Łęczyca

Miasto Łęczyca leży pośrodku obecnego, reaktywowanego po 23 latach, powiatu łęczyckiego, bliżej jego południowej granicy. Zajmuje powierzchnię 8,9 km². W mieście znajduje się wiele cennych zabytków świadczących o świetności miasta.

Opis

Historia miejscowości

Na rozwój miasta wpłynęła, historia, gospodarka i kultura, ale jak się okazało także geologia i przyroda. Miejsce, w którym powstała Łęczyca to przeprawa na dwóch szlakach handlowych – z południa na północ, przez bagienną pradolinę warszawsko-berlińską i z wschodu na zachód przez podmokłą dolinę Bzury. Naturalne wzniesienia dawały ochronę i poczucie bezpieczeństwa, zarówno w stosunku do najeźdźców, jak i przyrody. Położenie przy dwóch szlakach dawało szansę rozwoju usług i kontrolowanie dróg. Pierwsza osada powstała w VI w. na terenie obecnego Tumu, wpierw zbudowano gród obronny, a następnie budowle sakralne – miejsce to nazwane zostało Szwedzką Górą. Z czasem powstała osada targowa z młynem, karczmą i kościołem św. Krzyża, w obrębie dzisiejszej dzielnicy Waliszew.

Lokacja Łęczycy miała miejsce w 1267 r. W 1331 r. miasto w wyniku najazdu krzyżackiego nawiedził pożar, który strawił kościół parafialny i dominikański. Prawdopodobnie wpłynęło to na decyzję króla Kazimierza Wielkiego z połowy XIV w. by wznieść w Łęczycy zamek obronny i otoczyć ją murami. Miasto o klasycznym średniowiecznym układzie z rynkiem w centrum, miało dwa dominujące elementy w północno-wschodniej części był to klasztor dominikanów, po przeciwnej stronie od centrum stał natomiast kościół parafialny św. Andrzeja. Natomiast na południowym-wschodzie wzniesiono zamek królewski. Część północno-zachodnia natomiast od XV w. nadana była Żydom, postawiono tam synagogę.

Łęczyca odgrywała niemałą rolę polityczną, nawet Gall Anonim w swoich kronikach, wymienia ją jako jedną ze stolic Polski. Jan długosz opisywał natomiast urodę miasta i duże wrażenie jakie robiła na przybyłych. Jej wartość można liczyć liczbą zjazdów koronnych (najważniejszy w 1180 r., uważany przez niektórych za prapoczątek parlamentaryzmu w Polsce), kościelnych oraz wizyt książąt i królów Polski. Zamek był także świadkiem uchwalania praw, gościny zagranicznych poselstw, a do jego lochów trafił nawet komtur krzyżacki.

Kres tego wspaniałego okresu położył potop szwedzki, który zniszczył całe miasto wraz z zamkiem. Miasto trwało w stagnacji, aż do czasu rozbiorów kiedy to trafiło w ręce pruskie. Nowi zarządcy wprowadzili zmiany w wyglądzie miasta, które przekształcono w ufortyfikowaną twierdzę. Wraz z poprawą komunikacji, wzrostem ludności i poprawą koniunktury gospodarczej, miasto rozwijało się, symbolem tego są kamienice czynszowe znacznie wyższe niż dotychczasowe domy. W XIX w. rozpoczęła się przemysłowa historia Łęczycy, głównym atutem okolicy były niewielkie złoża rudy żelaza.

I wojna światowa to dla Łęczycy przede wszystkim wspomnienie wielkiej Bitwy nad Bzurą, która rozgrywała się nieopodal. II wojna światowa przyniosła niestety zagładę Żydów i Polaków, i zniszczenie żydowskiej dzielnicy.

Po wojnie w 1952 r. uruchomiono kopalnię rud żelaza, która istniała do 1990 r. Po przełomie 1990 r. przemysł przestał dominować w Łęczycy, a ona znów stała się rolniczą stolicą regionu.

