logo
Międzynarodowa Federacja Jeździecka (FEI) uznaje siedem dyscyplin jeździeckich (z czego pierwsze trzy są dyscyplinami olimpijskimi):
Inne formy uprawiania jeździectwa np. polo czy piłka konna - horseball, dotychczas nie znalazły się w kręgu zainteresowania FEI.
Wdzięk, szyk, elegancja - tak można scharakteryzować tę dyscyplinę, która według statystyk FEI jest druga po skokach, pod względem popularności i liczby uprawiających ja zawodników. Celem klasycznego ujeżdżenia jest harmonijny rozwój naturalnych możliwości i zdolności konia. Szkolenie konia powinno prowadzić do doskonalenia jego naturalnej równowagi, zachowania elastyczności ruchów oraz wyrobienia posłuszeństwa i chęci współpracy z jeźdźcem. Dobrze ujeżdżony koń chętnie idzie do przodu, jego ruchy są energiczne i elastyczne, posłusznie wykonuje wszystkie polecenia jeźdźca i sprawia wrażenie, że wykonywanie nawet bardzo skomplikowanych ćwiczeń przychodzi mu z łatwością. Koń i jeździec powinni tworzyć obraz elegancji i harmonii, płynności ruchów i energii, równowagi i spokoju, a także wzajemnego zrozumienia.
Ujeżdżenie wymaga od konia dobrego ruchu i charakteru, a od jeźdźca wiele cierpliwości, wytrwałości i ogromnego wyczucia psychiki konia oraz dużych umiejętności jeździeckich.
Znajomość podstaw ujeżdżenia przez jeźdźców jest jednocześnie niezbędnym warunkiem postępu szkoleniowego i osiągania dobrych wyników w innych dyscyplinach, np. w skokach przez przeszkody czy też we wszechstronnym konkursie konia wierzchowego.
Bez wątpienia skoki przez przeszkody są najchętniej uprawianą, oglądaną i najczęściej pokazywana w telewizji dyscyplina jeździecka. Generalnie zasady są proste: para jeździec – koń, powinna pokonać tor przeszkód bezbłędnie - bez „zrzutek” - i to w jak najkrótszym czasie. Walka o bezbłędny przejazd i ułamki sekund, fizyczny wysiłek i akrobatyczne wyczucie równowagi przyciągają oraz ekscytują widzów. Wiele rodzajów konkursów rozgrywanych podczas zawodów pozwala na unikniecie monotonii i jak magnes przyciągają publiczność.
Wszechstronny konkurs konia wierzchowego - Korona jeździectwa. To określenie zawiera wszystko, co koń i jeździec mogą dokonać w każdej z dyscyplin. Zimno brzmi jej nazwa w języku angielskim - Three day event - konkurs trzydniowy, poetycko po francusku Concours compiet d'quitation - pełny konkurs jeździecki.
Trzy części tej korony:
Korona nosiła nazwę „military" - kiedyś był to sprawdzian dzielności dla koni w patrolach kawalerii, dzisiaj sport wymagający całkowitego oddania jeździe konnej oraz długiego i ciężkiego treningu. Nie cotygodniowe popisy przed publicznością - tylko jazda, trening, sięganie do swojej wiedzy, zdobywanie zaufania i oddania konia.
Bowiem tylko pełne wzajemne zaufanie pozwoli bez wahania rozwiązywać problemy w terenie. Nawet niewielki błąd potrafi zniweczyć wysiłek wielomiesięcznych przygotowań i przekreślić dobrą pozycję wywalczoną podczas wcześniejszych prób, a na tym samym koniu startować można przecież w pełnych próbach tylko dwa lub trzy razy w ciągu roku.
Rzadko kiedy koń i jeździec są od siebie tak bardzo zależni jak w WKKW – koronie jeździectwa. Być może dzięki kawaleryjskiemu duchowi dyscyplina ta jest tak bliska charakterowi polskich jeźdźców, którzy odnosili w niej znaczące sukcesy. Były medale za klasyfikacje zespołowa na Igrzyskach Olimpijskich - brązowy w Amsterdamie w 1928 roku i srebrny w Berlinie w 1936, a także czwarte miejsce w Seulu w 1988 roku. Marian Babirecki na koniu Volt w 1965 roku wywalczył tytuł Mistrza Europy. W programie Igrzysk Olimpijskich WKKW figuruje od 1912 roku. Mistrzostwa Europy rozgrywane są od 1953 roku, a Mistrzostwa Świata od 1966 roku.
