Województwo śląskie

Opis

Region charakteryzuje się różnorodnością kulturową warunkowaną historią, cennym dziedzictwem kulturowym, w tym zabytkami przemysłowymi, architektury modernistycznej i sakralnej unikatowymi na skalę europejską. Ponadto region cechuje silna tożsamość regionalna przejawiająca się w kultywowaniu mowy, różnorodnej kultury ludowej, folkloru. To wszystko może kształtować bardziej rozpoznawalną w Polsce markę Śląskie – Pozytywna Energia.

By zidentyfikować atrakcyjność oraz przewagę konkurencyjną regionu w obszarze kultury wobec innych polskich województw, na interaktywnych mapach cyfrowych przedstawiliśmy:

• walory kulturowe wynikające z dziedzictwa kultury materialnej (zabytki) i niematerialnej (tradycje, legendy, zespoły ludowe),
• infrastrukturę społeczną w postaci obiektów takich jak kina, teatry, sale koncertowe, filharmonie, opery, amfiteatry, muzea, galerie, biblioteki, kluby, świetlice, domy i ośrodki kultury.

Infrastrukturę kultury inwentaryzowano i analizowano zgodnie z klasyfikacją zwyczajowo przyjętą w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, wynikającą również z przepisów o ochronie zabytków oraz ze „Strategii rozwoju kultury w województwie śląskim na lata 2006-2020”.

Częstochowa. Jasna Góra

Wydarzenia w obiektach kultury

Oferta kultury regionu nie ogranicza się do kin, teatrów i filharmonii. Zazwyczaj dużą renomą i popularnością cieczą się propzycje Spodka w Katowicach oraz imprezy organizowane na Stadionie Sląskim w Chorzowie.

Galerie zapraszają często na odczyty i prelekcje, spotkania autorskie, lekcje na wystawach oraz filmy. Muzea proponują wystawy, na które składają się często depozyty wzbogacające zbiory stałe.

Na terenie województwa działają (ogółem około 400) domy i ośrodki kultury, kluby oraz świetlice (9,5 % ogółu placówek w kraju). Średnio w województwach działa około 260 placówek. Ponadto na terenie województwa działają 2034 zespoły artystyczne (ponad 11% ogółu zespołów artystycznych w kraju i 1 miejsce wśród województw) oraz 1355 kół i klubów (ponad 12% ogółu kół i klubów w Polsce i 2 miejsce wśród województw).

Instytucje te potrafią zorganizować około 20.000 imprez w trakcie roku, dzięki czemu skali kraju województwo śląskie zajmuje 2 miejsce pod względem ilości imprez (prawie 9% wszystkich imprez w kraju) i ich uczestników (ponad 10% wszystkich uczestników tego typu imprez w kraju).

Spodek, hala widowiskowo-sportowa w Katowicach

Konteksty prezentowania obszarów i obiektów kulturowych na mapach cyfrowych

Zasoby bazy danych portalu prezentowane na interaktywnych mapach cyfrowych powinny ułatwiać korzystanie z oferty kulturalnej całego województwa:

• mieszkańcom regionu,
• licznym turystom i odwiedzającym.

Dlatego opracowane obszary i obiekty atrakcyjne kulturowo zostały przedstawione na stronie Interaktywne widoki  w różnych powiązaniach (relacjach), na przykład w połączeniu:

• ze szlakami turystycznymi,
• z parkami narodowymi, krajobrazowymi oraz różnymi miejscami atrakcyjnymi przyrodniczo lub krajobrazowo,
• z bazą noclegową i gastronomiczną.

Interaktywne widoki są gotowymi przykładami jak można wykorzystywać mapy cyfrowe do planowania atrakcyjnych wycieczek. Przy pomocy narzędzi do przeszukiwania można zbudować najkorzystniejsze ujęcie różnych powiązań obszarów, obiektów i szlaków w dowolnych tematach.

Na przykład:

1. Planowanie możemy zacząć od wyboru szlaków rowerowych.
2. Następnie po wyborze karty informacyjnej określonego szlaku możemy wyświetlić położone wzdłuż trasy atrakcje typu pałace i dwory.
3. Dalej można wybierać kolejne gałęzie klasyfikacji obiektów kultury.
4. Poszukiwania możemy zakończyć praktycznym spojrzeniem na obiekty noclegowe i gastronomiczne – znajdując obiekt zabytkowy, świadczący równocześnie pożądane dla nas usługi typowej bazy turystycznej.

Strategia rozwoju kultury w województwie śląskim na lata 2006-2020

Analiza map prezentowanych w portalu w pełni potwierdza szereg ustaleń i wniosków zawartych w dokumencie strategii, a mianowicie:

„Województwo śląskie jest ważnym ośrodkiem kultury w Polsce. Wyrazem tego jest bogata i zróżnicowana baza instytucji i organizacji kulturalnych. Jednocześnie województwo charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem terytorialnym i demograficznym, a także nierównomiernym rozmieszczeniem profesjonalnych instytucji kultury zakres oferty kulturalnej jest szczególnie bogaty w subregionie środkowym województwa oraz w dużych ośrodkach miejskich.”

Pałac w Pszczynie

Strategia zawiera również wiele innych spostrzeżeń:

„Funkcjonowanie kultury zależy jednak nie tylko od stanu liczebnego instytucji, organizacji i innych podmiotów świadczących usługi w zakresie kultury, ale również od ich aktywności, a zatem od ilości i jakości oferty kulturalnej.

Kolejnym kluczowym aspektem funkcjonowania kultury jest popyt ludności na uczestnictwo w imprezach kulturalnych. Kultura nie należy to tzw. potrzeb pierwszego rzędu, takich jak jedzenie, czy ochrona zdrowia, dlatego też tak ważne jest kształtowanie tej potrzeby od najmłodszego wieku. Udział, zarówno bierny jak i czynny, w wydarzeniach kulturalnych stanowi przejaw realizacji potrzeb wyższego rzędu. Jest więc wyrazem przynależności do określonej grupy społecznej, pozwala na zaspokojenie potrzeb socjalizacji, uznania i szacunku. Kultura stanowi również środek realizacji potrzeb estetycznych i poznawczych. Aktywny udział w kulturze pozwala na zaspokojenie potrzeb najwyżej umiejscowionych w hierarchii samorealizacji i osiągnięcia celów. Uczestnictwo w kulturze uwarunkowane jest przede wszystkim od miejsca zamieszkania (możliwość dostępu do instytucji kultury), poziomu wykształcenia i wysokości dochodów mieszkańców. Poważny wpływ ma tu również atrakcyjność oferty.

Duża ilość i różnorodność imprez i wydarzeń w województwie (od instytucji i imprez najbardziej masowych do wydarzeń o charakterze ekskluzywnym i selektywnym), pozwala na uczestnictwo w kulturze szerokiej i zróżnicowanej publiczności.”