Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich – stacja 01 – Kalwaria. Brama główna

Opis karty został stworzony na potrzeby audioprzewodnika, który oprowadza po Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich.

Opis

Witamy serdecznie w najważniejszym centrum pielgrzymkowym Górnego Śląska, miejscu niezmiernie ważnym dla wszystkich śląskich katolików. Stoją państwo u bram Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich, w którego skład wchodzą dwa obiekty – bazylika pw. Imienia Najświętszej Marii Panny i św. Bartłomieja oraz kalwaria piekarska.

Zaproponowana trasa liczy 50 stacji, 40 pierwszych odpowiada kaplicom znajdującym się na wzgórzu kalwaryjskim, a kolejne poświęcone są bazylice piekarskiej oraz jej otoczeniu.

Stacje wycieczki podzielone są w następujący sposób – stacje od 2 do 16 dotyczą kaplic różańcowych i ułożone są zgodnie z kolejnością tajemnic różańca, stacje od 17 do 28 dotyczą kaplic drogi krzyżowej, a stacje od 29 do 40 to tzw. kaplice kalwaryjskie. Rozmieszczenie kaplic drogi krzyżowej oraz kaplic kalwaryjskich może wydać się turyście nielogiczne, jednak piekarska Kalwaria, została tak zaprojektowana, by jej plan był możliwie dokładnym odwzorowaniem miejsc znajdujących się w Jerozolimie.

Wykorzystując załączoną do audioprzewodnika mapkę, turysta musi zdecydować, czy chce poznawać kaplice zgodnie z ich umiejscowieniem na wzgórzu, czy tak jak pątnicy przybywający na kalwarię, wybrać drogę dłuższą, jaką pokonywał Jezus podczas swoich ostatnich dni.

Każdą ścieżkę dźwiękową należy odtworzyć w miejscu oznaczonym na mapie numerem stacji. Ścieżki można pobrać ze strony internetowej. Do każdej karty dołączona jest galeria zdjęć przedstawiająca najciekawsze punkty trasy.

Obecnie stoją Państwo u stóp wzgórza, na którym znajduje się kalwaria. Po przejściu przez bramę przy ul. Bytomskiej [fot. 02.01.001], wchodzą Państwo na rozległy teren obejmujący 40 kaplic. Na placu przy bramie po prawej stronie znajduje się krzyż [fot. 02.01.002], a po lewej pomnik przedstawiający papieża bł. Jana Pawła II w geście błogosławieństwa [fot. 02.01.003]. Na postumencie przeczytać można słowa Ojca Świętego „Życie ludzkie i świat zbudowany bez Boga w końcu obróci się przeciw człowiekowi”.

Zanim jeszcze wyruszą państwo na wędrówkę po kalwarii, warto zwrócić uwagę na wmurowane w ogrodzenie kompleksu [fot. 02.01.004] płyty nagrobne [fot. 02.01.005-02.01.0011]. Dzisiaj już trudno odczytać zapisane na nich treści, na nielicznych epitafiach widać jednak daty wskazujące na połowę XIX w.

Pomysłodawcą budowy kalwarii był piekarski proboszcz ksiądz Jan Fietzek, który swój zamiar zapowiedział 31 grudnia 1854 r. Jednak realizatorem jego wizji stał się dopiero jego następca ks. Bernard Purkop. Ksiądz Purkop w pierwszej kolejności uzyskał grunty pod budowę kalwarii na całym terenie wzgórza Cerkwica. Pierwszym elementem, który trafił na szczyt wzniesienia była statua Matki Bożej Niepokalanie Poczętej, która odtąd miała „czuwać nad wzgórzem, zachowując je jedynie dla celów religijnych”.

Do zagospodarowania wzgórza powołano komitet budowy kalwarii, który składał się z mieszkańców Piekar Śląskich o nieposzlakowanej opinii, będących autorytetami zarówno pod względem religijnym, jak i społecznym. W planie księdza Purkopa było postawienie kaplic drogi krzyżowej, pierwsza z nich została wystawiona jeszcze w 1869 r., kolejne pięć stanęło do 1882 r.

Głównym budowniczym kalwarii był jednak ks. Leopold Nerlich, proboszcz piekarski w latach 1882–1895. O rozplanowanie ścieżek i pozostałych kaplic poprosił znawcę Jerozolimy franciszkanina o. Władysława Schneidera. Kalwaria była wielkim dziełem wszystkich mieszkańców miasta, budowali ją społecznie górnicy i hutnicy z pobliskich zakładów, czasem dostarczano za darmo budulec, często włościanie udostępniali swoje furmanki, kobiety nosiły mężczyznom posiłki. Na całym Śląsku prowadzono zbiórkę funduszy na zabudowę wzgórza, wyposażenie i wystrój kaplic. Pracami kierował honorowo Karol Ogórek – budowniczy z Szarleja.

Prace na wzgórzu Cerkwica doprowadził do końca brat poprzedniego proboszcza Leopolda Nerlicha ksiądz Karol Nerlich, proboszcz Piekar Śląskich w latach 1895–1900. Jego zasługą było uporządkowanie kalwaryjskich ścieżek i postawienie pięciu kamiennych ambon, które podczas drogi krzyżowej miały służyć odprawiającym ją księżom.

Teraz zapraszamy państwa do odwiedzenia kaplic różańcowych umieszczonych na łuku u podnóża wzgórza. Wysłuchując kolejnych informacji, będą państwo mogli poznać bardziej szczegółową historię powstania kalwarii. Prosimy spojrzeć na załączoną mapę, by odnaleźć stacje oznaczone liczbami od 02 do 16. Nasz spacer rozpoczniemy od stacji 02 – Kaplica różańcowa 1.