Sport zaprzęgowy należy do najstarszych sportów konnych. Jego początki datują sie na 680 rok p.n.e. Już podczas XXV Olimpiady Greckiej rozgrywano wyścigi kwadryg. Powszechnie znane i niezwykle barwne wyścigi rydwanów w starożytnym Rzymie były kontynuacja wyścigów greckich.
W czasach nowożytnych powożenie zostało uznane za sport w Anglii już w XVIII wieku. Jej prekursorem i propagatorem był ówczesny książe Walii, późniejszy król Edward IV, który wprowadził powóz lekki tzw. faeton w miejsce dotychczas używanego ciężkiego pojazdu. Od 1959 roku, po opracowaniu przepisów wzorowanych na WKKW, zaczęto organizować zawody, najpierw w zaprzęgach czterokonnych. Na wniosek Polskiego Związku Jeździeckiego - FEI uznała w 1970 roku powożenie jako czwarta dyscypliną jeździecką.
Od 1971 roku rozgrywane są Mistrzostwa Europy, a od 1972 roku - Mistrzostwa Świata. Od 1983 roku rozgrywane są Mistrzostwa Europy w zaprzęgach parokonnych, a od 1998 Mistrzostwa Świata w zaprzęgach jednokonnych. Duża role w rozwoju powożenia odegrał Książe Filip, który - pełniąc funkcje Prezesa Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej (FEI) był jednocześnie aktywnym zawodnikiem w powożeniu zaprzęgami czterokonnymi w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych.
Ten okres to również początek sukcesów polskich zaprzęgów na arenie międzynarodowej. Medalistami Mistrzostw Świata i Europy byli: Rajmund Wodkowski, Władysław Adamczak, Roman Kusz, Zygmunt Waliszewski. Długa jest również lista mistrzostw, w których Polacy zdobywali medale w klasyfikacji drużynowej.
Polska była organizatorem: Mistrzostw Europy w Powożeniu Zaprzęgami Czterokonnymi w 1975 roku w Sopocie oraz Mistrzostw Świata w Powożeniu Zaprzęgami Parokonnymi w 1995 roku w Poznaniu i w 2007 roku w Warce.
Ta bardzo widowiskowa dyscyplina jest rozgrywana w kategorii zaprzęgów czterokonnych, parokonnych lub jednokonnych. Celem konkursów powożenia jest sprawdzenie wytrzymałości, dzielności, temperamentu i charakteru koni. Konkursy te maja również na celu kontynuowanie pięknej i bogatej tradycji powożenia, jako istotnego elementu kultury narodowej. Pokazy zaprzęgów różnych stylów i rodzajów są również ozdobą wszelkich imprez sportowych, hodowlanych i reklamowych.
Celem tego konkursu jest ocena harmonii, swobody, regularności ruchów, impulsu i prawidłowej postawy koni w ruchu. Ocena dotyczy również dokładności i kunsztu powożenia zawodnika. Strój zawodnika, pasażerów i luzaków musi odpowiadać stylowi używanego pojazdu i stylowi używanej uprzęży. Konkurs ten rozgrywany jest na placu (czworoboku) o wymiarach 100 x 40 m. Zaprzęg wykonuje określony program w stepie i w kłusie.
Celem tego konkursu jest ocena stanu wytrenowania i wytrzymałości koni, ocena wyczucia tempa, odległości oraz umiejętności powożenia zawodnika. Trasa pełnego maratonu składa się z trzech odcinków i nie przekracza 17 km. W ostatnim odcinku E znajduje się od pięciu do ośmiu przeszkód wkomponowanych w naturalne środowisko, które powinny być bezpieczne i przyjazne dla koni. Przy pokonywaniu przeszkód obowiązuje dowolny chód, a ocenia się szybkość, precyzje i prawidłowość jazdy. W tym konkursie obowiązuje specjalnej konstrukcji bryczka, typu „maratonowego”, posiadająca rozwiązania techniczne niespotykane w typowych bryczkach pokazowych używanych w konkursach A i C.
