Jasna Góra w Częstochowie - stacja 08 - Kaplica Cudownego Obrazu

Opis

Kaplica Cudownego Obrazu to najważniejsze miejsce dla każdego pielgrzyma wędrującego na Jasną Górę. To tutaj znajduje się Cudowny Obraz Matki Boskiej Jasnogórskiej, zwanej często Czarną Madonną. Od czasu powstania w XV w. kaplica była dwukrotnie powiększana. W tej chwili znajdują się państwo w trzeciej części kaplicy. Część ta jest najmłodsza i zwana jest przybudówką, bądź atrium, gdyż powstała w miejscu XVII wiecznych krużganków. Część ta została ukończona w 1933 r. według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza. Na ścianach tej części kaplicy znajdują się liczne epitafia i tablice upamiętniające poległych podczas różnego rodzaju wojen, powstań, zbrodni [fot. 01.08.001]. Po prawej stronie na ścianie znajduje się wykonany z czarnego marmuru nagrobek Wojciecha Kazimierza Męcińskiego z Kurozwęk herbu Poraj, marszałka trybunału i starosty łaskiego [fot. 01.08.002]. Na ścianie wschodniej u góry mogą państwo dojrzeć ponad czterometrową kopię obrazu Jana Matejki pt. Śluby króla Jana Kazimierza we Lwowie [fot. 01.08.003]. Wierna kopia została namalowana przez Józefa Weylanda w 1956 r. z okazji 300 lecia ślubów króla. Po 50 latach obraz zawisł podczas uroczystej mszy w Kaplicy Cudownego Obrazu. Na ścinie północnej znajduje się renesansowy portal wykonany z piaskowca [fot. 01.08.004], który prowadzi do części klasztornej. Na tej samej ścianie w głębi kaplicy w przeszklonej niszy [fot. 01.08.005] znajduje się urna z prochami dzielnego obrońcy Jasnej Góry ojca Augustyna Kordeckiego [fot. 01.08.006]. W ścianie wschodniej znajduje się renesansowy portal zbudowany z czarnego marmuru, który prowadzi do drugiej części kaplicy [fot. 01.08.007]. Na portalu znajduje się wzmianka po łacinie dotycząca fundatora środkowej części kaplicy oraz wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Ta renesansowa część kaplicy została zbudowana w latach 40. XVII w. z fundacji prymasa Macieja Łubieńskiego [fot. 01.08.008]. Wnętrze kaplicy jest bogato zdobione stiukową dekoracją roślinną oraz licznymi polichromiami, zwłaszcza sklepienie kaplicy [fot. 01.08.009]. Malowidła w medalionach wykonane zostały w XVII w. przez Karola Dankwarta. Pozostałe pochodzą z 1882 r. i wykonane zostały przez Jana Strzałeckiego. Polichromie te przedstawiają wizerunki apostołów i świętych. Nad wejściem do prezbiterium znajdują się dwa freski. Górny przedstawia Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem, Królową Światła [fot. 01.08.010]. Dolny przedstawia historię cudownej obrony Jasnej Góry [fot. 01.08.011]. Jeżeli udadzą się państwo w stronę prezbiterium prawą nawą to po kolei będą państwo mijać ołtarz Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, ołtarz Narodzenia Matki Bożej [fot. 01.08.012] oraz najcenniejszy w tej części kaplicy ołtarz Krzyża Świętego zbudowany w 1749 r. [fot. 01.08.013]. Na ołtarzu znajduje się piękny krucyfiks z XV w. wykonany w szkole Wita Stwosza. W przeciwnej nawie znajduje się ołtarz Nawiedzenia św. Elżbiety, ołtarz Ofiarowania Matki Bożej oraz ołtarz Matki Boskiej Bolesnej, w którym znajduje się cenna rzeźba piety z końca XV w. [fot. 01.08.014]. W tej części kaplicy na ścianach znajdują się liczne wota [fot. 01.08.015–01.08.016], będące świadectwem wdzięczności pielgrzymów za uzyskane łaski za pośrednictwem Matki Bożej. Prosimy przejść teraz przed prezbiterium i spojrzeć w stronę wyjścia. Przy lewym filarze zauważą państwo renesansową ambonę [fot. 01.08.017], a na chórze bogato zdobiony prospekt organowy z instrumentem wykonanym w 1987 r. [fot. 01.08.018]. Organy te posiadają 34 głosy. W tej części kaplicy znajdują się także liczne nagrobki z XVII w. mieszczące szczątki licznych dobroczyńców [fot. 01.08.019–01.08.022].

Prosimy teraz przejść do prezbiterium Kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej, które jest sercem całego kompleksu klasztornego na Jasnej Górze. Przechodząc do tej części kaplicy prosimy zwrócić uwagę na gdańską kutą kratę z 1644 r. fundacji prymasa Macieja Łubieńskiego [fot. 01.08.023]. Prezbiterium to najstarsza zachowana część Jasnej Góry. Została wybudowana w I połowie XV w. z fundacji króla Władysława Jagiełły. Gotyckie sklepienie pokryte jest freskami wykonanymi przez Tomasza Dolabelliego około 1600 r. W centralnej części prezbiterium znajduje się ołtarz główny. Wykonany został w połowie XVII w. z fundacji Jerzego Ossolińskiego. Cały wykonany jest z drewna obłożonego hebanem. W centralnej części znajduje się Cudowny Obraz z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej z Dzieciątkiem [fot. 01.08.024]. Obraz przykryty jest sukienką i koronami papieskimi. Obramowanie obrazu pochodzi z 1673 r. i wykonane zostało prze złotnika Jana Lemana, a ufundowane przez rodzinę Działyńskich. Całość znajduj się we wnęce ołtarzowej, która przykrywana jest trybowaną, pozłacaną zasuwą z 1723 r. przedstawiającą Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny. Na lewo od obrazu mogą państwo zauważyć insygnia władzy królewskiej. Pozłacane berło i jabłko podarowane zostało przez kobiety polskie w 1926 r. Po prawej stronie mogą państwo natomiast zobaczyć złotą różę, która została podarowana przez papieża Pawła VI oraz złote serce z napisem Totus Tuus, podarowane przez błogosławionego papieża Jana Pawła II. We wnętrzach bocznych ołtarza mogą państwo zobaczyć dwie srebrne figury ufundowane przez króla Zygmunta III Wazę. Po lewej stronie stoi figura św. Pawła Pierwszego Pustelnika, a po prawej stronie św. Kazimierz Jagiellończyk. Cennym przedmiotem umieszczonym na ołtarzu głównym jest także przestrzelony i zakrwawiony pas sutanny błogosławionego papieża Jana Pawła II, który miał go na sobie podczas zamachu na jego życie w 1981 r. Dwa lata później papież przekazał go Jasnej Górze jako wotum wdzięczności za cudowne ocalenie.

Prosimy teraz opuścić kaplicę Cudownego Obrazu wejściem zachodnim i udać się na dziedziniec przed Kaplicą Cudownego Obrazu.