Drukuj

Radomsko

Miasto jest siedzibą gminy Radomsko i powiatu radomszczańskiego. Położone jest w zachodniej części Wzgórz Radomszczańskich nad rzeką Radomką. Jego historia sięga XIII w., kiedy to uzyskało prawa miejskie.

Powierzchnia: 5 095 ha

Opis

Opis miejscowości

Gmina miejska Radomsko leży w powiecie radomszczańskim w południowej części województwa łódzkiego. Siedzibą władz gminy jest miasto Radomsko. Położone jest ono na granicy trzech dzielnic: Małopolski, Wielkopolski oraz Śląska. Tutejszy mikroklimat jest typowy dla środkowej Polski. Cechuje się dużą zmiennością pogody oraz zróżnicowanymi warunkami meteorologicznymi. 

Historia miejscowości

Miasto powstało w XI w. na przecięciu szlaków handlowych ze Śląska na Ruś oraz szlaku solnego z Bochni do Wielkopolski i na Mazowsze. Najstarsza wzmianka pisana pochodzi z 1243 r. gdzie wspomina się o Radomskye. Nieznany jest dokument lokacji miasta, za początek jednak uznaje się akt sprzedaży wójtostwa w Radomsku wystawiony przez księcia Leszka Czarnego.

Miasto położone w dogodnym miejscu stało się świadkiem historycznych, które miały miejsce podczas zjazdów możnych, np. decydowano tutaj o wyborze następcy tronu po śmierci Ludwika Węgierskiego.

W 1427 r. Władysław Jagiełło nadał Radomsku przywilej, który zwalniał je od opłat celnych i targowych w całym kraju. Opieką otaczali miasto także Bona oraz Zygmunt August, który nadał przywilej pobierania cła mostowego i brukowego w zamian za budowanie mostów i organizowanie kupcom przejazdów.

Miasta w całej Polsce w XVII w. bardzo osłabły. Do upadku Radomska przyczynił się najazd lisowszczyków powracających ze Śląska w 1624 r., upadło rzemiosło, ludność zdziesiątkował tyfus, a dzieła zniszczenia dopełnił pożar z 1642 r. W XVIII w. wybuchały kolejne pożary i zarazy.

Mieszczanie radomszczańscy zaangażowali się w przemiany polityczne końca XVIII w., delegacja z miasta wzięła udział w „czarnej procesji” opowiadającej się za Konstytucją 3 Maja, w Radomsku odbyła się manifestacja wspierająca reformy Sejmu Wielkiego. Radomszczanie wzięli udział także w Powstaniach Listopadowym i Styczniowym. Represje popowstańcze nie zahamowały jednak rozwoju gospodarczego i aktywności miasta.

W XIX w. struktura mieszkańców zaczęła się zmieniać, pojawili się przedstawiciele rzemiosła, handlu i usług. Przemysł zaczął rozwijać się od 1848 r. kiedy to wybudowano kolej warszawsko-wiedeńską – wiodącą przez Radomsko. Liczba ludności wzrosła w tamtych czasach czterokrotnie. W parze z rozwojem gospodarczym szedł rozwój kultury i organizacji społecznych.

W wyniku I wojny światowej Radomsko trafiło pod okupację austriacką. W mieście powstał Komisariat Polskiej Organizacji Narodowej, który prowadził werbunek do Legionów Polskich. 7 listopada 1918 r. mieszkańcy miasta wraz z uzbrojonymi żołnierzami POW wymusili na austriackim wojsku opuszczenie miasta.

W okresie międzywojennym Radomsko nabrało charakteru przemysłowego. Ponad 50 % mieszkańców utrzymywało się z przemysłu i rzemiosła. Ważnym wydarzeniem była wizyta marszałka Józefa Piłsudskiego w 1920 r., przybył on by odebrać tytuł honorowego obywatela miasta.

II wojna światowa rozpoczęła się dla miasta od bombardowania 1 września 1939 r. Miasta trafia pod zarząd Generalnej Guberni. Pełnię władz, zarząd nad zakładami, miejscami publicznymi przejął okupant, w mieście odbywały się egzekucje. W grudniu utworzono getto dla ludności żydowskiej. Radomszczanie odpowiadali na terror działaniami ruchu oporu, na czele z Armią Krajową, ale także biernym oporem, organizacją życia kulturalnego czy tajnych kompletów. Armia Czerwona wyzwoliła miasto 16 stycznia 1945 r. Po wojnie miasto rozwijało się, inwestując w zakłady przemysłowe oraz rozwijając kulturę i infrastrukturę.

Miejsca warte odwiedzenia

  • Miasto zachowało średniowieczny układ urbanistyczny.
  • Zespół klasztoru Franciszkanów , na który składają się kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, klasztor (1737) oraz dzwonnica z XVIII w.
  • Drewniany kościół św. Marii Magdaleny wybudowany w XVI w. Warto w nim zobaczyć ołtarz główny z obrazem św. Marii Magdaleny z XVIII w.
  • Neobarokowy kościół św. Lamberta. We wnętrzu 5 ołtarzy, w tym najcenniejszy neorenesansowy ołtarz główny z figurą Chrystusa.
  • Kościół św. Rocha z XVI w.
  • Eklektyczny ratusz miejski stanowiący obecnie siedzibę Muzeum Regionalnego, w którym mieszczą się zbiory archeologiczne, etnograficzne i historyczne. Najciekawszymi spośród eksponatów są wyroby miejscowych zakładów szklarskich, przykłady mebli z XIX w. oraz kolekcja dzieł malarstwa polskiego (królów, portrety szlachcianek, mieszczek). Bardzo bogaty jest dział judaików - dokumenty, przedmioty codzienne i liturgiczne, fotografie).
  • Radomsko położone jest na kulturowym szlaku dawnej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Przez Radomsko przebiega kilka szlaków turystycznych, w tym Łódzki Szlak Konny oraz Samochodowy Szlak Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Źródło: Publikacja „Szlaki rowerowe województwa łódzkiego” wydana przez Urząd Marszałkowski w Łodzi

Charakterystyka zagospodarowania turystycznego

Położenie na skrzyżowaniu dróg krajowych nr 1 i 42 powoduje ulokowanie wzdłuż tych dróg licznych obiektów noclegowych i gastronomicznych.

W mieście działa kino „Kinema”.

Ciekawostki

W 1921 r. urodził się w Radomsku pisarz Tadeusz Różewicz, autor m.in. „Kartoteki".

Inne

Więcej informacji o miejscowości i okolicach można znaleźć na stronach:

Informacje o urzędzie gminy znajdują się na karcie poświęconej samorządowi.

Galeria