Rozgrywany jest ostatniego dnia zawodów. Jego celem jest sprawdzenie kondycji, posłuszeństwa i elastyczności koni, a także umiejętności powożenia przez zawodnika. Konkurs ten jest rozgrywany na placu gdzie ustawiane są przeszkody - bramki - o ściśle określonych wymiarach. Z tego względu przepisy określają szerokość rozstawu tylnych kół dla każdego rodzaju zaprzęgu. Obowiązuje ten sam pojazd i ubiór zawodnika i luzaka jak w konkursie A. Od sumy punktów zdobytych podczas trzydniowych zmagań zależy miejsce zawodnika. Przy jednakowej liczbie punktów decyduje lepszy rezultat w maratonie.
Woltyżerka jest dyscypliną konną, której atrakcyjność polega przede wszystkim na prezentowaniu przez zawodników niebywałej sprawności fizycznej, polegającej na wykonywaniu na galopującym po kole koniu, często skomplikowanych ćwiczeń o charakterze akrobatycznym. Woltyżerka jest także idealnym treningiem uzupełniającym dla każdego, kto rozpoczyna naukę jazdy konnej oraz dla zaawansowanych jeźdźców wszystkich dyscyplin.
" (. .. ) Przez wieki koń użytkowany był w wielu bitwach i wojnach. Sprawność poruszania się na koniu decydowała więc w tamtych czasach częstokroć o życiu lub śmierci wojowników i żołnierzy. Dlatego też od wieków ludzie gimnastykują się i ćwiczą na sztucznych koniach i na prawdziwych ( ... ). Nazwa "woltyżerka" jako pojęcie definiujące ogólnie gimnastyczno-akrobatyczne ćwiczenia wykonywane na poruszającym się, żywym koniu, pojawiła się jednak po raz pierwszy dopiero w XVII wieku.
Oczywiście woltyżerka uprawiana w tamtych wiekach różniła się od woltyżerki jaką znamy dzisiaj. Najbardziej istotna różnica pomiędzy woltyżerką dawnych wieków i woltyżerką współczesną jest to, że dawniej woltyżerkę uprawiali wyłącznie ludzie dorośli, a w szczególności magnaci i szlachta oraz wojskowi.
Aż do początku lat 20-tych XX wieku woltyżerka była podstawową formą utrzymywania sprawności i rozrywką wśród ówczesnych oficerów i żołnierzy. Dopiero w tychże latach 20-tych XX wieku ówcześni szkoleniowcy wojskowi dopuścili dzieci i młodzież do uprawiania tego sportu. Od tego czasu woltyżerka staje się coraz bardziej ceniona jako sport konny, który już od najmłodszych lat umożliwia kontakt dzieciom i młodzieży z koniem. Wyrabia w młodych adeptach umiejętności swobodnego poruszania sie na koniu w różnych sytuacjach i pozycjach ciała, w harmonii z ruchem konia. (... ) .
Tekstem pochyłym wyróżniono fragment artykułu ,,Historia woltyżerki", Elżbieta Dolińska, ,,Konie i rumaki".
Dyscyplina woltyżerki znalazła sią w programie Igrzysk Olimpijskich w 1920 roku w Antwerpii, niestety po raz pierwszy i ostatni. Później była jedynie prezentowana jako dyscyplina pokazowa, m.in. w Los Angeles 1984 i w Atlancie w 1996 roku. Współczesna woltyżerka została ukształtowana w powojennych Niemczech jako sposób przygotowania dzieci do sportów konnych.
W 1982 roku, Międzynarodowa Federacja Jeździecka uznała woltyżerkę za dyscypliną oficjalną. Polski Związek Jeździecki uznał woltyżerkę jako piatą dyscyplinę konną w roku 1985. Pierwsze zawody rangi Mistrzostw Europy odbyły się w roku 1984, w miejscowości Ebreichsdorf w Austrii, jeszcze bez udziału Polaków. Wystartowało wtedy 8 zespołów i łącznie 18 zawodników indywidualnych.
