względy, tym bardziej, że często zapraszali swoich dostojnych gości do tutejszych lasów na polowania. Na końcu proponujemy, by zwrócili państwo uwagę na wschodnią elewację tego skrzydła. Na niej zobaczyć mogą państwo interesujące kraty, zdobiące wnęki w ścianie [fot. 09.05.013].

Zapraszamy teraz na spacer po parku zamkowym.