Miejsca warte odwiedzenia

• Miasto zachowało średniowieczny układ ulic, w centrum znajduje się czworoboczny rynek z ratuszem. Współczesny łęczycki ratusz powstał w miejscu poprzedniego w latach 1787–1790. Jest to budynek piętrowy, wybudowany w stylu klasycystycznym. Mieści się tu m.in. informacja turystyczna, Urząd Stanu Cywilnego oraz Sala Reprezentacyjna Urzędu Miasta. Rynek otaczają kamienice mieszczańskie z XIX wieku.
• Do najcenniejszych zabytków należy Zamek królewski zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 61 m na 46 m. Wykonany został z czerwonej cegły. Prowadzi do niego okazała brama, do której przylega trzykondygnacyjny budynek mieszkalny zwany „nowym domem”. Obecnie mieści się w nim Muzeum Ziemi Łęczyckiej. W południowo-zachodnim narożniku murów wznosi się wysoka wieża, na dole czworoboczna, wyżej nad murami przechodząca w ośmiobok. Rozciąga się z niej wspaniały widok na całą Łęczycę i okoliczne pola. Na dziecińcu zachowały się pozostałości tzw. starego domu, który w czasach pruskich zamieniono na skład amunicji (stąd jego współczesna nazwa „prochownia”). Obecnie mieści się w nim niewielka restauracja, z klimatycznym wnętrzem wyposażonym m.in. w piec chlebowy. Zamek podupadał od XVIII w. i dopiero po wojnie nastąpiła jego rekonstrukcja. W zamku mieści się muzeum, w którym obejrzeć można wystawy: archeologiczną, historyczną i etnograficzną. Największą atrakcją jest wystawa rzeźby ludowej prezentująca różne wcielenia diabła Boruty, który zgodnie z legendą pochodzi z ziemi łęczyckiej.
• Kościół pw. św. Andrzeja został konsekrowany w 1425 r. choć źródła podają, iż w tym miejscu świątynia istniała już od XIII w. Kościół to trzynawowa, gotycka budowla postawiona na planie krzyża łacińskiego, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium, stromym dwuspadowym dachem oraz smukłą, wysoką sygnaturką. Obok znajduje się dzwonnica będąca dawną basztą obronną z XV w. W najbliższym sąsiedztwie możemy podziwiać także budynki klasztorne obecnie użytkowane przez zakon sióstr Norbertanek. Całość kompleksu otacza mur z wykonaną z żelaza, kutą bramą.
• W skład zespołu klasztornego Bernardynów w Łęczycy wchodzi kościół i klasztor. Zespół został zbudowany w 1631 r. poza obwodem dawnych murów miejskich. Fasadę jednonawowej świątyni zdobi wczesnobarokowy szczyt z rozbudowaną dekoracją architektoniczną. Wnętrze kościoła posiada bogaty wystrój rokokowy z 2 poł. XVIII w.
• W mieście warto obejrzeć także cmentarz rzymskokatolicki oraz ewangelicki z XIX wieku.
• Ciekawostką w mieście jest zespół dawnego klasztoru Dominikanów zbudowany w XIV wieku, który od czasów pruskich do 2006 roku, mieścił więzienie. W powojennej Polsce było uznawane za jedno z najcięższych w kraju. Dziś udostępniane jest dla zwiedzających.
• Pozostałość murów miejskich, które wzniesione zostały na rozkaz króla Kazimierza Wielkiego. Mury otaczające całe miasto posiadały 9 baszt, a także 2 bramy – Krakowską i Toruńską. Dookoła murów znajdowała się fosa połączona z Bzurą. Z czasem pozostałości po murach wykorzystano by zbudować klasztory oo. dominikanów i ss. norbertanek.
• W mieście co roku organizowane są liczne imprezy plenerowe. Międzynarodowy Turniej Rycerski to jedna z większych imprez w Polsce, przedstawiająca średniowieczne tradycje rycerskie. Sejmik Staropolski przypomina szlachecką świetność kraju z XVII wieku, natomiast Jarmark Benedykta Polaka, przybliża postać XIII wiecznego podróżnika, który udał się właśnie z Łęczycy do Azji, odkrywając nieznane do tej pory w Europie regiony i kultury.

Przez miasto przebiega Romański i Bursztynowy Szlak Samochodowy.

Charakterystyka zagospodarowania turystycznego

W mieście, przy drodze krajowej nr 1, znajduje się zajazd, gdzie można skorzystać z usług noclegowych. W centrum miasta i wzdłuż wspomnianej drogi znajdują się liczne punkty gastronomiczne. Warto wybrać się do restauracji znajdującej się w piwnicach na terenie gotyckiego zamku.

Ciekawostki

Łęczyca należy do miast o najwyższym wskaźniku osób z wyższym wykształceniem w Polsce.

Inne

Więcej informacji o miejscowości i okolicach można znaleźć na stronach:

• www.leczyca.info.pl
• www.leczycki.pl