Polskie zespoły stosunkowo szybko osiągnęły wysoki poziom, czego dowodem są brązowe medale zdobyte przez ówczesna reprezentacje Polski - zespół Klubu Jeździeckiego z Jaroszówki w konkursach zespołowych: na Mistrzostwach Świata w Ebreichsdorf w Austrii w roku 1988, w Heilbronn w Niemczech w 1992 roku oraz na Mistrzostwach Europy w Hadze w Holandii w 1993 roku. Do sukcesów należy także zaliczyć dwa czwarte miejsca naszych reprezentacji - pierwszy raz zdobyte przez zespół Klubu z Jaroszówki na Mistrzostwach Europy w Paryżu w 1987 roku, a drugi raz przez zespół Klubu ,,Aromer" z Józefina na Mistrzostwach Europy w Nitrze w roku 1999. Zespół Klubu z Jaroszówki, jako reprezentacja Polski dwukrotnie wywalczył także piąte miejsce na Mistrzostwach Europy w Drzonkowie w roku 1989 oraz w Bernie w Szwajcarii, w roku 1991, a zespół Klubu ,,Aromer" z Józefina zdobył piąte miejsce na Światowych Igrzyskach Jeździeckich w Rzymie, w roku 1998.
Koń od dawna służył jako środek lokomocji i był używany w podróżach, do pokonywania znacznych nieraz odległości. Nie było w tym nic nadzwyczajnego. Pierwsza głośna impreza rajdowa był rajd równoległy pomiędzy Berlinem a Wiedniem oraz Wiedniem a Berlinem, zorganizowany w 1892 roku przez cesarza Wilhelma II. Wybór trasy był dowolny i wynosiła ona około 570 km., a o wyniku decydował najkrótszy czas, przy czym nie obowiązywały żadne ograniczenia nakazujące przymusowy odpoczynek, ani też normy czasu na poszczególnych etapach. Rajd zamienił się w wyścig, który wygrał austriacki porucznik W. Starhemberg w czasie 71 godzin i 59 sekund. W obie strony na trasę wyruszyło łącznie 199 oficerów. W wyścigu tym straciło życie 20 koni, 54 nie ukończyły próby.
Innym głośnym wyczynem było w 1900 roku pokonanie trasy przez Alpy z Saarbrucken do Rzymu o długości 1360 km. Trasę te, pruski rotmistrz Spielberg, pokonał w ciągu 12 dni i 30 minut, przejeżdżając dziennie przeciętnie po 113 km. Rajdy zostały uznane przez FEI za oficjalna dyscyplinę w 1982 roku (w tym samym czasie co woltyżerka).
Regulaminy jej są ciągle doskonalone, maja one na celu z jednej strony dbałość o zdrowie konia, a z drugiej umożliwić rywalizacje sportowa. Dystanse, na których ścigają się konie dostosowane są do wieku, umiejętności i stanu wytrenowania koni. Rajdy długodystansowe w zależności od długości pokonywanej trasy dzielimy na poszczególne kategorie.
Najłatwiejsza i co za tym idzie najkrótsza to kategoria L o długości trasy pomiędzy 20 a 39 km. Służy ona zapoznaniu się zawodników i koni ze specyfiką rajdów. Kolejnymi kategoriami są - dystans pomiędzy:
Rozgrywane są również kategorie powyżej 160 km, są to Mistrzostwa Kontynentu lub Świata.
Jazda w stylu western oferuje mnogość dyscyplin wywodzących się z form użytkowania konia na amerykańskich wielkich farmach bydła. Kiedy kowboje zaczęli sprawdzać umiejętności swoje i swoich koni zrodziła się rywalizacja, która z czasem przybrała formę zawodów sportowych.
Jedna z najciekawszych jest reining, który w 2000 roku Międzynarodowa Federacja Jeździecka uznała jako siódmą oficjalną dyscyplinę jeździecką.
Reining można określić jako westernowe ujeżdżenie. Każdy zawodnik ma do pokazania elementy wskazane przez sędziego, takie jak:
Odmiana reiningu jest Freestyle Reining, gdzie cały program - rysunek, muzyka, strój - wybrany jest przez zawodnika.
Przykładem ośrodka jeździeckiego, w którym można zapoznać się z jazdą konną w stylu western jest Stajnia „Campoverde” znajdująca się na obrzeżach Łodzi. Infrastruktura ośrodka pozwala korzystać z niego przez cały rok.
Wirtualny spacer w 3D
Stajnia Campoverde – Arena
Stajnia „Campoverde” zlokalizowana jest w kompleksie lasów, stawów i łąk. Otoczona jest przez Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich. Jej usytuowanie nieopodal trasy Łódź - Stryków stanowi dodatkowy atut.