Jasna Góra w Częstochowie – stacja 01 – Błonia

Opis

Witamy państwa serdecznie w najważniejszym miejscu pielgrzymkowym w Polsce i jednym z ważniejszych na świecie. Obraz Matki Boskiej Jasnogórskiej to dziś najsłynniejszy wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem, który od czasów potopu szwedzkiego uważany jest za cudowny. Jasna Góra w Częstochowie przyciąga rocznie około 5 milionów pielgrzymów i turystów.

Zespół klasztorny poznają państwo za pomocą szesnastu komunikatów głosowych. Na mapce, którą mogliście pobrać z naszej strony internetowej wraz z komunikatami, widać oznaczone na planie klasztoru liczby, które odpowiadają ścieżkom odtwarzanym w państwa urządzeniu. Znajdując się w odpowiednim miejscu należy wybrać odpowiednią liczbę, a następnie odsłuchać komunikat. W każdym momencie można go przerwać i wywołać kolejną ścieżkę. Prosimy pamiętać, że znajdują się państwo w miejscu sakralnym, dla tego prosimy zachować spokój i ciszę. Zwiedzanie katedry i kaplicy podczas mszy świętej jest zabronione. Jeżeli są państwo gotowi zapraszamy do wysłuchania pierwszej części naszej opowieści. Zwiedzanie zaczynamy na błoniach jasnogórskich, na których odbywają się msze plenerowe z specjalnie zbudowanym ołtarzem przed szczytami. To właśnie z tego miejsca odprawiał msze błogosławiony papież Jan Paweł II podczas swoich pielgrzymek do Polski. Za ołtarzem znajduje się bazylika pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i Znalezienia Krzyża Świętego [fot. 01.01.001]. Szczyt tylnej elewacji zwieńczony jest rzeźbami dwóch ewangelistów św. Łukasza i św. Jana oraz rzeźbami św. Piotra Pustelnika i św. Antoniego Pustelnika [fot. 01.01.002]. Na prawo od bazyliki znajduje się bogato zdobiona elewacja Kaplicy Cudownego Obrazu [fot. 01.01.003]. Kaplica zwieńczona jest złotym krzyżem z złotą literą M oraz pozłacaną rzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Poniżej znajduje się replika Cudownego Obrazu Czarnej Madonny w otoczeniu grupy rzeźbiarskiej aniołów. Na elewacji znajdują się także dwie sentencje po łacinie. W wolnym tłumaczeniu górna oznacza „I ziarno moje niech ci służy” oraz „Pod Twoją obronę uciekamy się Święta Boża Rodzicielko”. Dalej na prawo od kaplicy znajduje się okazały budynek klasztoru Paulinów [fot. 01.01.004]. Na błoniach stoi także kolumna z rzeźbą przedstawiającą Matkę Boską [fot. 01.01.005], która wita przybywających na Jasną Górę pielgrzymów. Ostatnim odcinkiem drogi dla pielgrzymów to Aleja Najświętszej Maryi Panny, bądź w skrócie Aleja Maryjna [fot. 01.01.006]. Trakt ten został wytyczony w XIX w. i liczy około półtora kilometra oraz 44 metry szerokości. Obecnie jest to najbardziej reprezentacyjna część Częstochowy, przy której leży większość zabytków. Błonia jasnogórskie otoczone są grupą współczesnych rzeźb przedstawiających wszystkie tajemnice różańca [fot. 01.01.007–01.01.026].

Proponujemy teraz zasiąść na jednej z ławek i posłuchać historii Jasnej Góry.

Początki istnienia klasztoru sięgają 1382 r. wówczas książę Władysław Opolczyk sprowadził do Częstochowy paulinów i dokonał fundacji klasztoru. Nazwa Jasna Góra została nadana przez węgierskich paulinów na pamiątkę macierzystego klasztoru św. Wawrzyńca na Jasnej Górze w Budzie. W 1384 r. na Wzgórze Jasnogórskie sprowadzony został z Rusi obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus, który wg legendy został namalowany przez samego św. Łukasza Ewangelistę na desce stołu, na którym jadła rodzina Jezusa. Pierwotnie istniał tu drewniany kościołek, ale w celu ochrony obrazu zbudowano skromną murowaną kaplicę z ciosanego wapienia. Swoją prostotą i białym kolorem miała nawiązywać do prostoty ducha paulinów. Wzrost ruchu pielgrzymkowego na Jasną Górę wymusił rozbudowanie zabudowań klasztornych. W I poł. XVII w. wzniesiono również mury obronne, m.in. w obawie przed Szwedami. Potop szwedzki zapisał się w historii klasztoru jasnogórskiego jego oblężeniem i waleczną postawą zakonników, którzy nie dopuścili do jego opanowania. Obrona Jasnej Góry na stałe zapisała się na kartach polskiej historii.

Przez następne lata, do 1770 r. Jasna Góra nie była mieszana w żadne działania zbrojne. W tym czasie miało jednak miejsce niezwykle ważne dla niej wydarzenie - na mocy aktu papieża Klemensa XI z 1716 r. biskup chełmski Krzysztof Andrzej Jan Szembek dokonał 8 września 1717 r. koronacji jasnogórskiego obrazu.

Po upadku konfederacji barskiej i ogłoszeniu przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego kapitulacji Jasnej Góry, klasztor przeszedł w ręce Rosjan. W czasie zaboru nasilały się represje wobec klasztoru, a samo sanktuarium było wielokrotnie grabione.

W czasie II wojny światowej część pomieszczeń klasztornych była okupowana przez hitlerowskie wojska, a sami zakonnicy byli kontrolowani. Ograniczono między innymi zbiorowe pielgrzymki. Samą ikonę w ołtarzu głównym zastąpiono kopią, a oryginał ukrywano na terenie klasztoru, między innymi był przymocowany pod blatem jednego z dwu stołów w Bibliotece Klasztornej. Jasna Góra w tym czasie stała się schronieniem dla partyzantów, a także Żydów.

Długa i wielokrotnie tragiczna historia klasztoru jasnogórskiego nie spowodowała jednak znacznych jego zniszczeń, dzięki czemu dzisiaj mogą państwo go podziwiać w całej okazałości.

Zapraszamy państwa teraz do punktu drugiego, aby zacząć zwiedzanie obiektu. Po drodze wśród drzew znajduje się pochodząca z okresu baroku kolumna z rzeźbą św. Prokopa [fot. 01.01.027].